حجت اللّه عبدالملکی با حضور در برنامه گفتگوی ویژه خبری دوشنبه شب شبکه دو سیما افزود: طبق آمارهای رسمی حدود دو و چهار دهم میلیون نفر بیکار در کشور داریم ، دو و دو دهم میلیون نفر اشتغال ناقص یا ناپایدار دارند ، حدود 2 میلیون نفر ناامید از یافتن کار داریم که جزو جمعیت فعال نیستند ، نه و هفت دهم میلیون نفر هم با اشتغال کم درآمد روبرو هستند و همچنین چهار و پنج دهم میلیون نفر هم اشتغال غیر رسمی دارند یعنی بیمه ندارند.
عبدالملکی خاطر نشان کرد: همه این گروه ها مخاطب برنامه اشتغال دولت باید باشند؛ البته مهمترین گروه بیکاران مطلق هستند اما بقیه گروه ها هم باید مخاطب قرار بگیرند.
وی تصریح کرد: برنامه ای برای بیمه افرادی که اشتغال آنها آتیه ندارد یعنی بیمه نیستند داریم یا افرادی که درآمد کم دارند طبیعتاً درآمد آنها باید افزایش پیدا کند.
وی ادامه داد: بخشی از این آمار ناامیدها از یافتن کار هستند که اگر فضای کسب و کار رونق پیدا کند این گروه جزو فعالان بازار کار خواهند بود و استانداردهای رشد اشتغال هم افزایش پیدا می کند.
وزیر تعاون،کار و رفاه اجتماعی گفت: در حال حاضر یک سامانه شبیه سامانه جامع اشتغال ایرانیان در وزارتخانه وجود دارد که در حال تکمیل این سامانه هستیم تا به سامانه جامع برسیم و در آن سامانه اطلاعات دقیق خواهد شد؛ هنوز اطلاعات دقیقی از وضع اشتغال و بیکاری مردم که بر اساس آن بتوان سیاست های کارآمد انجام داد نداریم و بخشی از اطلاعاتی که الآن داریم تخمین است و این کار به طور جدی پیگیری می شود تا بانک اطلاعاتی را تکمیل و سیاست ها را کارآمدتر تعریف کنیم.
وی افزود: در هفته اول شروع به کار، قرارگاهی را به اسم قرارگاه رفاه مردم تشکیل دادیم که 16 ستاد دارد و یکی از ستادها، ستاد اشتغال است که این ستاد مشتمل بر اعضای اصلی شورای عالی اشتغال کشور و سایر نهادها مثل تشکل ها، بخش های کارفرمایی، نهادهای انقلابی و مجموعه های دیگر می باشد؛ ستاد اشتغال چندین جلسه برگزار کرد و مصوبات شورای عالی اشتغال عملاً خروجی های این ستاد است و قرارگاه به زیست بوم ملی اشتغال جمهوری اسلامی ایران رسیده است.
وی ادامه داد: زیست بوم ملی اشتغال جمهوری اسلامی ایران نسبت اشتغال و تولید را نشان می دهد که سیاست اصلی ما برای ایجاد اشتغال، تقویت تولید در بخش هایی که مزیت های ملی، محلی و منطقه ای دارند می باشد و زنجیره ارزش را در حوزه تولید تکمیل می کنیم و در تولیدات کار بر نسبت به سرمایه بر تمرکز خواهیم کرد.
عبدالملکی افزود: برای اینکه این اتفاق بیفتد باید 5 حوزه تأمین مالی، بازاریابی ، فناوری، زیرساخت و حقوقی در تولید فعال شود که برای اینها تقسیم کار اتفاق افتاده است تا در یک منظومه منسجم چرخ تولید بچرخد و اشتغال را داشته باشیم.
وی خاطر نشان کرد: برای اینکه اشتغال ساماندهی شود 5 اتفاق باید بیفتد اول شناسایی نیروی کار مستعد، دوم مشاوره شغلی و کلینیک های کسب و کار و شتاب دهنده ها، سوم ترویج و فرهنگ سازی، چهارم اطلاع رسانی رسانه ملی و دستگاه های اطلاع رسانی و پنجم آموزش می باشد.
