حسین کاخکی ابراز کرد: در زمان حاضر با گمرک روسیه 9 سند در دستور کار داریم که بخشی از آن در دست اجراست و بخشی نیز برای انجام تعاملات گمرکی ایران و روسیه منعقد شده است. یک سند همکاری متقابل با روسیه داریم که این امکان را به وجود آورده است که بتوانیم اسنادی که نیاز به استعلام دارد به‌صورت مستقیم مبادله کنیم.
وی افزود: سند بعدی، سند تبادل آمار تجارت خارجی بین دو کشور است. همچنین سندی نیز در خصوص مقابله با تخلفات اداری و گمرکی منعقد شده است، در این بحث قاچاق گمرکی و تخلفات گمرکی وجود دارد، ممکن است صادرکننده‌ای در خصوص وزن و تعرفه کالا تخلفاتی داشته باشد که اگر صادرکننده ایرانی مرتکب تخلف شده باشد باید آنها مدارک آن را ارسال کنند و به‌عکس. در بحث‌های آموزشی نیز سندی بین دو کشور وجود دارد. روسیه یک آکادمی بسیار مجهز در این حوزه دارد و قرار است برای بحث‌های آموزشی گمرک همکاران گمرک در این آکادمی حضور پیدا کنند. با سند بسیار مهم دیگری که در جریان مذاکرات اخیر منعقد شده، این امکان به وجود آمده است تا تجار معتبر توسط دو کشور معرفی شوند، بر این اساس ممکن است دو کشور برای این افراد تسهیلاتی را در حوزه ترخیص و تعرفه در نظر بگیرند.
یکی از بحث‌های عمده‌ای که در تجارت خارجی مطرح است، موضوع ارزش کالاست. در کشورهای پیشرفته این موضوع حل شده است. اما در بسیاری از کشورها بحث ارزش مانند ایران بحث کم‌اظهاری و بیش‌اظهاری وجود دارد. در نشستی که در روسیه داشتیم، واردکنندگان گله داشتند که گمرک روسیه ارزش بالایی برای کالاها در نظر می‌گیرد. ما یک سند محاسبه ارزشی را آماده کردیم تا 25 قلم کالای اصلی صادراتی ما به روسیه یک حداقل و حداکثر ارزشی داشته باشند تا حداقل مشکل را در این زمینه داشته باشیم. سند دیگری نیز در خصوص تسهیل تجارت روسیه، ایران و آذربایجان وجود دارد. بیشترین حجم صادرات زمینی از ایران به روسیه از آذربایجان است. به‌گفته تجار کشور آذربایجان تبعیض‌هایی را قائل می‌شود. مقامات روسیه مرتب می‌گویند که ظرفیت بسیار بزرگی در دریای خزر وجود دارد و باید به این ظرفیت توجه کنیم. ما در خصوص مزیت‌های کشتیرانی رو رو بسیار شنیده‌ایم و معتقدیم می‌تواند مسیر جایگزینی برای مسیر زمینی باشد.
مدیرکل همکاریهای بین‌المللی گمرک ایران گفت: آخرین اقدام انجام‌شده نیز این است که گمرک روسیه از ما درخواست کرد صادرکنندگان مربوط به محصولات ردیف هفت، هشت و 21 تعرفه را بدهیم. آنها اسامی صادرکنندگان مجاز را می‌خواستند تا ریسک را به حداقل برسانند. ما نیز یک لیست 10نفره را ارائه کردیم. صادرکنندگان محصولات ردیف‌های اعلام‌شده می‌توانند در سایت سازمان گمرک ایران ثبت‌نام کنند. پس از بررسی افراد واجد شرایط را به گمرک روسیه اعلام خواهیم کرد. طرف روسی نیز برخی شرکت‌ها را برای ارتباط شرکتهای ایرانی معرفی کنند که صادرکنندگان می‌توانند از این امکان استفاده کنند.
