بررسی‌های میدانی حاکی از بازگشت رکود سنگین به بازار خرید و فروش مسکن در روزهای اخیر است. به نظر می‌رسد یکی از دلایل آن، آغاز نام نویسی نهضت ملی مسکن است.
ساخت و ساز کافی نیست / مالیات بر عایدی را تصویب و اجرا کنید
برخی کارشناسان اقتصاد مسکن معتقدند در کنار سیاست حمایت از تولید مسکن، باید سیاست‌های مالیاتی این بخش از جمله مالیات بر خانه‌های خالی و مالیات بر عایدی سرمایه به طور همزمان اجرا شود تا بازار مسکن از محلی برای حفظ دارایی‌ها و سرمایه‌ای شدن کالای مسکن دور بماند؛ معضلی که گریبان بخش مسکن را در سال‌های اخیر گرفته و فاکتورهای اقتصاد کلان همزمان با کوتاهی دولت‌های یازدهم و دوازدهم در حمایت از سمت عرضه، سبب شد تا قیمت مسکن رشد ۷ برابری ظرف کمتر از ۳ سال به خود ببیند.
استقبال بیشتر از جهش تولید مسکن نسبت به مسکن ملی
بر اساس اطلاعات منتشره، به طور میانگین تا کنون روزانه ۱۰۰ هزار نفر در سراسر کشور در نهضت ملی مسکن ثبت نام کرده‌اند که اگر همین میزان استقبال در مدت یک ماهه اعلام شده ادامه داشته باشد، رکورد ثبت نام ۳ میلیون نفری در این طرح زده خواهد شد.
تجربه نشان داده همه این حجم تقاضا معمولاً به ساخت و ساز منجر نمی‌شود؛ کما اینکه در ثبت نام طرح اقدام ملی مسکن نیز ثبت نام‌ها طی ۵ مرحله به بیش از ۲ میلیون متقاضی رسید اما نهایتاً ۵۳۰ هزار متقاضی واجد شرایط بودند.
البته تفاوت طرح نهضت ملی مسکن با طرح اقدام ملی در یارانه‌ای بودن تسهیلات و همچنین حذف برخی موانع ثبت نام از جمله امکان نام نویسی مجردها یا افرادی که فرم «ج» آنها سبز نیست و پیش از این ملک مسکونی خرید و فروش کرده‌اند (در صورت تصویب در شورای عالی مسکن) احتمال گسترده‌تر شدن دایره شمول متقاضیان را افزایش داده است.
کارشناس مسکن: ساخت و ساز حاشیه‌ای تأثیری در قیمت مسکن تهران ندارد
با این حال حمیدرضا چراغی فعال بازار مسکن می‌گوید: استقبال مردم از نهضت ملی مسکن سبب شده تا بازار شهر تهران با رکود و حتی کاهش قیمت مواجه شود، اما تجربه ثبت نام مسکن ملی وجود دارد.
وی افزود: سیاست دولت حمایت از تولید مسکن در شهرهای حومه‌ای است؛ باید این حمایت به سمت نوسازی بافت‌های فرسوده داخل شهری هدایت شود تا بتواند در کاهش قیمت مسکن در تهران مؤثر عمل کند.
این فعال بازار مسکن بر این اعتقاد است که کاهش قیمت‌ها نمی‌تواند ناشی از نهضت ملی مسکن باشد بلکه عمدتاً از کاهش شدید قدرت خرید مسکن خانوارها به دلیل افزایش قیمت بی سابقه نشأت می‌گیرد.
یک مشاور املاک: مالکان برخی واحدهای منطقه یک تا ۵۰ درصد تخفیف می‌دهند
وی ادامه داد: به عنوان مثال برخی انبوه سازانی که متمایل به احداث ملک در منطقه یک هستند، احتمالاً به دلیل ترس از اجرای قانون مالیات بر خانه‌های خالی، حاضر به کاهش قیمت مسکن کلید نخورده در این منطقه که تا ۷۰ میلیون تومان در هر متر مربع رسیده بود، به متری ۳۵ میلیون تومان شده‌اند.
این واسطه ملکی یادآور شد: در روزهای اخیر فایل‌های فروش مسکن در منطقه یک با تخفیف‌های سنگین برای واحدهای بزرگ متراژ و بالای ۱۰۰ متری که دیرتر به فروش می رسند و مالکان پول لازم هستند، افزایش چشمگیری داشته است؛ به عنوان مثال مالک یک واحد ۱۲۰ متری دو خوابه در قلهک برای فروش به متری ۳۴.۵ میلیون تومان اعلام آمادگی کرده است.
یک مشاور املاک دیگر گفت: در حال حاضر بهترین زمان برای خرید مسکن است؛ به دلیل خروج خریداران واقعی از بازار مسکن از یک سو و کاهش تعداد معاملات سرمایه‌ای از سوی دیگر، این خریدار است که در روزهای اخیر به تعیین کننده قیمت تبدیل شده است.
رئیس اتحادیه املاک: رکود بر بازار مسکن حاکم است / قیمت‌ها تا پایان سال تغییر نمی‌کند
مصطفی قلی خسروی رئیس اتحادیه مشاوران املاک نیز در پاسخ به این پرسش که آیا ثبت نام نهضت ملی مسکن تأثیری بر بازار مسکن و تقاضا در بازار ایجاد کرده است؟ گفت: ساخت سالانه یک میلیون واحد مسکونی بدون شک تب بازار مسکن را کاهش خواهد داد. بنابراین این اقدام را باید به فال نیک گرفت و قطعاً ثبت نام نهضت ملی مسکن می‌تواند به نفع تقاضا در بازار مسکن باشد.
وی در پاسخ به این پرسش که پیش بینی‌ها از بازار مسکن چگونه است؟ آیا قیمت‌ها تحت تأثیر قرار خواهد گرفت؟ گفت: آنطور که وضعیت کنونی بازار مسکن نشان می‌دهد قیمت مسکن تا پایان سال بدون تغییر خواهد ماند و جهشی نخواهد بود.
قلی خسروی ادامه داد: وضعیت نقل و انتقالات در بازار مسکن نشان می‌دهد که رکود تورمی حاکم است و دلیل آن هم این است که قیمت‌ها به قدری رشد کرده است که متقاضیان مسکن قدرت خرید را در این چند سال از دست داده‌اند و امیدوار هستیم که نهضت ملی مسکن بتواند تا حدودی این قدرت خرید را به متقاضیان مسکن باز گرداند.
وی درباره تأثیر ثبت نام نهضت ملی مسکن بر قیمت‌ها گفت: به نظر می‌رسد این اقدام بر کاهش تب و تاب بازار مسکن تأثیر مثبت داشته؛ اما نام نویسی در یک ماه ایجاد رانت می‌کند.
رئیس اتحادیه مشاوران املاک گفت: باید تا پایان این ۴ سال و احداث ۴ میلیون مسکن، سامانه نام نویسی باز و ثبت نام از متقاضیان ادامه داشته باشد.
مهر