وی تصریح کرد: برای اینکه این زیست بوم فعال شود 16 توافقنامه را در جلسه شورای عالی کار با دستگاه های مختلف داشتیم و در صورتی که این حرکت تندتر شود با سرعت بسیار بالایی ایجاد اشتغال خواهیم کرد و اشتغال های غیررسمی را به رسمی تبدیل می کنیم و درآمدهای اشتغال های موجود را افزایش می دهیم.
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت: یکی از زیرسیستم ها در زیست بوم اشتغال ملی جمهوری اسلامی ایران در ارتباط با فضای کسب و کار است که در آن تقسیم وظایف برای دستگاه ها انجام دادیم، مثلاً مصوب شد وزارت امور اقتصادی و دارایی با همکاری وزارت تعاون و بقیه دستگاه‌ها در مورد 22 رسته پر اشتغال که بیش از 40 درصد اشتغال کشور را ایجاد می کنند به صورت ویژه موانع را شناسایی و رفع کنند و مقرر شد ظرف سه ماه گزارش را ارائه دهند.
وی ادامه داد: این یک تصمیم ویژه برای بهبود فضای کسب و کار در راستای اشتغال است و از 22 رسته پر اشتغال کشور می توان به حوزه پوشاک، صنایع دستی، صنایع تبدیلی کشاورزی اشاره کرد.
وی افزود: حذف مجوزهای دست و پا گیر حدود یک ماه و نیم گذشته در ارتباط با آموزشگاه های فنی و حرفه ای آزاد شروع شده است که قبل از این به طور متوسط حدود هشت ماه به طول می‌انجامید و الآن به سه روز کاهش پیدا کرده است و اگر ظرف سه روز همکاران ما بررسی ها را انجام ندهند سیستم به طور خودکار مجوز را صادر می‌کند، نتیجه این شد که از اول سال تا آغاز کار دولت جدید حداکثر 30 مجوز آموزشگاه صادر شده بود ولی در همین یک ماه گذشته بیش از 300 مجوز صادر شده است.
عبدالملکی خاطر نشان کرد: وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی باید هر سه ماه یکبار گزارش اشتغال و بیکاری کشور را در جلسه شورای عالی اشتغال کشور ارائه دهد.
وی تصریح کرد: زیست بوم اشتغال ملی در حال فعالیت است و در تلاش هستیم تا با ایجاد هماهنگی بین دستگاه های مختلف حرکت آن را سریع تر کنیم.
وی گفت: یکی از مصوباتی که داشتیم در ارتباط با هدایت نقدینگی به سمت تولید و اشتغال است و بانک مرکزی با همکاری وزارت تعاون، ساز و کار تأمین مالی اشتغال پایدار را جمع بندی و ابلاغ می‌کند؛ البته تاکنون این موارد را نداشتیم؛ سال گذشته شبکه بانکی ما هزار و 800 هزار میلیارد تومان تسهیلات پرداخت کرد که این تسهیلات موجب اشتغال نشده است.
وی افزود: یکی از اشکالاتی که در زیست بوم اشتغال کشور داشتیم این بود که ما یک ستون فقراتی از کدهای ملی که چه اتفاقی در حوزه اشتغال و بیکاری افراد برای آنها پیش می آید نداشتیم که الآن در حال ایجاد آن هستیم.
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی ادامه داد: در سامانه ای که ایجاد کردیم یک ستون فقرات با 28 میلیون کد ملی داریم که بخشی از اینها بیکار، بخشی شاغل، بخشی ناامید از کار و بخشی با درآمد پایین و یا شاغل بدون بیمه هستند که تمام برنامه های اشتغال ما اثر خود را روی این کدهای ملی می گذارد؛ مثلاً وام هایی که به تعدادی از این افراد پرداخت می شود اشتغال آنها رصد خواهد شد.
وی خاطر نشان کرد: بیشتر گزارش هایی که در گذشته از وضع اشتغال ارائه می شد آماری بود که از دستگاه های دیگر گرفته می شد و در صورتی که رصد اشتغال با کد ملی انجام شود کارهای موازی پوشیده می شود.
عبدالملکی گفت: در شش ماه اول سال 250 هزار شغل در سامانه ثبت شده است.
وی افزود: در شرایط کرونا بیش از 1 میلیون نفر شغل خود را از دست دادند؛ در صورتی که بحران اقتصادی پیش آید افرادی شغل خود را از دست می دهند که خالص اشتغال را مرکز آمار گزارش می‌دهد و آن چه که در شورای عالی اشتغال باید به آن بپردازیم غیر از رسیدگی به افرادی که شغل خود را از دست دادند گزارش آمار درباره ایجاد شغل جدید است.