تسویه روبل تجار ایرانی با نرخ بازار متشکل/ ماجرای درخواست‌های مکرر روسیه برای واردات مصالح ساختمانی از ایران
کاظم جلالی سفیر ایران در روسیه با بیان اینکه در گذشته اراده دو طرف چندان بر گسترش روابط نبود، گفت: ما بنادر و گذرگاه‌های مرزی مختلف روسیه را بررسی کردیم. وقتی مرزهای زمینی را نگاه می‌کنیم، می‌بینیم که تنها یک مسیر زمینی از طریق آذربایجان به روسیه وجود دارد. وقتی شما مرز را بررسی می‌کنید می‌گویند که روزانه 300 کامیون امکان عبور دارند، این رقم در شرایطی است که سه کشور ایران، ترکیه و آذربایجان، هر سه از این گذرگاه استفاده می‌کنند، در حقیقت ما حدود 80 کامیون عبوری خواهیم داشت. بندر مخاچ‌قلعه ظرفیت بالایی ندارد و بندر ولگا نیز مدت‌هاست لایروبی نشده است. در بخش ریلی نیز شاهد ورود اولین قطار از روسیه با 49 واگن بودیم. در بحث زمینی نیز در بخش داغستان روسیه شرایط مناسبی نیست.
وی ادامه داد: روسیه نیز تمایل زیادی برای گسترش تجارت با ایران نداشت چرا که 60 درصد تجارت روسیه با اروپا و 20 درصد با چین بود. در زمان حاضر اراده وجود دارد اما زیرساخت‌ها وجود ندارد. ما در یک نقطه تاریخی قرار داریم و دولت دو کشور بر گسترش روابط تأکید دارند. در بحث‌های جاده‌ای و بندر مخاچ‌قلعه طرح‌ها توسعه‌ای خوبی در نظر گرفتند. رییس جمهور روسیه در دیدارهای خود در ایران بر بحث کریدورها تأکیدات زیادی داشت.
متأسفانه در داخل ایران شناخت خوبی از بازار روسیه وجود ندارد. تشنگی نسبت به کالاهای ایرانی وجود دارد. در بخش مصالح ساختمانی روسیه نیازهای زیادی دارد. ملاقات با وزیر ساخت‌وساز روسیه داشتیم و او در هر دو دیدار گفت که "ما به مصالح ساختمانی نیاز داریم". چندین هلدینگ بزرگ روسیه در حوزه ساخت‌وساز به‌سراغ ما آمدند و گفتند که "به‌غیر از مصالح ساختمانی به سنگ سرامیک و... نیز نیاز داریم". در بحث آبزیان روسیه 5 میلیارد دلار واردات دارد و در بحث میگو و ماهی نیاز زیادی وجود دارد، در حوزه لبنیات نیز به همین شکل است. در حوزه کیف و کفش نیز نیاز زیادی وجود دارد. روسیه 7 میلیارد و 900 میلیون دلار واردات پوشاک داشت که این میزان به‌شدت کاهش یافته است. ما توان تولیدی زیادی نداریم اما اگر در هریک از این موارد بتوانیم چندین میلیون صادرات انجام دهیم، تولید داخل متحول خواهد شد. در حوزه زیرساخت‌ها تلاش‌های زیادی از سوی هر دو دولت در حال انجام است.
سفیر ایران در روسیه با ابراز اینکه "در زمان حاضر براساس توافق تجار ایرانی وقتی با روسیه تجارت می‌کنند روبل آنها در روسیه باقی می‌ماند"، گفت: ما روبل را با نرخ بازار متشکل با تجار تسویه می‌کنیم. روز گذشته روبل نیز به‌عنوان ارز معتبر در سامانه بانک مرکزی قرار گرفت. در بحث گمرکی نیز موافقت‌های خوبی انجام شد. بخشی از سیاست‌ها نیز در داخل است که باید اصلاح شود. به‌گفته وزیر اقتصاد 27 نهاد در امر صادرات دخیل هستند و باید پنجره واحد صادرات تشکیل دهیم. براساس سیاست‌های اقتصاد مقاومتی ما باید اقتصاد مقاوم برون‌گرا داشته باشیم. در زمان حاضر امکانات بسیار خوبی وجود دارد. برخی کشورها فروشگاه‌های زنجیره‌ای در روسیه ایجاد یا می‌خرند و ما نیز باید از فرصت موجود نهایت استفاده را بکنیم. باید به‌سرعت عمل کنیم اما نباید بی‌احتیاطی کنیم.
