اخیرا خبری مبنی‌بر توقف صادرات تخم‌مرغ منتشرشده است. آیا دولت مجددا خلف‌وعده کرده و صادرات را ممنوع کرده است؟
صادرات تخم‌مرغ این‌بار توسط خود تولیدکنندگان متوقف‌شده است. الان نه تعرفه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای وضع شده و نه ممنوعیتی داریم، چون تولیدکنندگان تخم‌مرغ دیگر قادر به رقابت با رقبا نیستند تا کالایی را صادر کنند، در واقع ما دیگر مزیت صادراتی نداریم. این موضوع در مورد مرغ هم صدق می‌کند.
ما از چه زمانی این مزیت را از دست دادیم؟
تا سال۱۴۰۰ مشکلی برای صادرات نداشتیم ولی تعرفه و ممنوعیت داشتیم. حال که به واسطه افزایش قیمت نهاده‌ها دیگر قادر به صادرات نیستیم؛ نه خبری از تعرفه است و نه ممنوعیت صادرات.
برای برون‌رفت از این شرایط باید چه‌کار کنیم؟
ما به مقامات مسوول اعلام کردیم، اگر برای صادرات مرغ و تخم‌مرغ حداقل ۵هزار‌تومان در هر کیلو مشوق صادراتی ندهند؛ صادراتی رخ نمی‌دهد، اما هنوز پاسخی دریافت نکرده‌ایم.
رشد قیمت نهاده‌ها به‌دنبال حذف ارز ترجیحی اتفاق افتاده است یا به‌دنبال کاهش واردات؟ طبق آمار رسمی امسال نسبت به مدت مشابه سال‌قبل واردات نهاده‌های دام و طیور کاهش یافته است.
از ۲۳ اردیبهشت که ارز ترجیحی رسما حذف و ارز نیما جایگزین واردات نهاده‌های دام و طیور شد، قیمت نهاده‌های دولتی ۶ برابر شد.
قیمت در بازار آزاد چند‌برابر شد؟
قیمت در بازار آزاد الان موضوع قابل‌تاملی نیست؛ چون کمبود نهاده وجود ندارد. مرغداران صرفا به دلیل قیمت بالای نهاده‌ها حاضر به خرید نیستند. حتی جهادکشاورزی برای بهبود شرایط خرید اعلام کرده تولیدکنندگان می‌توانند نهاده‌ها را از بازارگاه به‌صورت اعتباری خریداری کنند، در واقع الان مرغداران می‌توانند از کارخانه‌ها خوراک، واردکنندگان و انجمن عمده‌فروشان، نهاده‌های موردنیاز خود را به‌صورت اعتباری خریداری کنند، اما مرغداران یا تمایلی به خرید ندارند و یا نقدینگی لازم برای آن را ندارند.
این موضوع چقدر در روند جوجه‌ریزی تاثیر گذاشته است؟
در فروردین‌ماه جوجه‌ریزی مرغ گوشتی ۱۳۴میلیون قطعه بود، این رقم در اردیبهشت به ۱۲۳میلیون و در خرداد به ۱۰۶میلیون قطعه رسید. این روند کاهشی در تیر ادامه یافت و جوجه‌ریزی به ۹۲میلیون قطعه رسید.
در بخشی از صحبت‌های خود گفتید مرغدار تمایلی به خرید ندارد. چرا؟
به دنبال افزایش قیمت مرغ و تخم‌مرغ تقاضا به‌شدت کاهش یافت و مرغدار دیگر انگیزه‌ای برای تولید نداشته و ندارد. البته دولت وعده داده بود، برای ایجاد انگیزه تسهیلاتی با نرخ بهره ۱۰درصدی به تولیدکنندگان خواهد داد، اما مرغداران در زمان رجوع به بانک کشاورزی با یک گروه‌بندی جدید مواجه شده بودند که براساس آن برای واحدهای کوچک تسهیلات ۱۰درصدی، برای واحدهای متوسط تسهیلات ۱۲درصدی و برای شرکت‌های بزرگ بهره ۱۸درصدی پیش‌بینی شده بود که اصلا برای مرغداران به‌صرفه نیست.
