بررسی‌ها نشان می‌دهد که اخیرا گمرک ایران در ابلاغیه ای به کلیه گمرک‌های اجرایی کشور از لغو یک دستورالعمل که به استناد مصوبه هیات وزیران بوده خبر داده است، بر این اساس به بخشنامه اردیبهشت گمرک در سال ۱۳۹۷ در مورد ممنوعیت واردات کلیه کالاها به صورت تجاری به کشور اعم از مناطق آزاد و ویژه و همچنین سایر مبادی ورودی بدون ثبت سفارش اشاره و اعلام شده که با ابلاغ دفتر مقررات صادرات و واردات، امکان انتقال کالا از گمرک‌های مرزی به گمرک‌های مقصد بدون مطالبه ثبت سفارش و پیگیری مجوزهای مربوطه در گمرک‌های مقصد و با رعایت پلمپ بودن محموله‌ها فراهم شده است.
این دستور زمانی قابل تامل است که براساس مصوبه هیات وزیران در سال ۱۳۹۷ که در رابطه با واردات کالا به صورت تجاری به کشور و صادر شد در بند یک تاکید شده بود که واردات کلیه کالاها به صورت تجاری به کشور اعم از مناطق آزاد تجاری - صنعتی و ویژه اقتصادی و سایر مبادی ورودی بدون ثبت سفارش ممنوع است.
با وجود این مصوبه، در موارد بسیاری کالا بدون الزام و مطالبه ثبت سفارش در مرزهای غیرزمینی به ویژه از طریق دریایی وارد بنادر و گمرک می‌شود و بعد از آن صاحب کالا جهت دریافت مجوزهای لازم از جمله ثبت سفارش و طی فرایند تشریفات گمرکی جهت ترخیص کالا اقدام می کند. با این حال ورود و انتقال کالا از مرزهای زمینی بدون ثبت سفارش امکان نداشت و گمرک مجوز خروج کالا و انتقال آن به سایر گمرک‌ها جهت نگهداری و دریافت مجوز برای ترخیص را صادر نمی‌کرد که از جمله آن گمرک بازرگان بود و بارها در مورد حواشی آن گزارش هایی منتشر شد.
اما بعد از ابلاغ گمرک در ۱۴ اسفندماه، بخشنامه‌ای از سوی هیات مدیره انجمن صنفی شرکت‌های حمل و نقل ایران ابلاغ شده که تا حدودی جریان را مشخص می‌کند؛ به طوری که در آن اعلام شده است از ابلاغ مصوبه دولت در سال ۱۳۹۷ در رابطه با ورود کالا بدون ارائه ثبت سفارش به کشور به گمرک، بدون توجه به تبعات اجرای آن، ورود کالا به کشور را مرز عبور تلقی کرده و به بهانه اجرای بند یک مصوبه هیات دولت، مجوز ثبت سفارش در مرزهای زمینی کشور به مقاصد گمرکات داخلی، مناطق آزاد تجاری -صنعتی که هیچ گونه ارتباطی با حمل و نقل بین‌المللی نداشته و ندارند، مطالبه کرده‌اند.
همپنین با اشاره به مشکلاتی که در حوزه حمل و نقل در نتیجه این ممنوعیت وجود داشته، اعلام شده که این انجمن طی این چند سال پیگیری‌های لازم جهت لغو آن را در دستور کار قرار داده تا اینکه بعد از گذشت چهار سال با مکاتبات و طرح مشکل بوجود آمده در جلسه حضوری با مسئولان مربوطه، در نهایت وزارت صمت متقاعد به لغو این دستورالعمل شده است.
ورود کالا بدون ثبت سفارش برای تمامی مبادی ورودی در حالی آزاد شده است که در حال حاضر ورود کالا به گمرک و بنادر بدون ثبت سفارش از ایرادات چرخه تجاری و واردات محسوب و از عوامل رسوب کالا به شمار می‌رود، از سویی اکنون مسئولان مربوطه که خود به این موضوع اذعان داشته و بر اهمیت جلوگیری از ورود کالای بدون ثبت سفارش به گمرک و بنادر تاکید می‌کنند، این الزام را از مرزهای زمینی را هم لغو کرده‌اند که جای تامل و پاسخگویی از سوی دستگاه‌های ذیربط دارد.
ایسنا