مبنای محاسبه عیدی و پاداش سالانه کارگران در کارگاه‌هایی که طرح طبقه‌بندی مشاغل دارند، مزد گروه و پایه یا مزد مبنا و در واحدهای فاقد طرح طبقه‌بندی، مزد ثابت یعنی مزد شغل و مزایای ثابت پرداختی به تبع شغل خواهد بود.
بر اساس قانون مربوط به نحوه تعیین عیدی و پاداش سالانه کارگران شاغل در کارگاه‌های مشمول قانون کار مصوب سال ۱۳۷۰، همه کارفرمایان کارگاه‌های مشمول قانون کار مکلف هستند به هر یک از کارگران خود به نسبت یک سال کار معادل ۶۰ روز آخرین مزد، به عنوان عیدی و پاداش بپردازند و مبلغ پرداختی از این بابت به هر یک از کارگران نباید از معادل ۹۰ روز حداقل مزد روزانه قانونی تجاوز کند.
البته پرداخت عیدی به کارگرانی که کمتر از یک سال در کارگاه ها مشغول به کار بوده اند نیز الزامی بوده و مبلغ عیدی پرداختی به آنان باید به ماخذ شصت روز مزد و به نسبت ایام کارکرد و روزهایی که در آن محل مشغول کار بودند محاسبه و پرداخت شود.
با وجود آنکه مصوبه مجلس، میزان پرداخت عیدی کارگران را مشخص کرده و دو ماه پایه حقوق را به عنوان حداقل و سه ماه پایه حقوق را به عنوان حداکثر میزان عیدی دریافتی اعلام کرده اما میزان عیدی کارگران بسته به مدت قرارداد و کارکرد آنها متفاوت است.
در واقع کارگران بسته به سنوات و تعداد روزهایی که کار کرده‌اند مستحق دریافت عیدی هستند و عیدی و پاداش کامل به کارگرانی تعلق می گیرد که یکسال در محل کار یا آخرین کارگاه مشغول کار بوده و بیمه پردازی آنها به طور کامل صورت گرفته باشد.
قانون در مورد عیدی و پاداش کارگران ساعتی، پاره وقت و فصلی نیز ملاحظاتی داشته و میزان عیدی این گروه از کارگران را مشخص کرده است.
عیدی و پاداش کارگران پاره وقت
مطابق ماده ۳۹ قانون کار، مزد و مزایای کارگرانی که به صورت نیمه وقت یا کمتر از ساعات قانونی تعیین شده به کار اشتغال دارند به نسبت ساعات کار انجام گرفته محاسبه و پرداخت می‌شود.
عیدی و پاداش کارگران ساعتی
در مورد کارگران ساعتی که حقوق ماهانه ثابت نداشته و دستمزد آنها در ماه متغیر است برای محاسبه عیدی و پاداش، میانگین حقوق سه ماه آخر خدمت آنها مبنای محاسبه قرار می‌گیرد.
عیدی و پاداش کارگران فصلی
مبلغ پرداختی بابت عیدی و پاداش به کارگران کارگاه‌های فصلی مشمول قانون کار و کارگران سایر کارگاه‌های مشمول که کمتر از یک سال در کارگاه کار کرده اند باید بر ماخذ ۶۰ روز و به نسبت ایام کارکردشان در سال محاسبه شود.
عیدی و پاداش کارگران کارمزدی
مزد مورد عمل در محاسبه وجوه عیدی و پاداش پایان سال به کارگران کارمزدی عبارت از متوسط کارمزد دریافتی آنها بر حسب مدت ایام کارکرد در سال است.
با وجود آنکه پرداخت عیدی و پاداش آخر سال کارگران برای تامین معیشت و تهیه اقلام ضروری و افزایش رفاه و آرامش خاطر خانوارهای کارگری مورد تاکید قرار گرفته است اما در برخی واحدها و صنوف، پرداخت عیدی به دلایل مختلفی از جمله نبود نقدینگی با تاخیر همراه می‌شود که کمک چندانی به تامین مایحتاج خانوارهای کارگری در پایان سال نمی کند لذا انتظار می رود کارفرمایان این واحدها، مساعدت و همراهی بیشتری در پرداخت عیدی به کارگران خود داشته باشند و زودتر آن را به دست کارگران برسانند.
ایسنا