رییس کل بانک مرکزی با تاکید بر اینکه دو نرخی بودن نرخ ارز در بازار فسادآور است، گفت: برخی مقاومتها اجازه نداد تا بانک مرکزی نرخ ارز را در بازار یکسان کند؛ اشاره بهمنی به اقدام بانک مرکزی در افزایش یکباره نرخ ارز مرجع در خرداد ماه گذشته بود که به دلیل انتقادها و اعمال برخی فشارها منجر به کنار گذاشتن این سیاست و عدول از آن شد. رییس کل بانک مرکزی بار دیگر با یادآوری این اتفاق تاکید کرد: اگر در آن برهه یک هفته به بانک مرکزی مهلت داده میشد نرخ ارز در بازار یکسان میشد و مشکلات کنونی پیشروی کشور نبود. افزایش شکاف ارزی یکی از مشکلات پیش روی اقتصاد ایران است که بهمنی نیز بر آن تاکید کرد و آن را به زیان اقتصاد ملی دانست. سخنان بهمنی در انتقاد از مقاومتها در برابر یکسان شدن نرخ دلار و سایر ارزها در حالی بیان میشود که روز گذشته قیمت دلار در بازار با یک جهش 25 تومانی به 1280رسید تا اختلاف قیمت دلار رسمی و غیررسمی به حدود 212تومان برسد. شکاف قیمتی یورو نیز به بیش از 300 تومان رسید تا بار دیگر زمزمههایی در خصوص اقدام ناگهانی بانک مرکزی در افزایش نرخ مرجع به گوش رسد، اقدامی که از دید اکثر کارشناسان در شرایط کنونی تنها راهکار بانک مرکزی برای بازگرداندن نظام تک نرخی قلمداد میشود.
شکاف قیمت دلار رسمی و غیر رسمی 213 تومان شد
مقاومت در برابر یکسانسازی نرخ ارز
شکاف قیمتی میان نرخ دلار در بازار رسمی و غیررسمی در حالی به 212 تومان رسید که رییس کل بانک مرکزی از برخی مقاومتها در برابر یکسان سازی نرخ ارز سخن میگوید. محمود بهمنی رییس کل بانک مرکزی با اشاره به دو نرخی شدن بازار ارز این عارضه را فساد آور و به زیان اقتصاد ملی خواند و گفت: اگر یک هفته مهلت میدادند بانک مرکزی قیمت ارز را یکسان میکرد.
اشاره بهمنی به اقدام بانک مرکزی در افزایش یکباره نرخ ارز مرجع در خرداد ماه گذشته بود که با واکنشهای متفاوتی روبهرو شد.
وی افزود: تمام مسوولیت این سیاست را خودم به عهده گرفتم و همان طور که پیشتر نیز گفتم اگر یک هفته فرصت داشتم ارز را تک نرخی میکردم تا در شرایط کنونی مشکلات ارز دو نرخی را در برابر نداشته باشیم. رییس کل بانک مرکزی افزود: به نظر ما دو نرخی بودن ارز به نفع اقتصاد کشور نیست و فسادآور است. بهمنی با انتقاد از کسانی که قبلا مدافع افزایش نرخ ارز بودهاند و امروز با زبان دیگر سخن میگویند، گفت: اگر قیمت ارز کاهش پیدا کند واردات به قدری افزایش مییابد که دیگر تولید برای واحدهای تولیدی صرف ندارد.
او بار دیگر بر واقعی شدن نرخها در اقتصاد ایران تاکید و اظهار کرد: باید قیمتهای ارز یا هر چیز دیگر واقعی شود تا با بازار واقعی نیز روبهرو شویم. به گفته وی زمانی که قیمت ارز بالا میرود طبیعی است که واردات گران تمام خواهد شد، اما ارزانی نرخ ارز موجب سرازیر شدن واردات هر کالایی به کشور میشود. شکاف نرخ ارز رسمی و غیر رسمی نیز یکی از سوالهای پیش روی بانک مرکزی است. معاون ارزی بانک مرکزی نیز در خصوص تشدید این شکاف معتقد است: با توجه به آنکه بانک مرکزی به نیازهای واقعی بازار از طریق افزایش حواله ارزی و گشایش اعتبارات اسنادی پاسخ میدهد شکاف صورت گرفته به دلیل سهم کم بازار غیررسمی تاثیر چندانی در سیاستهای ارزی کشور ندارد. این در حالی است که نرخ ارزها در بازار غیر رسمی روز به روز در حال افزایش است و شکاف ارزی عمق بیشتری یافته است. قیمت دلار در بازار دیروز با یک جهش تقریبا 25 تومانی تا 1280 تومان بالا رفت تا اختلاف قیمت دلار رسمی و غیررسمی به حدود 212تومان برسد. یورو نیز در بازار به نرخ 1775 تومان افزایش یافت در حالی که قیمت مرجع آن 1472 تومان بود با این حساب شکاف قیمتی برای یورو هم به 302 تومان رسیده است. این وضعیت برای سایر ارزهای موجود در بازار نیز وجود دارد. قیمت پوند انگلیس نیز تا رسیدن به حد 2025 تومان، بیش از 20 تومان گران شد. صد ین ژاپن، دلار کانادا و دلار استرالیا نیز هر یک با 20 تومان افزایش قیمت به ترتیب به نرخهای 1630 تومان، 1305 تومان و 1325 تومان فروخته شدند.