وی ادامه داد: امیدواریم با بهبود فضای کسب و کار و گذشت از پیک های کرونا، خالص اشتغال افزایش یابد.
هدفگذاری برای ایجاد یک میلیون و 850 هزار شغل جدید
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت: هدف ما این است که حداقل یک میلیون و 850 هزار شغل جدید شکل بگیرد.
حجت الله عبدالملکی با اشاره به اینکه تعدادی از افراد, بیکار مطلق هستند، افزود: آن ها اگر کاری را آغاز کنند و درآمدی هر چند کم را داشته باشند حرکت آغازینی است و تعدادی از مشاغلی که ایجاد می شود از این صنف است.
وی ادامه داد: بخشی از اشتغالی که ایجاد می شود مثلاً برای ناامیدان از کار، به صورت اشتغال رسمی بیمه دار خواهد بود.
عبدالملکی گفت: به این سمت حرکت می کنیم که میزان فرار بیمه ای کارفرمایان را کاهش دهیم و تعدادی از مشاغل غیر رسمی را رسمی کنیم اما بخش قابل ملاحظه ای از یک میلیون و 850 هزار شغل جدیدی که ایجاد خواهد شد, بیمه خواهد داشت و بخشی از آن خوداشتغالی خواهد بود و نمی توانیم آن ها را الزام کنیم که خودشان را بیمه کنند.
وی افزود: هر گونه تغییری در قانون کار نباید به نحوی باشد که مسئله رفاه و امنیت شغلی حدود 24 میلیون نفر شاغلان فعلی را به خطر بیندازد.
عبدالملکی گفت: بیش از 80 تا 85 درصد کسانی که بیکارند و یا اشتغال ناقص و کم در آمد غیر رسمی دارند, از کسانی هستند که مهارت ندارند.
او با اشاره به اینکه بر مسئله مهارت تاکید داریم، افزود: اگر مسئله مهارت های فنی و مهارت های کسب و کار، حل شود، بخش زیادی از بیکاران فعلی، شاغل خواهند شد.
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی اضافه کرد: در حال برقراری تعامل میان سازمان فنی و حرفه ای و دانشگاه ها هستیم که نتیجه آن، این خواهد شد دانشجویان علاقمند در هنگام تحصیلات دانشگاهی، همزمان، آموزش های مهارتی متناسب با رشته خود را از طریق سازمان فنی و حرفه ای بگذرانند و زمانی که تحصیلات دانشگاهی آن ها به پایان رسید بلافاصله جذب بازار کار شوند.
عبدالملکی با بیان اینکه 40 تا 55 درصد ظرفیت صنعت کشورمان، خالی است، گفت: یکی از علل آن مربوط به حوزه بروکراسی و اداری است و ما به سهم خود در حوزه تامین اجتماعی در حال تسهیل بخشی آن هستیم.
وی افزود: تحریم ها در زمینه اشتغال می تواند نقش موثر مثبت داشته باشد چون منابع ارزی, محدود و واردات، کمتر می شود و تمایلات به سمت بازار داخل خواهد بود.
عبدالملکی ادامه داد: تولیدات داخلی باید تقویت شود و امکان جایگزین تولیدات داخلی با کالاهای وارداتی، بهتر فراهم است بنابراین انتظار داریم میزان اشتغال، افزایش یابد.
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی اضافه کرد: من این دلیل و توجیه را که تحریم ها موجب شد برنامه مان محقق نشود نمی پذیرم؛ اگر بگوییم تحریم ها موجب این شد، تحریم داخلی است.
عبدالملکی با اشاره به اینکه در روستاها، ظرفیت‌های بسیار خوبی برای تولید داریم, گفت: در حال تقویت صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر هستیم تا بتوانیم اشتغال های روستایی را نیز بیمه و رسمی کنیم.
وی افزود: برنامه هایی را برای بسیج سازندگی، کمیته امداد و بنیاد برکت و ستاد اجرایی فرمان امام راحل، بنیاد علوی و بنیاد مستضعفان و معاون مناطق محروم ریاست جمهوری و نهادهایی مانند آن در نظر گرفتیم که در یک نظام هماهنگ به اشتغال روستایی کمک کند.
