اوکراین، روسیه، ترکیه و سازمان ملل روز جمعه قراردادی را امضا کردند که راه را برای از سرگیری محموله غلات اوکراینی از بنادر دریای سیاه هموار میکند.
به گفته سازمان ملل، در حالی که همه جزئیات این توافق فاش نشده است، حمل و نقل از بنادر اوکراین تا چند هفته دیگر به طور کامل آغاز خواهد شد. انتظار میرود مقامات روسیه و سایر کشورها محمولهها را بازرسی کنند تا مطمئن شوند که هیچ سلاحی قاچاق نشده است.
راهاندازی مجدد محمولههای غلات از اوکراین، پنجمین تولیدکننده بزرگ جهان، به تامین امنیت جهانی مواد غذایی و رفع نگرانیهای فزاینده در مورد امنیت غذایی کمک خواهد کرد.
بیشتر صادرات از طریق بنادر دریای سیاه انجام میشد که به دلیل درگیریها مسدود شده است، همچنین کشتیهای خارجی از نزدیک شدن به منطقه درگیری هراس دارند.
اوکراین و غرب، روسیه را که نیروی دریایی آن بر دریای سیاه تسلط دارد، به دلیل مسدود کردن بنادر اوکراین مقصر میدانند. با این حال، مسکو میگوید نیروهای اوکراینی بندر باقیمانده این کشور در اودسا را مینگذاری کرده تا از شهر در برابر حمله روسیه محافظت کنند. مسکو پیشنهاد داده است که این غلات را از بنادر روسیه در دریای آزوف و دریای سیاه حمل کند.
اتحادیه اروپا اخیراً به اصطلاح خطوط همبستگی را ایجاد کرده است که شبکهای از کامیونها، قطارها و سایر کشتیها است و صادرات از اوکراین را تسهیل میکند. با این حال، محمولههای زمینی نمیتوانند به بزرگی محمولههای دریایی باشند. مذاکرات برای از سرگیری حمل و نقل غلات از طریق دریای سیاه چند هفته است که ادامه دارد. مسائل اصلی این است که بندر اودسا برای ایجاد یک کریدور حمل و نقل ایمن باید مین زدایی شود، و اوکراین در صورت حذف مینها به دنبال تضمینهای امنیتی است. از همین روی ترکیه برای تضمین امنیت کشتیهایی که به دنبال تحویل محمولههای اوکراینی هستند، وارد عمل شده است.
سال گذشته، تامینکنندگان اوکراینی 10 درصد از صادرات جهانی غلات را به خود اختصاص دادند. این حجم برای کشورهای در حال توسعه بسیار مهم است. با این حال، بر اساس گزارش کیف، تحویل غلات این کشور تنها در ماه ژوئن 55 درصد نسبت به سال قبل کاهش یافت و به 777000 تن رسید. سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) تخمین میزند که در حال حاضر حداقل 20 میلیون تن غلات در اوکراین گیر کرده است. اگر این محمولهها به مقصد خود نرسند، فائو می گوید حداقل 18 میلیون نفر در سراسر جهان با کمبود مواد غذایی مواجه خواهند شد.
به گفته سازمان تجارت جهانی (WTO)، واردات مواد غذایی از منطقه دریای سیاه برای رفاه 35 کشور آفریقایی که 90 درصد غلات مورد نیاز خود را از این منطقه دریافت میکنند، حیاتی است. کشورهای خاورمیانه نیز از جمله واردکنندگان عمده اوکراین هستند. در سال 2020، بیشتر غلات اوکراین به مصر، اندونزی، پاکستان، بنگلادش و لبنان رفت.
در نتیجه درگیری در اوکراین و تحریمهای بعدی علیه روسیه که صادرات محصولات کشاورزی دو کشور را محدود کرده است، قیمت جهانی غلات شروع به افزایش کرد. در پاسخ، دیگر تولیدکنندگان عمده مانند هند و قزاقستان مجبور شدند صادرات غلات را به طور کامل متوقف کنند تا قیمتهای داخلی تحت کنترل باشد. در نتیجه، بسیاری از کشورهای واردکننده غلات با افزایش قیمت مواد غذایی مواجه شدند.
ایلنا