معاون فناوری های نوین بانک مرکزی با حضور در برنامه گفتگوی ویژه بخش خبری ۲۱ سیما گفت: قانون جدید چک ۱۷ تکلیف را برای شبکه بانکی برشمرده است. مهران محرمیان افزود: ۱۱ مورد از این تعداد کامل انجام شده و مهمترینش این بود هر چکی که صادر می شود باید در سامانه صیاد ثبت شود.
او ادامه داد: این سامانه را در داخل شبکه بانکی به عنوان «پیچک» می شناسیم چون از سامانه صیاد که چک و دسته چک را صادر می کند متفاوت است. محرمیان افزود: برای اجرای این موضوع، فعالیت بسیار زیادی لازم بود که انجام شود چون باید در کل شبکه بانکی و افرادی که با چک سر و کار داشتند انجام می شد و در این زمینه بسیار محدودیت داشتیم و همه این دوران در فضای کرونا انجام شد.
معاون فناوری های نوین بانک مرکزی گفت: بیش از یک میلیون نفر ساعت صرف شد تا این کار به انجام برسد ۱۵۰ هزار نفر ساعت آن در بانک مرکزی و ۸۵۰ هزار نفر ساعت آن در شبکه بانکی بوده است.
او افزود: این منهای آن وقتی است که کارمندان شعبه برای اطلاع رسانی، آموزش و صحبت با مشتریان گذاشتند. محرمیان اضافه کرد: در سال ۱۴۰۰، صد و هشتاد میلیون فقره چک صیادی صادر کردیم که ۶۵ میلیون فقره آن در سامانه صیاد ثبت و صادر شد و آن فردی که چک را گرفته تأیید کرده است و اگر به فرد دیگری می خواست منتقل کند در آنجا ثبت کرده است.
او گفت: چیزی که تا قبل از اجرای این قانون وجود نداشت و اگر چک در بازار ۱۰ دست می گشت کسی خبردار نمی شد و ابزاری برای پولشویی و فرار مالیاتی و هزاران مورد مختلف راجع به این موضوع وجود داشت که خوشبختانه اینها مدیریت شده است.
معاون فناوری های نوین بانک مرکزی با اشاره به اینکه اجرای قانون اصلاح قانون چک اکنون به جان کلام و روحش رسیده است، گفت: یکی از مواردی که انجام نشده این است که اگر یک نفری چکی را به حساب گذاشت و چک برگشت خورد از سایر حساب های آن فرد در بانک های دیگر هم برداشت شود؛ این موضوع اکنون در همان بانک، عملیاتی است و اگر آن فرد در همان بانک حساب دیگری داشته باشد برداشت، مسدود و این کار تمام می شود.
محرمیان افزود: اکنون این خدمت در ۲۵ بانک عملیاتی است و با رهنمود رئیس کل بانک مرکزی به بانک ها اعلام کردیم که هفته آینده مانوری را در این باره برگزار کنیم.
او اضافه کرد: روزانه چند ده هزار چک برگشتی داریم که باید تا مدتی بیایند که مطمئن باشیم به لحاظ فنی مشکلی نیست و البته پنج بانک باقی مانده هم به این طرح بپیوندند، ممکن است دو هفته طول بکشد.
معاون فناوری های نوین بانک مرکزی گفت: این کار را به صورت آزمایشی اجرا می کنیم، بانک ها سرویس هایشان زیر فشار برود، مطمئن شویم مشکلی نیست، در نهایت عملیاتی کنیم.
محرمیان ادامه داد: سرویس به ما وصل است و یک مرحله مانور را آزمایشی انجام می دهیم و اگر موفقیت آمیز بود عملیاتی می شود و اگر سرویس بانک ها پایدار نباشد ممکن است مقداری طولانی شود و فرصتی دهیم تا سرویس آنها پایدار شود.
وی درباره چالش بانک هایی که متصل نشده اند گفت: عمدتاً بحث فنی بوده یعنی سرویسی که درباره آن صحبت می کنیم به شدت پیچیده است، بحث مسدودی و رفع مسدودی حساب سرویس پیچیده ای است، برای هر کدام از این ها بانک ها حدود ۱۵۰ تست باید انجام دهند.
محرمیان با تأیید این که کسی که چک را صادر می کند و موجودی در آن حساب ندارد از سایر حسابهایش در بانک های دیگر می تواند پر شود، گفت: همه حسابهایش در همه بانک ها مسدود می شود البته این کلمه «مسدود» در قانون به کار برده شده است.
معاون فناوری های نوین بانک مرکزی با اشاره به اینکه واسط بین آن سرویسی که در بانک مرکزی داریم و سرویسی که مردم می گیرند بانک ها و مؤسسات اعتباری هستند، افزود: اکنون نصف شبکه بانکی انجام داده اند و بقیه به تدریج انجام خواهند داد.
او اضافه کرد: اگر در شبکه بانکی هر کس یک چک برگشتی حتی به میزان یک ریال داشته باشد، قفل می شود و دیگر نمی تواند چک صادر کند اما قبلا این طور نبود.
محرمیان گفت: قبلاً کسی که از بانک های مختلف دسته چک داشت تا موقعی که برگ دسته چک داشت می توانست تک تک آن را دست مردم بدهد حتی اگر دچار ورشکستگی شده بود اما اکنون به محض این که یک چک حتی به میزان یک ریال برگشت بخورد، قفل می شود و صاحب چک دیگر نمی تواند چک جدید صادر کند.