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت: طرح های نوآورانه در وزارت کار مطرح کردیم که می تواند بخش زیادی از تسهیلات را به سمت اشتغال ببرد.
عبدالمکی افزود: روش های اجرا شده ای در دنیا و همچنین در کشورمان وجود دارد که می تواند بخش زیادی از نقدینگی را به سمت تولید و اشتغال، سوق دهد.
وی گفت: در طراحی زیست بوم ملی اشتغال، تکلیفی برای سازمان برنامه و بودجه مصوب شد که اعتبارات حوزه اشتغال با همکاری وزارت کار به عنوان هماهنگ کننده دیگر دستگاه ها در حوزه اشتغال، تنظیم شود.
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی افزود: امسال 32 هزار میلیارد تومان در بند الف تبصره 18, برای حوزه اشتغال اعتبارات در نظر گرفته شده بود که عملکرد زیادی نداشت و پیگیر هستیم تا این اعتبارات را فعال و از این ظرفیت بودجه ای استفاده کنیم.
عبدالملکی با بیان اینکه در این دو ماه چندین عزل و نصب داشتیم, ادامه داد: یکی از تعهداتم در مجلس این بود که افراد مفسد، بی ربط و ناکارآمد را برکنار کنیم وزارتخانه ما در میان وزارتخانه ها شاید جزو مواردی بود که بیشترین عزل و نصب را داشته است و چندین نفر عزل شدند.
وی اضافه کرد: بخشی از آن ها افرادی بودند که انواعی از فساد از جمله فساد اقتصادی داشتند و بخشی از آن ها کسانی بودند که انواعی از محکومیت و جرم مانند جرایم امنیتی و اقتصادی را داشتند .
عبدالملکی ادامه داد: بخشی از آنها کسانی بودند که ناکارآمد بودند یعنی افرادی که تحصیلات و تخصص مرتبط نداشتند و پست مدیریتی را اشغال کرده و بهره برداری را کاهش داده بودند .
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی افزود: البته تعدادی از کسانی که از خدمات آن ها مرخص شدیم، مدیران خدومی بودند که یا بازنشسته شدند و یا خودشان تمایلی برای ادامه همکاری نداشتند.
وی اضافه کرد: گزارش تفصیلی در هفته های آینده درباره برنامه مبارزه با فسادی که عملاً در وزارتخانه در این دو ماه پیش رفته است و شامل همه واحدهای اقتصادی و زیر مجموعه همه صندوق ها می شود, خدمت مردم ارائه می‌کنیم.
عبدالملکی گفت: تعداد قابل ملاحظه ای پرونده فساد در حال تکمیل است که به زودی به قوه قضاییه ارسال می شود و در دو یا سه هفته دیگر گزارش مبسوطی از برنامه مبارزه با فساد در وزارتخانه تعاون، کار و رفاه اجتماعی را خدمت مردم ارائه خواهیم کرد.
کارشناس بازار کار نیز در ارتباط تلفنی با این برنامه گفت: با توجه به پیش بینی صندوق بین المللی پول و بانک جهانی از رشد حدود دو درصدی اقتصادی ایران در سال جاری و سال آینده, این سوال مطرح است که آیا شرایط کنونی اقتصادی ایران با این رشد پیش بینی شده، ظرفیت ایجاد اشتغال را دارد یا خیر؟
فاطمه عزیزخانی ادامه داد: بخش کشاورزی کشورمان با رشد منفی رو برو است و مشکلات جدی دارد در بخش صنعت، صنایع بورسی, سودآوری پایین دارند.
وی با بیان اینکه در سال های اخیر، اشتغالزایی از بخش نفت را نداشتیم, افزود: از سال 1393 تا سال 1398 حدود 50 درصد اشتغالزایی در کشورمان برای بخش خدمات بود اما دولت پیشین اعلام می‌کرد، سالانه 600 هزار اشتغال ایجاد کردیم، در حالی که متاسفانه 60 درصد اشتغال ایجاد شده، افراد کارکن مستقل بودند و اشتغال برآمده از سیاست خاصی نبود و افراد صرفاً از روی ناچاری، اشتغالی را راه اندازی کردند.
این کارشناس بازار کار با اشاره به اینکه عمده اشتغالزایی ما در بخش خدمات و مشاغل با کیفیت پایین است، اضافه کرد:کیفیت مشاغل خیلی اهمیت دارد.
فارس