باید با جدیت عمل کنیم. پیشنهاد ما این است که همه اتحادیه‌ها به روسیه بیایند و شرایط را ببینند. بازار روسیه بزرگ است و حجم زیادی دارد. ممکن است در سال 2022 بازار روسیه حالت انقباضی به خود بگیرد اما همچنان ظرفیت‌های زیادی وجود دارد. در زمان حاضر یکی از نمایشگاه‌های بزرگ مسکو امکان برگزاری نمایشگاه را به ما داده‌اند. پیشنهاد ما نیز این است که نمایشگاه دائمی و یا فصلی ایجاد کنیم. آنها نیز نیازهای خود را دارند و منتظر تصمیم ما نمی‌نشینند و باید به‌سرعت تصمیم بگیریم. در زمان حاضر ارتباطات بسیار خوبی شکل گرفته و تفاهم‌نامه‌های اقتصادی مهمی نیز در دست اجراست. در حوزه توریسم نیز اقداماتی صورت گرفته بود که اجرای آن به پس از کرونا موکول شد و در زمان حاضر پیگیر آن هستیم.
یک تیر و پنج نشان ایران در حوزه تجارت خارجی/ قطعی‌شدن قرارداد تجارت آزاد با کشورهای حوزه اوراسیا در آینده نزدیک
میرهادی سیدی مشاور امور بین‌الملل و توافق‌نامه‌های تجاری سازمان توسعه تجارت با بیان اینکه حدود دو سال و نیم برای مذاکرات برای عقد تجارت ترجیحی انجام شده و در حال حاضر به دنبال تبدیل آن به به قرارداد تجارت آزاد هستیم، گفت: به زودی موافقت نامه تجارت آزاد به مرحله امضا خواهد رسید. این موضوع زیر ساخت بسیار مهمی برای گسترش روابط تجاری محسوب می‌شود. طبق این معامله 80 درصد اس اچ کدها از دو طرف صفر خواهد شد.
این موضوع اهمیت بالایی دارد و از همین الان باید تجار دو طرف را دعوت کرد تا آماده استفاده از فرصت تجارت آزاد شوند. آن چیزی که مهم این است این است که همین الان نیز دیر است که کسی بخواهد از فرصت تجارت آزاد استفاده کند. در دورانی به سر می‌بریم که تولید از اجزای مختلف تشکیل شده است. برای آنکه تولید شکل بگیرد ارتباطات سهل بین کشورها نیاز است. مهمترین عامل تسهیل‌گر در این حوزه نیست موافقت نامه های تجارت آزاد است. بر این اساس موضوع تجارت آزاد با پنج کشور های اوراسیا را پیگیری کردیم. در حقیقت با یک تیر پنج نشان خواهیم زد.
در حال حاضر به طور میانگین بیش از پنجاه درصد از صادرات جهان با موافقت نامه های تجارت آزاد انجام می‌شود. در زمان حاضر تنها پنج درصد از تجارت ایران مشمول موافقت نامه آزاد است که با انعقاد این موافقت نامه جدید این درصد را به شکل قابل‌توجهی ارتقا خواهد داد. هیچ قاعده ای جز یک گواهی مبدا خاصی که از سوی اتاق‌های بازرگانی صادر می‌شد برای استفاده از موافقت نامه های تجارت آزاد مورد نیاز نیست.
