روز گذشته هیات دولت با اضافه شدن شرکت مادر تخصصی ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران به فهرست سازمان‌های توسعه‌ای موافقت کرد.
این تصمیم با توجه به ضرورت تأمین بی‌وقفه و مطمئن انرژی مورد نیاز کشور و با هدف تهیه مقدمات برای انجام تکالیف شرکت مادر تخصصی ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران در زمینه عملیات پایین‌دستی نفت انجام شد.
درست به فاصله یک روز از این تصویب، امروز دو تفاهم نامه مهم در صنعت پالایشی کشور با حضور رئیس‌جمهوری به امضا رسید.
امضای تفاهم نامه ساخت پتروپالایشگاه ۳۰۰ هزار بشکه ای شهید حاج قاسم سلیمانی و پالایشگاه مروارید مکران، نشان از اولویت دولت سیزدهم برای پرهیز از خام فروشی و تکمیل زنجیره ارزش در صنعت نفت ایران است.
امروز ابتدا تفاهم‌نامه و مشارکت‌نامه ساخت پتروپالایشگاه سردار شهید حاج قاسم سلیمانی در بندرعباس به ظرفیت ۳۰۰ هزار بشکه در روز و سرمایه‌گذاری قریب به ۱۱.۱ میلیارد دلار بین هلدینگ‌های اقتصادی تدبیر انرژی ۱۵ درصد، خلیج فارس ۱۵ درصد و اهداف۱۵ درصد، بانک‌های ملی ۱۵ درصد، رفاه کارگران ۱۵ درصد، ملت ۷.۵ درصد و تجارت ۷.۵ درصد و نیز شرکت ملی پالایش و پخش ۱۰ درصد به امضا رسید تا براساس این مشارکت نامه طرفین نسبت به تعیین شرکت مجری، تامین مالی و ساخت پالایشگاه اقدام کنند.
همچنین امکان استفاده از ساز و کار تهاتر برای این پروژه در تبصره یک قانون بودجه امسال دیده شده است.
ترکیب فرآورده‌های تولیدی در پتروپالایشگاه شهید سلیمانی با ظرفیت پالایش روزانه ۳۰۰ هزار بشکه نفت خام سنگین، ۶۵ درصد سوخت و ۳۵ درصد محصولات شیمیایی خواهد بود و قرار است این طرح پس از گذشت پنج سال از زمان اجرا تکمیل شود.
امروز همچنین تفاهم‌نامه و مشارکت‌نامه تامین مالی و ساخت پالایشگاه مروارید مکران در بندر جاسک به ظرفیت ۳۰۰ هزار بشکه در روز با سرمایه‌گذاری ۶.۷ میلیارد دلاری بین گروه اقتصادی مفید ۵۰ درصد و بانک های ملت ۳۰درصد ، تجارت ۱۰ درصد و پارسیان ۱۰ درصد به امضا رسید.
هر دو این طرح‌ها از تسهیلات تنفس خوراک صندوق توسعه بهره‌مند خواهند شد که کمک به اقتصاد این طرح‌ها و کوتاه‌تر کردن دوره بازگشت سرمایه آنها دارد.
علاوه بر این قرار است بخشی از سهام این طرح‌ها به مردم واگذار شوند تا آنها نیز از مزایای این طرح‌ها بهره‌مند شوند و نقدینگی سرگردان در کشور به سمت اقتصاد مولد و تولید کشور هدایت شود که خود سبب کنترل تورم و پایه پولی و نیز افزایش رفاه عمومی خواهد بود.
با اجرایی‌شدن این تفاهم‌نامه‌ها، ۶۰۰ هزار بشکه به ظرفیت پالایشی کشور اضافه خواهد شد. از آنجا که این ظرفیت با توجه به تکنولوژی روز ساخته خواهد شد، سهم فرآورده‌های با ارزش افزوده بیشتر از جمله بنزین و گازوئیل بیشتر خواهد شد.
این مهم از آنجا که تکمیل زنجیره ارزش را به دنبال خواهد داشت، درآمد بالاتری نیز برای کشور به دنبال دارد. از سوی دیگر امنیت انرژی را نیز ارتقا خواهد داد و تامین بنزین و گازوئیل را مطمئن خواهد کرد.
از سوی دیگر ۶۰۰ هزار بشکه نفت خام سنگین تولیدی کشور به جای آنکه با قیمت‌های پایین‌تر در بازارهای جهانی به فروش برسد، در پالایشگاه‌های داخل کشور به محصولات با ارزش تبدیل می‌شود و بخشی از آن نیز به زنجیره پتروشیمی وارد خواهد شد.
بنابراین یکی از اهداف مهم این طرح، تامین خوراک صنایع پایین‌دستی و پتروشیمی‌ها است که زمینه‌ساز اشتغال‌زایی و ایجاد ارزش‌افزوده قابل توجه برای کشور خواهد شد.
از سوی دیگر هر دو این طرح‌ها در سواحل مکران کشور احداث خواهد شد. توسعه سواحلی که مورد تاکید رهبر معظم انقلاب نیز بوده است.
با توجه به نزدیکی این سواحل به مناطق تولید نفت کشور و امکان انتقال خوراک مورد نیاز از طریق خط لوله گوره-جاسک و همچنین مسیر انتقال دریایی خوراک نفت خام، این طرح‌ها اقتصادی خواهد بود.
همچنین طرح‌های پتروشیمی که در این مناطق تعریف شده نیز امکان دسترسی بیشتر به خوراک را خواهند داشت که در نهایت توسعه این سواحل را به دنبال دارد.
تحریم‌ناپذیری از دیگر آثار اجرای این طرح‌ها است زیرا به جای تکیه بر صادرات نفت خام، صادرات فرآورده انجام خواهد شد.
تجربه ثابت کرده، بازار فرآورده با بازار نفت خام بسیار متفاوت بوده و امکان ردگیری محموله‌ها وجود ندارد.
ایرنا