الزام ثبت چک تضمینی در سامانه صیاد از ۱۷ خرداد
معاون فناوری های نوین بانک مرکزی گفت: از ۱۷ خرداد اگر بانکی چک تضمینی صادر کند که در سامانه صیاد ثبت نشده باشد باید حتماً در خود همان بانک نقد شود و دیگر اجازه نقد شدن در سایر بانک ها ندارد، طبیعتاً با بانک مربوطه برخورد می شود.
مهران محرمیان در ادامه برنامه گفتگوی ویژه بخش خبری ۲۱ سیما در مورد چک های تضمین شده افزود: از ابتدای اردیبهشت این کار انجام شد یعنی بانک ها موظف هستند در سامانه صیاد ثبت کنند.
وی ادامه داد: به دلیل این که چک های تضمین شده ای که قبل از این صادر شده و دست مردم است یک مهلت زمانی دارد تا در بازار بچرخد بنابراین تا ۱۷ خرداد فرصت دادیم که این چک ها در شبکه تمام شود.
محرمیان درباره تمکین بانک ها هم گفت:این موضوع اجرایی شد ولی اگر گزارشی باشد به آن رسیدگی خواهد شد.
معاون فناوری های نوین بانک مرکزی گفت: در خصوص اعتبارسنجی، اولین جایی که به ما هشدار داد کمیسیون اصل ۹۰ بود، ما موارد را تهیه کردیم و آماده عملیاتی کردن هستیم، به شورای پول و اعتبار بردیم و این شورا به ما هشدار داد که مواظب باشید در بازار تبعات منفی نداشته باشد.
محرمیان افزود: آمادگی کامل برای اجرای اعتبارسنجی وجود دارد، به محض این که شورای پول و اعتبار تصویب کند آماده اجرا هستیم.
محرمیان گفت: در ۱۷ موردی که به بانک مرکزی ارجاع شد اگر می خواستیم زمان بندی مناسبی برای آن بدهیم شاید پنج سال هم کم بود، همکاران با کار جهادی آن را در کمتر از دو سال عملیاتی کردند.
وی افزود: ۵۰ درصد از خودپردازها و کیوسک ها به شبکه بانکی کشور متصل هستند که بیش از ۳۰ هزار مورد می شود و بانک های جدید هم به زودی به آن متصل خواهند شد. محرمیان گفت:بانک های بزرگ متصل شدند و هدف گذاری این است که آخر اردیبهشت تمام شود.
وی افزود: تنها مشکلی که ممکن است در کار بعضی از بانک ها اخلال ایجاد کند این است که برخی از تست هایی که انجام می دهند به مشکل فنی بر می خورد و چند روزی عقب خواهد افتاد.
معاون فناوری های نوین بانک مرکزی درباره چک تضمین که الآن امکان استفاده اش در چک های صیادی وجود ندارد، گفت: در این چک ها مسأله اصلی حقوقی است، در قانون تصریح شد زمانی که چک صادر می شود باید تاریخ هم ثبت شود، ولی آن چه که در بازار تاکنون مرسوم بود این است که چکی که بابت تضمین داده می شود تاریخ ثبت نشود که با قانون در تناقض است.
محرمیان افزود: ما با نهادهای نظارتی اعم از دیوان محاسبات، سازمان بازرسی، کمیسیون اصل ۹۰ و نهادهای دیگر در تماس هستیم.
وی گفت: کمیسیون اصل ۹۰ اعتقادشان بر این بود که می شود با توکیل، موضوع ثبت تاریخ را به تعویق انداخت که البته از دید ما با قانون همخوانی ندارد ولی ما مشکلی برای اجرایی کردن این موضوع نداشتیم به شرطی که نهادهای نظارتی هم عقیده باشند.
محرمیان افزود: پاسخی که در جلسات از سوی سازمان بازرسی و دیوان محاسبات به سمت ما برگشت این بود که از دید ما باید همان لحظه انجام شود.
وی اضافه کرد: به همین منظور ما استفساریه ای را به مجلس ارسال کردیم که به ما پاسخ دهند واقعاً منظور قانون چه بود؟ اگر پاسخ ما را بدهند و آنجا اعلام کنند این موضوع مشکلی ندارد، به لحاظ فنی کار پیچیده ای نیست و این کار را اجرایی می کنیم ، در واقع گره حقوقی است.
معاون فناوری های نوین بانک مرکزی راجع به رفع سوء اثرهایی که به صورت غیرقانونی در برخی بانک ها اتفاق می افتد گفت: متأسفانه باندها و افرادی هستند که بدون رضایت ذینفع چک می روند و در دفترخانه های اسناد رسمی که آنها هم متخلف هستند وکالتنامه هایی را تنظیم می کنند مبنی بر این که ذینفع چک رضایت داده است، در حالی که ذینفع چک اصلاً از این موضوع خبر ندارد، متأسفانه این اتفاق می افتد و از پلیس، نهادهای نظارتی دیگر به خصوص قوه قضائیه خواهش کردیم با این موضوع برخورد کنند.
محرمیان درباره ارسال پیامک به ذینفع چک گفت: این بحث به بانک ها ابلاغ می شود ولی نکته بسیار مهم این است که وقتی آن فرد رضایتنامه را می آورد حتی اگر آن سرویس هم وجود داشته باشد و استعلام شود او (تأیید) را بر می گرداند.
ایبنا