رشد 40 درصدی تجارت ایران و روسیه در نیمه اول سال میلادی
رستم ژیگانشین رایزن اقتصادی روسیه در ایران با بیان اینکه ساعتی پیش رییس جمهوری روسیه حضور داشت گفت: موضوعات اقتصادی و افزایش تعاملات دو کشور از محورهای اصلی بود که مورد توجه قرار گرفت. در نیمه اول سال میلادی تجارت دو کشور بیش از 40 درصد افزایش داشته است. وی ادامه داد: در زمان حاضر هیئت های تجاری متعددی به دو کشور سفر می‌کنند و قراردادهای خوبی امضا شده است. یکی از اتفاقات مهم در این مدت تسهیل ارتباطات بانکی و حمل و نقل بوده است. دیدارهایی بین گمرک دو کشور انجام شده که نتایج خوبی داشته است. همچنین روز گذشته قراردادی در حوزه نفت و گاز بین دو کشور منعقد شد.
وی افزود: در هفته گذشته اولین قطار باری از طریق بال شرقی کریدور شمال جنوب وارد ایران شد. در حال حاضر در تلاش هستیم تا بخشی از کریدو بین‌المللی شمال جنوب را فعال کنیم. همچنین فعال سازی مسیر جنوب به شمال نیز از اهمیت ویژه‌ای برای ما برخوردار است. همچنین محور رشت آستارا در این زمینه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است که در این خصوص با ایران و آذربایجان مذاکره می‌کنیم.
رایزن اقتصادی روسیه در ایران گفت: در حال بررسی علاقه مندی شرکتهای روسی برای حضور در بران هستیم. ما با سازمان توسعه تجارت در ارتباط هستیم و معتقد هستیم که این سازمان می‌توانند شرکت های معتبر ایرانی را برای تامین کالاهای اساسی مورد نیاز روسیه به ما معرفی کند. در پاییز نیز هیئت های مختلف تجاری از مناطق مختلف روسیه به ایران خواهند آمد.
سرگی میلوشکین مدیر منطقه ویژه اقتصادی آستاراخان روسیه با بیان اینکه در حاضر اقداماتی در بحث ترانزیت انجام شده است، گفت: ما با شرکتهای ایرانی و گمرک ایران همکاری می‌کنیم و با مذاکرات انجام شده به زودی بخشی را در چابهار اجاره خواهیم کرد. همچنین مذاکراتی به طرف هندی در جریان است تا بتوانیم کالاها را از طریق ایران به هند صادر کنیم.
ضمن اینکه در تلاش برای گسترش کشتی رانی در دریای خزر هستیم و مذاکراتی با شرکتهای ایرانی داشتیم. در بحث واردات مواد غذایی از روسیه نیز آمادگی همکاریهای بیشتر وجود دارد. ما با بنادر ایران در حال مذاکره هستیم و امیدواریم هستیم تا همکاری ها را در این زمینه ارتقا دهیم. فقدان کشتی رو رو یک نقطه ضعف مهم در کشتیرانی دریای خزر/ 40 کشتی تولید داخل در پنج سال آینده به ناوگان دریای خزر ملحق خواهند شد.
داوود تفتی مدیرعامل کشتی رانی خزر گفت: در بحث زیرساخت های حمل و نقل قراردادهای خوبی بسته شده است و در حال حاضر آمادگی انتقال کانتینر های یخچالدار در تمامی بنادر وجود دارد. در حال حاضر نیز یکی از کشتی‌های ما از بنادر مخاچ قلعه در حال بارگیری آرد ترانزیتی است. ما تنها 51 هزار تن ترانزیت از طریق این بندر داشته‌ایم. ما حدود سه هزار کانتینر در سال 1400 در بنادر جنوب انتقال دادیم. در سال 1401 نیز در حال فرهنگ سازی استفاده از کانتینر هستیم. نرخ کانتینرها را افزایش ندادیم و در سال جاری هیچ تصمیم برای افزایش نرخ کانتینر نداریم. حتی در بندری مخاچ قلعه نرخ جابه‌جایی کانتینر یخچالی را 300 دلار کمتر از سایر بنادر نگه داشتیم. ما نرخ جابه‌جایی کانتینر یخچالی را زیر 4000 دلار در نظر گرفتیم.