شایعه در بازار
روز گذشته در بورس و برخی بازارها زمزمههایی در خصوص افزایش نرخ ارز مرجع شنیده شد، سیاستی که یکبار در خرداد ماه به اجرا درآمد، اما پس از مدت کوتاهی بار دیگر حالت عکس به خود گرفت. گفته میشود بانک مرکزی با هدف یکسانسازی نرخ ارز بار دیگر قصد دارد این سیاست را اجرایی کند. گفتهای که هیچ مقام رسمی آن را تایید نکرد و حتی محمود بهمنی نیز اعلام کرد به دلیل رانتهای نهفته در این اقدام هیچگاه در صورت اجرای سیاست افزایش نرخ ارز اقدام به اطلاع رسانی در خصوص آن نخواهد کرد، بلکه به صورت ناگهانی نرخ ارز را تغییر میدهد. برخی کارشناسان نیز با اشاره به قانون یکسان سازی نرخ ارز و تاکید برنامه چهارم وپنجم معتقدند بانک مرکزی در صورتی که قادر نیست نرخ ارز را در بازار غیر رسمی کاهش دهد، باید نرخ ارز مرجع را به این قیمت نزدیک کند.گرچه برخی مسوولان در درون دولت به دلیل تبعات تورمی این اقدام با افزایش نرخ ارز مخالف هستند، اما بازار چند وقتی است که در چنین انتظاری به سر میبرد و احتمال دارد در کنار برخی مشکلات به وجود آمده در بازار ارز فضای روانی نیز مستعد چنین اقدامی باشد.
بازار سکه
بازار سکه نیز که در هفته گذشته روزهای نزولی را پشت سر گذاشت از روز پنج شنبه مسیر قیمت را تغییر داد و حرکت صعودی به خود گرفت.روز گذشته سکه بهار آزادی و سکه طرح قدیم هر یک با 5000 تومان افزایش به ترتیب 610 هزار تومان و 630 هزار تومان به متقاضیان فروخته شدند. نیم سکه 2000 تومان وربع سکه 1000 تومان افزایش قیمت را ثبت کرده و به ترتیب 290 هزار تومان و 148 هزار تومان عرضه شدند. هر مثقال طلای 17عیار نیز دیروز با 1000 تومان رشد قیمت به 242 هزار و 500 تومان رسید. رییس کل بانک مرکزی در خصوص افزایش قیمت سکه با وجود کاهش قیمت طلا گفت: سکه در ایران متناسب با قیمت جهانی تعیین میشود. «محمود بهمنی» با رد برخی اظهارات مبنی براینکه بانک مرکزی به طور عمدی نرخ سکه را در مواقعی بالا میبرد، گفت: این بانک هیچ دلیلی برای بالابردن نرخ سکه نمیبیند و مردم مطمئن باشند نرخها براساس قیمت جهانی تعیین میشود. وی در پاسخ به این پرسش که برخی پیشبینی کردند نرخ سکه بالاتر از رقم کنونی میشود، اظهار کرد: هیچ کس نمیتواند درباره بالارفتن یا کاهش نرخ سکه برآوردی داشته باشد. رییس کل بانک مرکزی با تاکید بر اینکه بانک مرکزی اجازه افزایش یا کاهش نرخ سکه نسبت به قیمتهای جهانی را ندارد، تصریح کرد: عرضه نرخ سکه پایینتر از قیمت جهانی، ذخایر کشور را هدر میدهد و از سویی فروش آن با نرخ بالاتر نیز زمینهساز واردات طلای قاچاق به کشور میشود.
بازار سکه دولتی
قیمت سکههای دولتی دیروز بااندکی کاهش نسبت به نرخهای روز پنجشنبه روبهرو شد. بانک مرکزی سکه بهار آزادی و نیم سکه را هر یک 520 تومان کاهش داد. در عین حال از قیمت ربع سکه 1940 تومان کاست. بنا براین قیمت سکه بهار آزادی 599 هزار و 560 تومان، نیم سکه 282 هزار و 360 تومان و ربع سکه 144 هزار و 560 تومان تعیین شد. در عین حال قیمت سکه گرمی بدون تغییر 75 هزار و 920 تومان اعلام شد.
طلا در بازارهای جهانی
قیمت طلا در پایان معاملات هفتگی بازارهای جهانی با 22 دلار افزایش نسبت به نرخ غروب جمعه در سطح 1812 دلار بسته شد. افزایش دوباره قیمت طلا در بازارهای جهانی بیشتر به دلیل وجود اختلافها در بین مقامات اروپایی در اعطای بخش دوم کمکهای مالی به کشور یونان گزارش شده است. بنابر اخبار منتشر شده، نشست لهستان نتایج مورد انتظار را برای دستیابی به یک توافق کامل در بر نداشته است. در روزهای اخیر اعلام تزریق دلار به بانکهای اروپایی توسط بانک مرکزی اروپا، واکنش مثبت بورسهای جهان و افت قیمت طلا را در پی داشت. گفته میشود قرار است تزریق دلار از سوی بانک مرکزی اروپا با حمایت بانک مرکزی انگلیس، بانک مرکزی سوئیس و بانک مرکزی ژاپن صورت گیرد.
روزنامه دنیای اقتصاد