وضعیت بازار خودرو پس از رفت و برگشت طرح آزادسازی واردات

آشفته بازار خودرو که همواره تحت تاثیر اتفاقات و اخبار داخلی و بین المللی و البته نرخ ارز بود، طی ۱۰ روز گذشته با اتفاق جدیدی تحت عنوان «رای مثبت مجلس به آزادسازی واردات خودرو» مواجه شده است؛ اهمیت این موضوع را می‌توان از سرعت واکنش بازار به این خبر متوجه شد. روز چهارشنبه ۲۴ شهریور ماه مجلس شورای اسلامی به مصوبه ۴ اصلاحی کمیسیون صنایع و معادن در راستای آزادسازی واردات رای مثبت داد و بلافاصله طرح را برای تعیین تکلیف به شورای نگهبان ارسال کرد. دو روز بعد و در روز شنبه ۲۷ شهریور ماه، قیمت‌ها به ویژه در بخش محصولات خارجی با ریزش مواجه شد؛ ابعاد این اتفاق بیشتر در قیمت خودروهایی بازتاب داشت که طی ۳ سال گذشته به یمن ممنوعیت واردات افزایش‌های غیرمعمول ۵ تا ۷ برابری پیدا کرده بودند و پیش از گذشته صفت لوکس و لاکچری را یدک می‌کشیدند.

تاثیر مصوبه مجلس در بازار به حدی بوده که وقتی خبر عودت طرح از شورای نگهبان به مجلس منتشر شد، اگرچه افزایش قیمتی نداشتیم اما بلافاصله روند تخلیه شدن حباب قیمتی خودروهای داخلی و خارجی، شیب کندتری به خود گرفت و در اغلب موارد متوقف شد.

خروج خودروهای دپو شده از انبارها

همین فرایند نشان می‌دهد که در صورت آزادسازی واردات، کاهش قیمت مناسبی در بازار خواهیم داشت و این کاهش قیمت فقط مختص خودروهای خارجی نخواهد بود بلکه در صورتی که خودروهای رده بالا ارزان شوند سیگنال‌هایی به خودروهای رده پایین‌تر می‌دهند و مانند یک زنجیره روی هم اثر گذاشته و موجب کاهش قیمت بیشتر آنها نیز می‌شوند که در همین رابطه علی جدی نائب رئیس کمسیون صنایع و معادن مجلس معتقد است با تصویب نهایی این طرح در شورای نگهبان قیمت خودروهای خارجی به شدت افت خواهد کرد و قیمت خودروهای داخلی نیز بین ۲۰ تا ۳۰ درصد کاهش می‌یابد. 

همچنین از سوی دیگر تغییر رفتار بازیگران پشت پرده بازار خودرو نیز می‌تواند یکی دیگر از علل ریزش قیمت‌ها باشد؛ به این معنا که مالکان خودروهایی که کالای خود را در انبارها دپو کرده بودند حال با توجه به احتمال کاهش قیمت‌ها به سرعت در حال عرضه خودروی خود هستند. در همین رابطه رسول سلیمانی کارشناس صنعت خودرو تاکید می‌کند که با تصویب نهایی این طرح، دارندگان خودروهای خارجی و داخلی که خودروها را در انبار نگه داشته‌اند به تدریج شروع به فروختن کالای خود می‌کنند و خود به خود بازار از التهاب خارج می‌شود. 

مهدی دادفر، دبیر انجمن واردکنندگان خودرو نیز می‌گوید: انتشار خبر مصوبه مجلس به نوعی دارندگان خودروهای وارداتی را به خط کرد و آنها با این تحلیل که در یک بازه زمانی کوتاه‌مدت مسیر مسدود واردات خودرو بازگشایی می‌شود به دنبال فروش خودروی در اختیار خود بودند.

باید توجه داشت که با آزادسازی واردات خودرو، اصلی‌ترین قشری که دچار زیان می‌شوند نه تولیدکنندگان و مصرف کنندگان، بلکه دلالان و محتکران هستند که مجبور به عرضه خودروهای دپو شده به بازار شده‌اند؛ از این رو مخالفان و ذی‌نفعان وضعیت کنونی بازار، تلاش زیادی برای بی‌نتیجه شدن آزادسازی واردات خواهند کرد.

بنابراین به نظر می‌رسد چنانچه مصوبه مجلس نتواند نظر اعضای شورای نگهبان را تامین کند، به تلافی این روزها، قیمت خودرو پیش از گذشته با افزایش‌های غیرمعمول مواجه خواهد شد.

وضعیت قیمت‌ها در بازار

بررسی قیمت برخی از خودروهای خارجی نشان می‌دهد که در بازه زمانی ۱۰ روزه، قیمت خودروی هیوندای آزرا (گرنجور) از ۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان به میانگین قیمتی ۲ میلیارد و ۶۰۰ و ۲ میلیارد و ۵۵۰ میلیون تومان رسیده بود.

همچنین قیمت خودروی هیوندای توسان (ix۳۵) در بازه زمانی یاد شده از تقریباً ۲ میلیارد تومان به یک میلیارد و ۹۲۰ میلیون تومان رسیده است. تویوتا راوفور نیز از ۳ میلیارد تومان به ۲ میلیارد و ۹۵۰ میلیون تومان رسید اما مجدد به رده ۳ میلیارد تومان صعود کرد. کیا سراتو نیز از یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان به یک میلیارد و ۵۵۰ میلیون تومان رسیده است.

در جدول زیر نیز قیمت خودروهای داخلی در بازه زمانی ۲۴ شهریور تا ۷ مهر ماه آمده است.

مهر