اسماعیل خاتمی با بیان اینکه افزایش نرخ لبنیات به صورت رسمی اعلام نشده است، گفت: به نظر می‌رسد باید منتظر افزایش نرخ جدی در محصولات لبنی باشیم. در سال جدید و با افزایش هزینه‌های جانبی کارخانه‌های تولیدی، با افزایش 5 تا 10 درصدی نرخ برخی محصولات که مشمول قیمت‌گذاری دستوری نمی‌شوند تلاش کردند فشارهای وارده بر صنعت را جبران کنند.
عضو انجمن صنایع فرآورده‌های لبنی عدم تخصیص ارز ترجیحی برای واردات نهاده را چالش اصلی تولیدکنندگان محصولات لبنی دانست و افزود: با حذف ارز 4200 تومانی برای واردات نهاده پیش‌بینی می‌شود قیمت شیر خام حدود 100 درصد افزایش نرخ را تجربه کند و این افزایش نرخ به این معناست که قدرت خرید مردم کاهش پیدا می‌کند.
به گفته خاتمی؛ شیر کم چرب، شیر بطری، ماست و پنیر یو اف، مشمول قیمت‌گذاری دستوری هستند؛ سبد معیشتی که دولت هدف قرار داده بخشی از محصولات لبنی را شامل قرار داده است.
وی با بیان اینکه نسبتی بین افزایش نرخ‌ها با گران فروشی تولیدکنندگان وجود ندارد، افزود: تورم باعث افزایش محصولات لبنی شده است و کارخانه‌ها تمایلی برای افزایش قیمت‌ها ندارند چراکه با افزایش نرخ میزان تقاضا برای خرید کاهش پیدا می‌کند.
این کارشناس افزایش نرخ لبنیات در ایران را از دو منظر داخلی و خارجی بررسی کرد و افزود: قیمت نهاده‌ها در بازارهای جهانی به دلیل جنگ روسیه و اوکراین رشد قابل توجهی کردند؛ چراکه این دو کشور جزو تامین‌کنندگان اصلی چربی و غلات در جهان محسوب می‌شوند. قیمت سبد غذایی در بازارهای جهانی از مارس 2021 تا مارس 2022 رشد 35 درصدی را تجربه کردند و این افزایش نرخ در گندم، شکر و روغن بی‌سابقه بوده است.
وی با بیان اینکه مراودات و معاملات غلات و سبد غذایی در دنیا به حداقل رسیده است، تاکید کرد: تجار بر این باورند که جنگ ادامه خواهد داشت و به تبع آن قیمت‌ها در بازارهای جهانی همچنان روند تصاعدی دارند و در نتیجه خرید و فروش مواد غذایی را کاهش داده‌اند. در شرایط فعلی دولت علاوه‌بر اینکه باید با چالش‌های جهانی برای تامین مواد غذایی درگیر باشد؛ مساله حذف ارز 4200 تومانی را نیز پیشروی خود قرار داده و حذف این ارز در بازار داخلی باعث افزایش نرخ سبد غذایی خانوارها شده است.
وی عراق را اصلی‌ترین کشور هدف صادراتی محصولات لبنی ایران دانست و افزود: حذف ارز ترجیحی باعث خواهد شد در حوزه صادرات نیز با چالش‌های جدی مواجه شویم و بخش جدی از بازارهای صادراتی را از دست می‌دهیم. اینجا این پرسش مطرح است که با افزایش نرخ شیر خام ( شیر خام در قیمت لبنیات 70 درصد تعیین کننده است) آیا مصرف‌کنندگان کشش خرید این محصول را خواهند داشت؟ بدون تردید با افزایش نرخ شیر خام میزان مصرف محصولات لبنی در کشور کاهش پیدا می‌کند و از سوی دیگر بازارهای صادراتی نیز از بین می‌رود.
خاتمی در پایان تصریح کرد: دولت برای ادامه روند صادرات و حفظ آن مشوق‌هایی را برای صادرکنندگان در نظر بگیرد تا تولیدکنندگان امیدی برای ادامه روند تولید داشته باشند. اقتصاد ایران نیازمند این حراجی بود اما نخست باید زمینه‌ها را برای این حراجی فراهم سپس وارد عمل می‌شدیم.
ایلنا