گرانی اقلام وارداتی در بازارهای جهانی از سال ۱۴۰۰ بیشتر خود را نشان داد و هزینه واردات را بالا برد؛ به‌طوری که تجارت خارجی ایران درپایان سال گذشته به ۱۶۳.۹ میلیون تن به ارزش ۱۰۱.۶ میلیارد دلار رسید که گرچه واردات از نظر وزنی سهم کمتری داشت ولی از نظر ارزش بالاتر از صادرات قرار گرفت.
این در حالی است که از مجموع تجارت خارجی پارسال ۱۲۲.۷ میلیون تن مربوط به صادرات و ۴۱.۱ میلیون تن مربوط به واردات بود ولی از نظر ارزش، صادرات، ۴۸.۶ درصد و واردات بیش از ۵۳ میلیارد دلار آن را به خود اختصاص داده بود.
در این بین وزن واردات ۲۲ درصد ولی ارزش آن ۳۶ درصد رشد کرده بود. البته اینکه چرا صادرات با وجود حجم بالاتر نسبت به وارات ارزان است، قابل بررسی خواهد بود.
اما مراجعه به گزارش تازه مرکز آمار ایران درباره تورم کالاهای وارداتی از این حکایت دارد که با وجود کاهش سرعت، تورم کالاهای وارداتی همچنان تا حد قابل توجهی بالا است.
طبق این گزارش، تغییر قیمت کالاهای وارداتی مبتنی بر ریال در سال ١٤٠٠ در مقایسه با سال قبل از آن به ۴۷۱.۸ درصد رسیده است. این نرخ در سال ۱۳۹۹ حدود ۵۳۴ درصد گزارش شده بود. همچنین تورم در واردات کالا بر اساس دلار، افزایش ۷.۳ درصدی داشته و به ۵۴.۷ درصد رسیده است.
این افزایش هزینه در واردات، برای کالاهای اساسی در سال گذشته نیز قابل توجه است؛ به‌گونه‌ای که گزارش گمرک ایران نشان داده بود از ابتدا تا انتهای سال ۱۴۰۰ حدود ۳۰.۹ میلیون تن کالای اساسی در ۲۵ گروه کالایی با ارزش ۱۹.۶ میلیارد دلار وارد ایران شده که نسبت به سال ۱۳۹۹ در وزن ۳۲ درصد و ارزش ۶۰ درصد افزایش داشته است.
از این میزان واردات، ۲۶.۹ میلیون تن به ارزش ۱۵.۱ میلیارد دلار مربوط به واردات کالای اساسی با ارز ترجیحی بود که ۳۵ درصد در وزن افزایش داشت ولی ۷۵ درصد در ارزش گران شده بود که در برخی اقلام مانند گندم با ۱۹۷ درصد یا روغن با ۱۳۸ درصد قابل توجه بوده و تاکید بر گرانی کالا در بازارهای جهانی داشت.
این روند برای امسال نیز ادامه داشته است و گزارش اخیر تجارت خارجی بیانگر این بود که گرچه حجم واردات نسبت به پارسال کم شده ولی هزینه آن رو به رشد بوده است.
در دو ماه اول سال جاری بیش از ۲۲.۱ میلیون تن به ارزش بالغ بر ۱۶.۶ میلیارد دلار تبادل تجاری صورت گرفته که نسبت به مدت مشابه سال گذشته از نظر ارزش ۳۱ درصد افزایش دارد اما از نظر وزنی تقریبا ثابت است. از این میزان بالغ بر ۵.۱ میلیون تن به ارزش ۸.۱ میلیارد دلار مربوط به واردات بوده که نسبت به همین دوره در سال ۱۴۰۰ گرچه از نظر وزنی ۳.۳ درصد کاهش دارد ولی با افزایش ۲۴.۳ درصدی در ارزش مواجه بوده است.
تورم کالاهای وارداتی دلایل مختلفی دارد ولی بنابر اظهارات مسئولان مرکز آمار ایران، عواملی مانند سیاست های بازرگانی و گمرکی، نوسان نرخ ارز، افزایش قیمت کالاهای خارجی در بازار جهانی و هزینه مبادلات کالا به دلیل شرایط خاص می تواند در افزایش این تورم اثرگذار باشد.
- این تغییرات تورمی و افزایش قیمت کالاهای وارداتی برای امسال احتمالا افزایش بیشتری خواهد داشت؛ چرا که دولت طبق قانون بودجه دست به حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی از واردات کالای اساسی زد و از سوی دیگر نرخ ۴۲۰۰ را از محاسبات حقوق ورودی کالا حذف و نرخ سامانه معاملات الکترونیک که در حال حاضر به حدود ۲۵ هزار تومان می رسد را جایگزین کرده است.
ایسنا