وی تاکید کرد: قیمت‌های صادراتی ما در حوزه دریایی خزر پایین ترین نرخ محسوب می‌شود. در حاضر نیز چهار کشتی در حال ساخت است و کمتر از یک سال آینده دو کشتی را تحویل می‌گیریم. براساس سند چشم انداز امیدوار هستیم تا سال 1405، 40 کشتی داخلی در دریای خزر خواهیم داشت اما 13 کشتی را نیز از روسیه خواهیم خرید. بحث کشتی رو رو دریای خزر یکی از نقاط ضعف موجود است اما به سبب اینکه کشورهای آذربایجان، ترکمنستان و قزاقستان برای دور زدن ایران بحث رو رو را ایجاد کردند، بهتر است ما به دنبال گسترش ترانزیت کانتینری و حمل و نقل ترکیبی حرکت کنیم. قراردادهای خوبی نیز در خصوص این دو مورد بسته شده و امیدوار هستیم تا نتایج خوبی بگیریم. همچنین صادرات از طریق مخاج قلعه به روسیه 30 درصد کوتاه تر است. سازمان بنادر نیز تخفیفات بسیار خوبی را به صادرکنندگان ارائه می‌کند. در بحث لایروبی کانال ولگا مذاکراتی انجام شده است.
هزار مدیر شعبه میربیزنس بانک روسیه در ایران با بیان اینکه میربیزنس بانک به عنوان حلقه اتصال مالی بین ایران و روسیه است، گفت: اخیرا بانک‌های معتبر روسی برای تبادلات بانکی بین دو کشور اعلام آمادگی کردند. همچنین قراردادی بین بانک مرکزی ایران و ازبربانک روسیه منعقد شده است. وی افزود: نقل و انتقال وجوه بین دو کشور، ضمانت نامه ها، فاینانس و رفع تعهد ارزی در سامانه بانک مرکزی ایران از جمله خدمات میربیزنس بانک است. با توجه به پیگیری های انجام شده، نماد روبل و ریال فعال شده و امیدوار هستیم خرید و فروش ارز با نرخ توافق شود. این موضوع سبب افزایش تجارت بین دو کشور خواهد شد. موسکالنکو رییس کل شورای مراکز تجاری روسیه در خصوص سفر یک هیئت تجاری از روسیه به ایران در آینده نزدیک گفت: اخیرا رییس جمهور روسیه به ایران سفر داشته است و این اتفاق برای ما نشان دهنده رشد در تعاملات تجاری است. همکاریهای بسیار خوبی در حوزه هایی مانند موارد آرایشی بهداشتی و خوراک دام توانستیم انجام دهیم.
ضرورت رجیستر شدن صادرکنندگان برای ارسال محصولات غذایی به روسیه
رضاییان معاون سازمان دامپزشکی کشور در خصوص مسائل بهداشتی صادرات کالا به روسیه گفت: در خصوص اقلامی که در حوزه دامپزشکی از ایران به اوراسیا انجام می‌شود، انواع کالاهای شیلاتی و لبنی را شامل می‌شود. نکته قابل توجه این است که دو مرجع حاکمیتی در دو کشور یعنی سیستم دامپزشکی در ایران و راسل خوزناتزور در روسیه مسئولیت ساماندهی این محصولات را دارند. براساس قوانین روسیه مسئولیت کالا تماما بر عهده تولیدکننده و فروشنده کالا است. بر این اساس استانداردهای مشخص شده باید در کارگاه‌های تولیدی فراهم شده باشد. ما به شرکت‌هایی که شرایط لازم را دارند کد آی آر ارائه می‌کنیم. سپس اسامی این شرکت ها را به کشورهای اوراسیا اعلام می‌کنیم. در این کشورها نیز براساس اطلاعات استعلام‌های لازم انجام می‌شود. هر شرکت در هر منطقه از کشور که استقرار دارد می‌تواند به دامپزشکی مراجعه کند تا نسبت به کارشناسی و دریافت کد آی آر اقدام شود.
