بهرام امیر احمدیان در نشست تخصصی سیاست خارجی اقتصاد محور گفت: برای فعال بودن در محیط بین الملل باید نظم بین الملل را قبول داشته باشیم این در حالی است که ما دیپلماسی اقتصادی نداریم و نظم بین الملل را نمی پذیریم و به ساختارهای بین الملل انتقاد داریم.
این استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل بین المللی افزود: این در حالی است که چین به عنوان دومین قدرت اقتصادی جهان علیرغم اینکه به نظام بین الملل انتقاد دارد اما نظم بین الملل را قبول دارد بنابراین برای داشتن دیپلماسی اقتصادی باید با دیگر کشورها در محیط بین الملل همکاری داشته باشیم.
وی اظهار داشت: اصولا نگاه ما به جهان اینگونه است که ما می‌خواهیم همه جهان را مانند خودمان کنیم.
امیر احمدیان با اشاره به زمان فعالیت مرکز گفت وگوی تمدن ها بیان داشت: در آن زمان طی جلسات داخلی و خارجی که پیرامون این سوال برگزار می شود از ما یک سوال پرسیده می شد مبنی بر اینکه آیا ایران با توجه به اینکه قصد دارد گفت وگوی تمدن ها را داشته باشد آیا در داخل کشورتان خودتان و با جمعیت داخل ایران چنین گفت وگویی را تاکنون داشته ایم که آن را می خواهید به جهان تسری دهید، البته در آن زمان هیچ پاسخی ما در مقابل این سوال نداشتیم و اکنون هم نداریم زیرا اصلا ما چنین گفت وگویی را در داخل ایران نداشتیم.
وی با اشاره به مراکز مختلف تصمیم گیری از نهادهای انقلاب تا واحدهای دولتی در داخل کشور بیان داشت: همه اینها دغدغه منافع ملی را دارند و حفظ منافع ملی ایران به بهترین وجه است اما گاهی این ها رو در روی هم و به موازات یکدیگر حرکت می کنند.
امیر احمدیان بیان داشت: همچنین مراکز متعدد مطالعاتی نیز وجود دارد و همه این مراکز مطالعاتی دولتی، خصوصی و انقلابی در همه زمینه ها فعالیت می کنند و اصلا تقسیم کاری در این زمینه وجود ندارد.
این استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل بین المللی گفت: در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران از وزارت خارجه و نهادهای انقلاب و نیروهای مسلح صدای واحدی بیرون نمی رود در حالی که اینها مراکز قدرت هستند و می خواهند در محیط بین الملل ایفای نقش کنند اما این کشتی که به نام جمهوری اسلامی در اقیانوس بین الملل است به دنبال یک صدا است به همین دلیل مراکز متعدد تصمیم گیری و قدرت اگرچه فی النفسه بسیار قوی هستند و می توانند امنیت و وحدت ملی را تامین کنند اما در محیط بیرون اینها را نمی پذیرند، در محیط بیرون دولت در سازمان ملل پذیرفته می شود بنابراین دولت هایی که در ایران بر سر کار می آیند ادامه یکدیگر نیستند.
وی افزود: این در حالی است که در چین باستان وقتی که دیوار چین ساخته شد علیرغم وجود امپراطوری های مختلف بر سر آبادانی کشورشان با یکدیگر وحدت داشتند.
امیر احمدیان با اشاره به برنامه های پنج ساله کشور بیان داشت: متاسفانه ما نتوانستیم به اهداف برنامه ها دست یابیم و حتی ما گاهی کمتر از 50 درصد به اهداف برنامه ها رسیده ایم و مفهوم این وضعیت آن است که یا برنامه تدوین شده خوب نبوده است یا اینکه اجازه نمی دهند که کارها براساس برنامه ها پیش رود.
وی افزود: بنابراین ما به یک انسجام ملی نیاز داریم و براساس صحبت های آقای دکتر بختیار در این نشست ما به حکمرانی خوب و به دولت قانونمند نیاز داریم، لذا حکومت قانون را می توانیم به مردم آموزش دهیم.
استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل بین المللی اظهار داشت: اگر حفظ منافع ملی وجود داشت مسائلی مانند گران فروشی، قاچاق، عرضه داروهای قاچاق وجود نداشت بنابراین حفظ حکومت قانون بسیار خوب است و حکومت قانون حکمرانی خوب را به وجود خواهد آورد و حکمرانی خوب نیز باعث افزایش سرمایه اجتماعی می شود و با بالا رفتن سرمایه اجتماعی در محیط بین الملل نیز می توانیم حرف بزنیم اما ما نتوانسته ایم ضعف سرمایه های اجتماعی را از بین ببریم.
وی با بیان اینکه ما در برنامه ها آمار خوبی نداشته ایم، گفت: این در حالی است که آمار یک کالای اقتصادی است که برای تولید آن هزینه و زمان صرف می شود و چون آمار نداریم لذا نمی توانیم برنامه اقتصادی خوب تدوین کنیم و البته دلیل آن نیز این است که به ما خوب جواب نمی دهند و هر کسی حساب سازی می کند در بنگاه ها و اطلاعات غلط را به ما می دهند و لذا با اطلاعات غلط نمی توان به یک نتیجه جالب منتج شد.
امیراحمدیان بیان داشت: اروپا برای منشور امنیت انرژی خودش به دنبال جایگزین برای روسیه می گردد که از انرژی به عنوان ابزار سیاست خارجی بهره ببرد ما این ابزار را داریم و ما دارای اولین و شاید دومین کشور دارای ذخایر اثبات شده گاز در جهان هستیم اما در این مسیر سرمایه، بازار و تکنولوژی نیاز داریم و اگر ایران و اروپا می توانستند با یکدیگر کار کنند ما در محیط بین الملل می توانستیم حرف برای گفتن داشته باشیم.
