حجم معاملات محصولات پلیمری بورس‌کالا در حالی به کمترین مقدار طی هفت‌ماه گذشته رسیده است که نیروهای اصلی بازار، یعنی عرضه و تقاضای پلیمرها زیر سایه ریسک نوسان بهای ارز، کاهش محسوسی را به ثبت رسانده‌‌‌اند. هفته گذشته، معاملات محصولات پلیمری بورس‌کالا تحت‌تاثیر تکانه‌‌‌های کاهشی بهای ارز قرار داشت که سبب برجسته‌شدن ذهنیت افت نرخ در بین معامله‌‌‌گران این بازار شد. از این رو میزان تقاضای به ثبت رسیده برای خرید محصولات پلیمری با کاهش بیش از ۱۴درصدی از مرز ۱۰۰هزار تنی نیز عقب‌نشینی کرد که این موضوع، در کنار پایین ماندن سطوح عرضه هفتگی، حجم دادوستدهای این بازار را تحت‌تاثیر قرار دادند و سبب افت جدی حجم معاملات شدند.نوسان بهای نیمایی دلار یک متغیر درونی در تعیین قیمت پایه محصولات پتروشیمیایی به شمار می‌رود که هفته گذشته با عقبگرد بهای دلار آزاد از مرز ۲۸هزار تومانی، نرخ نیمایی این ارز نیز با کاهش میانگین روزانه همراه شد؛ تا جایی که به نظر می‌رسد میانگین هفتگی قیمت مبنای نیمایی دلار در معادله کشف نرخ محصولات پتروشیمیایی تحت‌تاثیر این تکانه‌‌‌های کاهشی، حتی تنزل یابد.
از این رو محافظه‌‌‌کاری برای خرید مواد اولیه پلیمری در بورس‌کالا باز هم برجسته شد و خبری از ثبت رکوردهای هیجانی برای تقاضا در این بازار نبود. نرخ‌های جهانی این گروه از محصولات با صعودی شدن بهای نفت، از خواب زمستانی بیدار شده‌‌‌اند و در قیمت‌های پایه اعلامی هفته گذشته شاهد ترکیبی از افزایش و کاهش این نرخ‌ها بودیم؛ بنابراین پس از هفته‌‌‌ها تمایل به افت نرخ با جرقه‌‌‌های افزایشی در بهای نفت‌خام و قیمت خوراک شرکت‌های پتروشیمی، امکان بروز جریان افزایشی محدود و البته غیرفراگیر در گریدهای مختلف این گروه از محصولات دور از انتظار نخواهد بود. از آنجا که نرخ‌های فعلی محصولات پتروشیمیایی، هنوز در سطوح بالایی قرار دارند، چنانچه روند صعودی قابل‌توجهی در این بازار رخ دهد، به سقف‌شکنی جدیدی منجر خواهد شد که در شرایط کنونی که هنوز هم در اقصی‌نقاط جهان صحبت از قرنطینه و شیوع سویه‌‌‌های جدید کروناست، چندان محتمل نخواهد بود؛ اگرچه می‌‌‌توان جریان را افزایشی در نظر داشت که در آینده به این موارد می‌‌‌پردازیم.
عقب‌نشینی معاملات پلیمرها پس از 7ماه
طی هفته گذشته، در جریان معاملات محصولات پلیمری بورس‌کالا سرانجام حجم دادوستدها، تسلیم تداوم افت میزان تقاضا و عرضه به عنوان دو نیروی اصلی بازار شد و با کاهش بیش از 11درصدی، به میزان 63هزار و 318تن مواد اولیه پلیمری در تالار فیزیکی بورس کالا مورد دادوستد قرار گرفت. این میزان حجم معاملات که کمترین مقدار از هفته منتهی به 21خردادماه سال‌جاری به شمار می‌رود، حتی از متوسط حجم معاملات نیمه ابتدایی امسال نیز پایین‌‌‌تر رفت که در کنار مقاومت نامحسوس و نانوشته عرضه‌کنندگان در برابر مشارکت حداکثری برای اجرای ابلاغیه جدید وزارت صمت مبنی بر عرضه تمامی تولیدات محصولات پتروشیمی در بورس‌کالا، معاملات این بازار را تحت فشار قرار داده و می‌‌‌تواند جریان کلی این بازار را رکودی ترسیم کند. از آنجا که بازار محصولات پتروشیمیایی عرضه‌‌‌محور تلقی می‌شود، پایین ماندن سطوح عرضه در هفته‌‌‌های متوالی طی نیمه دوم سال‌جاری به ضرر مصرف‌کنندگان این حوزه، یعنی صنایع تکمیلی تمام خواهد شد. حجم عرضه محصولات پلیمری در بورس‌کالا طی هفته گذشته نسبت به هفته ماقبل خود رشد 38/ 2درصدی را به ثبت رساند، اما این میزان عرضه همچنان پایین بود و با روزهای معمول این بازار که متقاضیان از سمت عرضه اطمینان خاطر کافی داشتند، بسیار فاصله داشت. بررسی‌‌‌های «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد، متوسط حجم عرضه‌‌‌های هفتگی این بازار، طی نیم‌سال دوم سال‌جاری تا هفته گذشته، بیش از 86هزار تن است که رقمی بالاتر از مجموع عرضه‌‌‌های هفته گذشته به شمار می‌رود. از این رو تداوم عرضه مواد اولیه پلیمری در سطوح فعلی پسندیده نیست.
