یکی از دیدنی هایی که ایرانیانی که حتی تور ارزان استانبول را خریداری می کنند هم علاقمند به بازدید از آن هستند ایاصوفیه است در ادامه بیشتر با این بنا آشنا می شویم. ایا صوفیه باستانی که اغلب به انگلیسی ایاصوفیه نامیده می شود و یکی از نمادین ترین و ماندگارترین بناهای تاریخی استانبول با قدمتی نزدیک به 15 قرن است، با فرمان اخیر رئیس جمهور ترکیه، رجب طیب اردوغان، از یک موزه دوباره به مسجد تبدیل شده است. این ساختمان از سال 1934 پس از اعلامیه مصطفی کمال آتاتورک، اولین رئیس جمهور ترکیه و بنیانگذار جمهوری ترکیه، به عنوان موزه طبقه بندی شده بود. این سازه که جواهری از معماری بیزانسی به حساب می‌آید، ابتدا به‌عنوان یک کلیسای جامع در سال 537 پس از میلاد توسط امپراتور روم، ژوستینیان اول ساخته شد. آیا صوفیه همچنین زمانی که عثمانی‌ها استانبول را که در آن زمان قسطنطنیه نامیده می‌شد، در 1453 فتح کردند، تقریباً پنج قرن به عنوان مسجد فعالیت داشت. و این بنا را به فضایی مذهبی برای مسلمانان تبدیل کرد.
اکنون که ایا صوفیه به عنوان یک مکان عبادت فعال استفاده خواهد شد، مشخص نیست که چه چیزی از نظر دسترسی بازدیدکنندگان تغییر خواهد کرد. مساجد دیگر اطراف استانبول، از جمله مسجد آبی که در فاصله کوتاهی از ایا صوفیه قرار دارد، به بازدیدکنندگان اجازه می‌دهند خارج از اوقات نماز باشند، اما آنها باید لباسی متواضعانه داشته باشند و زنان باید سر خود را بپوشانند. پوشش‌های سر و لباس‌های بلند مانند عبا برای بازدیدکنندگانی که لباس نامناسب به نظر می‌رسند ارائه می‌شود.
خریداران تور ترکیه می دانند که ایا صوفیه یک سایت در فهرست یونسکو است و تغییر وضعیت و کاربرد آن یکبار از کلیسا به مسجد و از مسجد به موزه و مجددا از موزه به مسجد شاید سبب شود که جایگاه خود را در این فهرست از دست بدهد. آدری آزولای، مدیر کل یونسکو، گفت: "ایاصوفیه یک شاهکار معماری و گواهی منحصر به فرد برای تعاملات بین اروپا و آسیا در طول قرن ها است. وضعیت آن به عنوان یک موزه نشان دهنده ماهیت جهانی میراث آن است و آن را به نمادی قدرتمند برای گفتگو تبدیل می کند.".
وی در این بیانیه ادامه داد: «مایه تاسف است که تصمیم ترکیه بدون هیچ گونه گفتگو یا اطلاع قبلی اتخاذ شد.» یونسکو از مقامات ترکیه می‌خواهد بدون تأخیر گفتگو را آغاز کنند تا از هرگونه تأثیر مخرب بر ارزش جهانی این موضوع جلوگیری شود. میراث استثنایی که وضعیت حفاظت از آن توسط کمیته میراث جهانی در جلسه بعدی بررسی خواهد شد.
بازدید از ایاصوفیه تنها برای ایرانیان و ترک ها و کشورهای مسلمان جذاب نیست بلکه بسیاری از خریداران تور اروپا نیز به بازدید از آن علاقه نشان می دهند. در ادامه باهم مروری می کنیم بر چند نکته جالب درباره ایاصوفیه زیبا:
کلیسا دوبار در جنگ های مختلف ویران شد: اولین بار در قسطنطنیه در سال 360 پس از میلاد ساخته شد و توسط امپراتور روم کنستانتیوس دوم (پسر کنستانتین، بنیانگذار قسطنطنیه) ویران شد، ایاصوفیه اولیه چوبی در طی یک سری شورش در سال 404 پس از میلاد سوخت. در سال 415 پس از میلاد، امپراتور تئودوسیوس دوم دستور بازسازی کلیسا را صادر کرد، اما شورش نیکا در سال 532 میلادی باعث مرگ و ویرانی گسترده در شهر شد و کلیسا برای بار دوم از بین رفت.
اولین حاکم بزرگ بیزانسی دستور بازسازی آن را داد: قسطنطنیه واقع در منطقه امپراتوری روم شرقی معروف به بیزانس، به مدت 38 سال توسط امپراتور ژوستینیان، از سال 527 پس از میلاد، اداره می شد. پنج سال پس از شورش نیکا و ویرانی کلیسا، ژوستینیان در 27 دسامبر 537 پس از میلاد، ایاصوفیه را که به تازگی بازسازی شده بود، مهم ترین بنای مذهبی امپراتوری خود افتتاح کرد.
کلیسا نام های متعددی داشته است: در ابتدا کلیسای بزرگ (Megale Ekklesia در یونانی، Magna Ecclesia در لاتین) به دلیل اندازه بسیار زیاد آن نامیده می شد، دومین تجسم کلیسا با نام ایاصوفیه در حدود سال 430 پس از میلاد شناخته شد. معنای یونانی آن، «حکمت مقدس» پس از بازسازی کلیسا یک قرن بعد باقی ماند. پس از فتح عثمانی‌ها به آن ایاسوفیه می‌گفتند و امروزه ایاسوفیه موزیسی است.
گنبد اصلی پس از یک زلزله در سال 558 پس از میلاد جایگزین شد: با 160 فوت ارتفاع، با قطر 131 فوت، ویژگی بزرگ ایاصوفیه گنبد بزرگ مرکزی آن بود. گنبد و کلیسا توسط معماران Anthemios of Tralles و Isidoros of Miletos طراحی شده اند، اما بر خلاف گنبد پانتئون که هرگز لنگ نرفته است، زلزله ای در سال 558 پس از میلاد باعث فروریختن گنبد ایاصوفیه شد. این بنا به ارتفاع 182 فوت بازسازی شد و دیوارها در سال 562 پس از میلاد تقویت شدند. وزن گنبد را مجموعه‌ای از گنبدهای کوچکتر، طاق‌ها و چهار طاق بزرگ تحمل می‌کنند.
حالا که کمی با تنها یکی از دیدنی های جذاب استانبول آشنا شدیم به ما بگویید که سفر به جایی مثل استانبول را ترجیح می دهید یا علاقمند به خرید تورهایی مثل تور زمینی وان هستید؟