گذشته از اینکه کماکان بسیاری از آنها با چالش وثیقه و ضمانت مواجه هستند، در واقع الان مرغداران نه نقدینگی دارند و نه تسهیلاتی برای خرید نهاده‌ها. البته آنهایی هم که نقدینگی دارند به دلیل اینکه بازاری ندارند و زیان می‌کنند؛ تمایلی برای خرید ندارند.
زیان مرغداران از بابت تولید مرغ و تخم‌مرغ چه میزان است؟
الان زیان مرغداران تخم‌گذار بین ۱۴ تا ۱۵هزار‌تومان در هر کیلو است. الان قیمت تمام‌شده تخم‌مرغ حداقل ۴۵هزار‌تومان و حداکثر ۴۷هزار‌تومان در هر کیلو درب مرغداری است، در مقابل میانگین فروش آنها در چند‌ماه اخیر ۳۳هزار‌تومان است. از طرفی قیمت تمام‌شده هرکیلو مرغ زنده در مرغداری حداقل ۴۶هزار‌تومان و حداکثر ۴۸هزار‌تومان است، اما تولیدکننده در سه‌ماه اخیر حداکثر مرغ را در مرغداری ۳۷هزار‌تومان فروخته است؛ یعنی برای هر کیلو مرغ بالای ۱۰هزار‌تومان ضرر کرده است. درضمن امیدی هم به اصلاح وضعیت بازار ندارد. دولت قرار بود کارت الکترونیکی برای خرید مرغ و تخم‌مرغ به مردم بدهد؛ اما هنوز این کارت را ارائه نکرده است. مردم هم یارانه‌ای که دریافت می‌کنند را برای خرید اقلامی مثل مرغ و تخم‌مرغ استفاده نمی‌کنند، درنتیجه شاهد چنین وضعیتی هستیم.
تا چه زمانی مرغداران قادر به ادامه شرایط کنونی هستند؟
با ادامه این روند ابتدا تولیدکنندگان کوچک از صحنه خارج می‌شوند و بعد به‌تدریج مرغداران بزرگ تولیدشان را کاهش می‌دهند. در مورد مرغ تخم‌گذار شرایط فرق می‌کند. تولیدکنندگان مرغ تخم‌گذار یکسری از مرغ‌ها را زودتر از موعد حذف می‌کنند.
این روند چه زمانی روی بازار داخلی تاثیر می‌گذارد؟
ما پیش‌بینی می‌کنیم در زمستان که اوج مصرف است و تقاضا برای مرغ و تخم‌مرغ رشد می‌کند با کمبود کالا و سپس رشد قیمت مواجه شویم. در این زمان ما در واقع غیر از رشدی که به واسطه افزایش نرخ نهاده داریم؛ با رشد ناشی از کمبود کالا هم مواجه می‌شویم. بدین ترتیب هم تولیدکننده و هم مصرف‌کننده متضرر می‌شوند. البته اگر قیمت مجددا به واسطه کمبود رشد کند، شرایط نگران‌کننده‌تر می‌شود؛ چون مجددا تقاضا کاهش پیدا می‌کند.
در واقع ما با یک چرخه معیوب مواجه می‌شویم؟
دقیقا اگر تقاضا بیشتر از این کاهش پیدا کند؛ تولید مجددا افت می‌کند. در این فضا یک اتفاق نگران‌کننده هم می‌افتد و آن این است که امنیت غذایی به‌خطر می‌افتد که جبران آن به سادگی امکان‌پذیر نیست، چون در این شرایط ما دیگر قادر به تامین نیاز بازار نیستیم و از طریق واردات نیز نمی‌توانیم بازار را تامین کنیم، چون مرغ و تخم‌مرغ کالایی نیست که بتوان در هر شرایطی وارد کرد. ما در ماه صرفا می‌توانیم حدود ۵هزار تا ۱۰هزار تن تخم‌مرغ و در سال۳۰۰هزار تن مرغ وارد کنیم، درحالی که نیاز مصرفی کشور به مرغ در سال ۲میلیون و ۷۰۰هزار تن و نیاز مصرفی به تخم‌مرغ بیش از یک‌میلیون تن است.
دنیای اقتصاد