اثرات اصلاح ارز ترجیحی نهاده‌های دامی در بازه کوتاه مدت و بلندمدت روی حجم تولید، هزینه و مصرف شیر در دو بخش تولیدکنندگان صنعتی و خانوارها بررسی در این گزارش بررسی میشود.
براساس گزارش‌های مرکز آمار در سال ۹۷ از ۱۴۰۱۸ گاوداری فعال شیری به میزان ۵ میلیون تن شیر تولید میشود که بیشترین میزان تولید در استان تهران با ۱۱۰۶ هزار تن و استان اصفهان با ۹۷۳ هزار تن است.
خاتمی، کارشناس صنعت لبنیات در مورد سرانه مصرف شیر بیان می‌کند: سرانه مصرف شیر در دنیا ۱۱۳کیلوگرم برای هر نفر در سال است در حالی که این سرانه در کشور ما به عددی کمتر از ۸۰ کیلوگرم می رسد.
عبداللهی مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی عنوان می‌کند: سرانه مصرف شیر و فرآورده های آن در ایران در مقایسه با میانگین مصرف جهانی ۳۰ درصد و در مقایسه با میانگین کشورهای توسعه‌یافته ۶۵ درصد کمتر است.
مطالعات مرکز آمار در مورد میزان هزینه‌‌های خانوار برای مصرف دو نوع شیر پاستوریزه و معمولی نشان میدهد که نسبت هزینه شیر یک خانوار دهک دهم به هزینه این کالا برای خانوار دهک اول در مناطق شهری حدود 6 برابر است این رقم برای یک خانوار روستایی به طور متوسط 9 برابر است.
این تصور وجود دارد که به دلیل ماهیت شغلی در مناطق روستایی این رقم کمتر باشد ولی اختلاف حتی بیشتر از مناطق شهری است.
بررسی مصرف شیر دهک‌های خانوار شهری گویای این واقعیت است که ثروتمندترین دهک (دهم) با دهک نهم اختلاف زیادی دارد و هزینه کرد بقیه دهک‌ها برای مصرف شیر منطقی به نظر می‌رسد. اما این اختلاف میان دهک‌های روستایی مشاهده نمی شود.
طبق جدول ارائه شده به طور متوسط خانوارهای شهری و روستایی حدود 86 لیتر در سال 99 شیر مصرف کرده‌اند. به عبارت دیگر خانوارهای شهری بیش از 386 هزار تومان و خانوار روستایی به طور متوسط 387 هزار تومان هزینه کرده‌اند.
به تفکیک خانوارهای شهری با در نظر گرفتن متوسط قیمت هر لیتر شیر 9 هزار تومان در سال 99، بالغ بر 43 لیتر شیر مصرف شده و این میزان برای خانوارهای روستایی 43.5 لیتر است.
ثروتمندترین دهک شهری حدود 6 برابر بیشتر از فقیرترین دهک شیر مصرف کرده و این نسبت برای خانوارهای روستایی 8.1 برابر منظور شد.
بنابراین گزارش عوارض ناشی از کاهش مصرف شیر و لبنیات خود را به صورت کمبود کلسیم و انواع بیماری‌ها بروز می‌کند. آمارهای وزارت بهداشت نشان میدهد که دریافت کلسیم جامعه ایرانی ۴۰ درصد از حداقل دریافت کلسیم کمتر است و این موضوع می تواند تبعات زیادی از جمله گسترش پوکی استخوان، مشکلات لثه و دندان، کوتاهی قد کودکان و نوجوانان و حتی شیوع فشار خون بالا و بیماری های قلبی و عروقی را به دنبال داشته باشد.
با این وجود دولت با اصلاح ارز ترجیحی به دنبال ارتقای میزان مصرف اقلام یارانه‌ای است که انتظار می‌رود با پرداخت یارانه سرانه مصرف شیر در بین دهک‌های پایین بهبود یابد.
فارس