با چشمپوشی از میزان معاملات پلیمرها در برخی از هفته‌‌‌های مردادماه که به دلیل شرایط بحرانی انتشار ویروس کرونا سبب تعطیلی بسیاری از مشاغل کشور و همچنین بورس‌کالا شد، رقم 63هزار تنی حجم معاملات به ثبت رسیده در این بازار طی هفته گذشته، کمترین مقدار طی هفت‌ماه به شمار می‌رود. اینکه حجم دادوستدها پس از مقاومت بسیار نسبت به سیگنال‌‌‌های کاهشی مخابره‌شده، سرانجام وارد فاز نزولی شد و به کمترین مقدار از خردادماه سال‌جاری تاکنون رسید، علاوه بر کاهش مستمر میزان عرضه‌‌‌ها، به روند نزولی حجم تقاضا نیز مربوط است که به عنوان سیگنالی مضاعف سبب افت جدی حجم معاملات شده است. در واقع هفته گذشته 98هزار و 170تن تقاضا برای خرید مواد اولیه پلیمری به تالار فیزیکی بورس کالا وارد شد که این مقدار تقاضا در مقایسه با هفته ماقبل خود بیش از 14درصد کاهش را به ثبت رساند. در نهایت با افت همزمان میزان عرضه و تقاضای پلیمرها و کاهش جدی حجم معاملات، دیگر داده کاهشی این بازار مربوط به نسبت معامله عرضه‌‌‌هاست که با افت قابل‌توجه در محدوده 77درصدی به ثبت رسید؛ رقمی که کمترین مقدار طی 12هفته گذشته تاکنون به شمار می‌رود.
صعود یکپارچه معاملات شیمیایی‌‌‌ها
با وجود آنکه پلیمرهای بورس‌کالا در تمامی داده‌‌‌های پراهمیت معاملات روند کاهشی را ترسیم کردند، هفته گذشته در بازار محصولات شیمیایی، شاهد رشد حجم معاملات در کنار افزایش میزان عرضه و تقاضا بودیم. به عبارت دقیق‌‌‌تر، در جریان معاملات هفته گذشته مواد اولیه پتروشیمیایی، به میزان 41هزار و 579تن از انواع این محصولات در بورس‌کالا عرضه شد که نسبت به هفته ماقبل از رشد 61درصدی حکایت داشت. در برابر این میزان عرضه، تقاضای 48هزار و 958هزار تنی با رشد قابل‌توجه بیش از 137درصدی نسبت به هفته ماقبل آن ثبت شد. در نهایت، صعود همزمان عرضه و تقاضای محصولات شیمیایی در بورس‌کالا نیروی محرکه لازم برای رشد محسوس حجم معاملات را فراهم کرد و هفته گذشته به میزان 29هزار و 924تن از این محصولات مورد دادوستد قرار گرفت که از رشد حدود 85درصدی حجم معاملات نسبت به هفته دوم دی‌ماه حکایت داشت.
هفته گذشته صعود همزمان داده‌‌‌های حیاتی معاملات محصولات شیمیایی تداعی‌کننده روزهای خوش برای این بازار است؛ اما باید در نظر گرفت که این افزایش در میزان عرضه، تقاضا و حجم معاملات در حالی رقم خورد که در هفته ماقبل آن یعنی هفته معاملاتی منتهی به 17دی‌ماه، رکوردهای کاهشی قابل‌توجهی برای داده‌‌‌های این بازار به ثبت رسید و ثبت صعودهای هفته گذشته تنها به جبران این افت شدید منجر شد که در مقایسه با روزهای اوج این بازار کمتر ارزیابی می‌شود.
بنابراین اگر از میزان تقاضا که به‌نسبت قابل قبول است چشمپوشی کنیم، حجم معاملات و عرضه در هفته گذشته، هنوز هم با حجمی پایین‌‌‌تر از میزان متوسط نیمه ابتدایی سال‌جاری به ثبت رسید. با کاهشی شدن میزان عرضه‌‌‌ها، سایر داده‌‌‌های معاملاتی نیز روند نزولی به خود می‌‌‌گیرند؛ این موضوع در جریان معاملات بازار محصولات پتروشیمیایی بارها تکرار شده است. بررسی‌‌‌ها نشان می‌دهد، دلیل اصلی رشد عرضه مواد اولیه شیمیایی طی هفته گذشته، عرضه 15هزار تنی سود کاستیک بود که به شکل سلف به مجموع عرضه‌‌‌های هفتگی این بازار بازگشت و به نوعی کاهش شدید میزان عرضه در هفته منتهی به 17دی‌ماه را که به سطح 25هزار تنی رسیده بود، جبران کرد.
دنیای اقتصاد