وی اظهار داشت: دیپلماسی اقتصادی براساس یک سیاست خارجی مدون اقتصاد محور تعریف می شود و اگر سیاست خارجی اقتصاد محور نباشد اصلا سیاست خارجی به درد ما نمی خورد. سفارتخانه ها کشورها در کشورها همواره به دنبال فراهم سازی برقراری روابط اقتصادی هستند.
استاد دانشگاه و تحلیگر مسائل بین الملل افزود: چرا گفته می شود که برای ارتباط شرق آسیا با اروپا باید از ایران بگذرند؟ این حرف بی ربطی است زیرا در حالی است که 85 درصد تجارت خارجی از طریق اقیانوس انجام می شود ما توقع داریم که این کالاها از طریق کامیون از ایران منتقل شود. کشتی اقیانوس پیما به اندازه 2 هزار کامیون بار حمل می کند وا گرچه زمان دیرتری صرف انتقال کالا می شود اما هزینه آن 10 برابر نسبت به انتقال بار از طریق زمینی کمتر است.
وی افزود: از سال 1375 راه آهن تاسیس شده برای کار با کشورهای آسیای مرکزی اما این راه آهن فعالیت نکرده است زیرا اقتصاد کشورهای محصور در خشکی به سمت شرق است که انرژی صادر می کند و از آسیای شرقی و چین کالا وارد می کنند و از طریق ترکیه با اروپا در ارتباط هستند و به آن سمت انرژی صادر می کنند و از گذشته نیز با روسیه که در شمال واقع شده است با روسیه در ارتباط هستند پس اینها اصلا نیاز به عبور از ایران ندارد. بنابراین چرا ما خودمان را قبله عالم محور کرده ایم؟ ما باید نگاهمان را تغییر دهیم و مشاوران و کارشناسان بی طرف استفاده کنیم که آنچه را که مراکز قدرت می گویند را تئوریزه نکنند و جلوی آن بایستند زیرا ما کارشناسان حتی اگر به ضررمان باشد باید حرف درست را بزنیم.
استاد دانشگاه و تحلیل گر مسائل بین المللی گفت: منافع ملی بر هر چیزی ارجح است و لذا بنظر من تا زمانی که نگاهمان به اروپا اینگونه باشد که با کشورهایی ارتباط برقرار کنیم که با آنها در تضاد هستند مثل روسیه نمی توانیم کاری انجام دهیم. سیاست خارجی اقتصاد محور به ما می گوید باید با سمت کشورهایی برویم که می توانیم با آنها کار کنیم اما کشور روسیه یکی از موانع برای صادرات گاز به اتحادیه اروپا است.
وی بیان داشت: معاون وزیر خارجه می گفت که نگاه ما به آسیایی مرکزی از نگاه روس ها بوده است، چرا باید اینگونه باشد؟ ما اقتصاد و سیاست خارجی مستقلی داریم. ما با روسیه کار می کنیم با چین کار می کنیم اما چین بیشترین مناسبات را تجاری را با آمریکا داریم. لذا ما باید سعی کنیم در محیط بین الملل با اقتصادمان پیوستگی ایجاد کنیم. وقتی سهم ما از تجارت بین الملل کمتر از یک درصد است در محیط بین الملل نمی توانیم کاری انجام دهیم.
امیراحمدیان اظهار داشت: مادامی که از این صحبت می کنیم که جمهوری اسلامی ایران دارای موقعیت ژئوپلیتکی برتر است که نمی دانم این را چه کسی تعریف کرده است؟ ما موقعیت جغرافیای خوبی داریم ولی آن را به موقعیت ژئوپلیتکی خوب تبدیل نکردیم زیرا در اینجا قدرت و سیاست و جغرافیا مطرح است.
وی افزود: از سال 2008 می خواهیم به عضویت سازمان شانگهای پذیرفت شویم اما به این مهم نرسیده ایم. به نظر من شانگهای به ما نیاز دارد زیرا جبهه جنوبی آن که بن است را می توانیم برای آنها تسهیل کنیم.
امیراحمدیان بیان داشت: نگاه مقتدرانه به ساختارها و عیب یابی لازم داریم و با شعار دادن که ایران قبله عالم است نمی توانیم مشکلات را حل کرد و لذا باید حکومت قانون و حکمرانی خوب داشته باشیم و باید سرمایه های اجتماعی را بالا ببریم و باید جمعیت ایران را تبدیل به جامعه کنیم و وحدت را تقویت کنیم و برای آن نیازمند برنامه ریزی هستیم.
وی بیان داشت: در دولت جدید باید موسساتی وجود داشته باشد و هر کدام یک بصورت عمیق در یک بخش کار کنند نه اینکه همه همسطح هم در خصوص تمام موضوعات کار کنند، اخیرا در مساله قره باغ هزاران نفر متخصص قره باغ شدند و الان هم در مساله افغانستان ده ها موسسه می گویند ما راجع به افغانستان می توانیم نظر دهیم آیا بهتر نیست که تقسیم کار انجام شود.
استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل بین المللی بیان داشت: دیپلماسی اقتصادی باید در یک مرکزی در دیپلماسی سیاسی تعریف شود و برای آن ساختار نوشته شود. لذا برای بهره گیری از پتانسیل ها باید دارای وحدت باشیم.
فارس