بررسی سیاست بانک‌مرکزی در بازار سکه طلاسکه و فلزات گرانبها 

این رفتارها در مواقعی منجر به قیمت‌گذاری پایین‌تری از ارزش واقعی (در محاسبه ارزش واقعی سکه از قیمت‌های ثابت شده لندن در قبل از ظهر و قیمت دلار در بازار آزاد استفاده شده، زیرا در صورتی که ارزش واقعی سکه بر اساس نرخ‌های رسمی بانک مرکزی محاسبه شود، این شکاف به مراتب افزایش خواهد یافت) و در مواقعی بیش از ارزش واقعی شده است، آن چنان که در 18 مردادماه سال جاری شاهد قیمت‌گذاری سکه با بیش از 52 هزار تومان زیر ارزش واقعی و در سوم شهریور و روزهای اخیر شاهد قیمتی بیش از 40 هزار تومان بالاتر از ارزش واقعی بوده‌ایم. همان طور که از نمودار پیدا است، در اکثر روزهای خرداد تا مرداد سال جاری ما شاهد فروش سکه به قیمتی کمتر از ارزش واقعی آن بوده‌ایم، اما از شهریور سال جاری این روند برعکس و در روزهای اخیر شاهد اوج گرفتن آن هستیم.
به طوری که در روز یکشنبه (20 شهریور) در حالی که به علت تعطیلی در بازارهای جهانی ثبات قیمت طلا و در بازار داخلی شاهد ثبات نرخ دلار توسط بانک مرکزی (10638 ریال) و حتی کاهش آن در بازار آزاد از نزدیک هر دلار 1250 تومان به 1225 تومان بودیم، بانک مرکزی (بانک ملی) اقدام به افزایش 11/2 درصدی قیمت سکه کرد؛ به طوری که قیمت فروش سکه توسط بانک ملی از نزدیک 591 هزار تومان به بیش از 603 هزار تومان رسید که به دنبال آن موجب افزایش قیمت سکه به نزدیک 620 هزار تومان در بازار شد.
این عمل بانک مرکزی و صحبت‌هایی که در روزهای اخیر از طرف مسوولان و فعالان این بخش مطرح شده چنان بر بازار تاثیرگذار بوده که در روز دوشنبه به‌‌رغم ثبات نرخ فروش سکه توسط بانک ملی و حتی کاهش قیمت‌های جهانی و ثبات نسبی در بازار ارز داخلی، ما شاهد افزایش شدید قیمت سکه حتی تا 640 هزار تومان بودیم که می‌توان آن را یک حباب قیمتی دانست؛ حبابی که اگر مسوولان قصد افزایش آن را نداشته باشند، به زودی خواهد ترکید. همان طور که در نمودار مشاهده می‌شود از اوایل شهریور سال جاری و همزمان با افزایش قیمت‌های سکه از طرف بانک ملی، ما شاهد افزایش شکاف بین قیمت سکه در بازار و ارزش واقعی آن بوده‌ایم.
حال سوالاتی که برای فعالان اقتصادی و کارشناسان پیش می‌آید آن است که: 1- دلیل نوسانات گسترده در ارزش‌گذاری سکه توسط بانک مرکزی (بانک ملی) چیست؟ آیا در تعیین قیمت سکه علاوه بر پارامترهای فوق، پارامترهای دیگری نیز لحاظ شده است؟ این پارامترها کدامند؟ چرا نباید بانک مرکزی رویه ثابتی در تعیین نرخ سکه داشته باشد؟
2- علت افزایش بیش از حد و بیش از ارزش واقعی سکه در روزهای اخیر چیست؟ آیا بانک مرکزی به دنبال جمع آوری نقدینگی است یا اهدافی دیگر را دنبال می‌کند؟
3- آیا نتیجه این نوسانات با هر هدفی هم که باشد غیر از افزایش سفته بازی و ایجاد سودهای هنگفت برای واسطه‌ها است؟
4- آیا کسب بازده بیش از 10 درصدی در طول تنها یک هفته (در شرایطی که قیمت جهانی طلا در همین مدت بیش از 2 درصد کاهش داشته) منجر به خروج نقدینگی از بخش‌های مولد به سمت این بازارها و افزایش واسطه‌گری نخواهد شد؟ به ویژه در شرایطی که به دلیل طرح هدفمند کردن یارانه‌ها، وضعیت بازار ارز در کشور، افزایش فشار‌های بین‌المللی، وضعیت سیستم بانکی و عدم تامین نقدینگی مورد نیاز تولیدکنندگان، این بخش‌ها به شدت دچار کمبود نقدینگی هستند!
این چراها و صدها چرای دیگر سوالاتی هستند که مردم و کارشناسان اقتصادی از دولت و مسوولان قصد شنیدن پاسخ آن را دارند. چراهایی که باید به آنها پاسخ منطقی داده شود.

دنیای اقتصاد