تعداد کارخانجات لبنی که کد آی آر دارند 38 کارخانه هستند که 9 کارخانه رجیستر شدند. تعداد واحد‌های شیلاتی رجیستر شده نیز 26 واحد هستند اما تعداد واحد‌هایی که مد آی آر دریافت کردند 63 واحد است. اخیرا نیز بحث خوراک آبزیان در مذاکرات اخیر به نتیجه رسیده است و الزامات را از کشور روسیه دریافت کردیم و آماده رجیستر کردن شرکت‌ها برای صادرات خوراک آبزیان هستیم. کشور روسیه از نظر تولید ماهیان پرورشی آمار پایینی دارد و ظرفیت خوبی برای صادرات به روسیه داریم. این موضوع نیز باید با طی فرآیندهای مشخص و استاندار های اوراسیا انجام شود.
در بحث لبنیات کلیه ضرورت‌ها از تولید تا حمل و نقل باید مورد نظر قرار بگیرد چرا که حساسیت های زیادی روی مواد غذایی از سوی راسل خوزناتزور وجود دارد. در خصوص محصولات شیلاتی ضابطه‌های مخصوصی وجود دارد. در مورد پودر ماهی نیز تقاضا از روسیه وجود دارد. تجار می‌توانند با زمینه سازی لازم از سوی سازمان دامپزشکی کشور و همکاری که با راسل خوزناتزور وجود دارد نسبت به صدور محصولات خود به روسیه اقدام کنند.
فراهم شدن بستر معاملات هوشمند با استفاده از بلاکچین/ آیا معاملات هوشمند جایگزین ال سی خواهد شد؟
سقفی مشاور رییس سازمان توسعه تجارت در حوزه رمز ارزها و بلاکچین گفت: در بحث استفاده از رمز ارزها سه حوزه استفاده از رمز ارز‌های ماین شده در داخل کشور برای واردات، ارتباط بین شرکت های بی تو بی و استفاده از قراردادهای هوشمند را پیگیری می‌کنیم. سامانه استفاده از رمز ارز برای واردات در بانک مرکزی وجود دارد و در حال تجمیع آن با سامانه جامع تجارت هستیم. در خصوص موضوع دوم باید گفت که برخی شرکتهای بی تو بی در روسیه حضور دارند که محصولات روسی را به شرکتهای خارجی که معرفی می‌کنند و ما نیز شرکتهای مشابهی در ایران وجود دارند. در صورت اتصال این شرکت‌ها امکان نمایش محصولات دو کشور در این پلتفرم ها وجود دارد. در حال حاضر دو مجموعه در روسیه نهایی شدند و چهار مجموعه نیز در داخل ایران. این اقدام در ترکیه، عراق و چین نیز دنبال می‌شود.
وی در خصوص هوشمندسازی قراردادها گفت: در تجارت سنتی از ال سی استفاده می‌کنیم که بین خریدار و فروشنده اطمینان ایجاد می‌کند اما در شرایط فعلی ما امکان استفاده از آب سی را نداریم. قرارداد هوشمند مانند ماشین خودکار است که اگر پول به آن بدهید کالا را به شما تحویل خواهد داد. همه چیز براساس منطق ماشین انجام می‌شود دیگر نیاز نیست که به یک سازمان یا فرد اعتماد کنید. در حقیقت شما به بلاکچین اعتماد می‌کنید. وقتی خریدار و فروشنده توافق می‌کنند سامانه قرارداد هوشمند را وارد فضای بلاکچین می‌کند. دو طرف می‌توانند قرارداد را چک کرده و سپس روال قرارداد را جلو ببرند.
تسنیم