پس از گزارش های منتشر شده در خصوص عملکرد یک ساله دولت سیزدهم، شبهاتی دراین باره از سوی عده‌ای مطرح شد که در این گزارش به بخشی از این شبهات پاسخ داده شده است.
* موفقیت دولت سیزدهم در فروش نفت
شبهه: میزان فروش نفت ایران سه برابر نشده و با توجه به جنگ اوکراین و روسیه و به دلیل افزایش قیمت نفت، درآمدهای نفتی کشور دو برابر شده است.
پاسخ: وصول ارز حاصل از فروش نفت و گاز طی یک سال گذشته نسبت به سال 1399، بیش از 3 برابر و نسبت به سال 98، دو برابر شده است. در چهار ماه نخست امسال نسبت به همین مدت در سال گذشته، 70 تا 80 درصد وصول ارزی درآمدهای نفتی افزایش پیدا کرده است.
* کاهش 18 درصدی تورم در دولت سیزدهم
شبهه: تورم نقطه به نقطه در تیرماه با رکورد ۵۳ درصدی بالاترین میزان تورم ثبت شده نقطه به نقطه در تاریخ ایران را نشان می دهد.
پاسخ: طبق گزارش بانک مرکزی نرخ تورم در خردادماه امسال 41 درصد بوده که 18 واحد درصد کمتر از تورم ابتدای دولت سیزدهم (59 درصد) است، البته حذف ارز رانتی 4200 تومانی یک شوک تورمی در خرداد و تیر ایجاد کرد که به تدریج خالی شد و از این پس نرخ تورم نزولی‌تر می‌شود.
* بهبود وضعیت اشتغال در دولت مردمی
شبهه: نرخ بیکاری کاهش یافته و این کاهش به دلیل افت افراد جویای شغل بوده است. طبق اعلام مرکز آمار، در بهار 1401، خالص اشتغال 100 هزار نفر کاهش را نشان می‌دهد.
پاسخ: پس از انتشار گزارش مرکز آمار، از اشتغال فصل بهار، منتقدان دولت سیزدهم از کاهش 98 هزار شغل در حدفاصل بهار 1400 تا بهار 1401، ابراز نگرانی کردند. همین افراد اما برای کاهش یک میلیون و 64 هزار شغل در سال اول دولت قبل سکوت کرده بودند.
در سال اول دولت سیزدهم، یعنی از بهار 1400 تا بهار 1401، حدود 98 هزار نفر از جمع شاغلان کاسته شده است؛ این در حالی است که در سال اول دولت روحانی، یعنی از بهار 1392 تا بهار 1393، حدود یک میلیون و 64 هزار نفر از شاغلان کشور کم شده بود. این یعنی در سال اول دولت روحانی افت تعداد شاغلان بیش از 10 برابر رقمی بوده که در گزارش اخیر مرکز آمار آمده است.
مطابق گزارش مرکز آمار، همزمان با کاهش بیش از یک میلیون نفری جمعیت شاغل در حدفاصل بهار 92 تا بهار 93، حدود یک میلیون و 152 هزار نفر از جمعیت فعال (شاغل یا بیکار) کاسته و به جمعیت غیرفعال (نه شاغل و نه بیکار) افزود شده است. این یعنی تقریبا تمامی افرادی که شغل خود را از دست داده اند بعلاوه بخشی از جمعیت بیکار، امیدی به یافتن شغل نداشته و به جمعیت غیرفعال اضافه شده اند.
این در حالی است که حدود 98 هزار نفر که شغل خود را در حدفاصل بهار 1400 تا بهار 1401 از دست داده اند، به جمعیت بیکار افزوده و حتی بخشی از جمعیت غیرفعال نیز به آن اضافه شده اند. یعنی امید به پیدا کردن کار در دولت سیزدهم بسیار بیشتر از دولت روحانی بوده است.
* پرداخت وام بدون ضامن به 475 هزار نفر
شبهه: در خصوص پرداخت وام ضامن باید میزان افراد استفاده کننده و رشد میزان پرداخت وام های خرد اعلام شود.
پاسخ: پس از وعده رئیس جمهور در سال گذشته مبنی بر اینکه از سال 1401 اعطای تسهیلات بانکی براساس اعتبارسنجی انجام شده و فسادهای بانکی و معوقات کاهش خواهد یافت، شاهد افزایش تسهیلات پرداخت شده بدون ضامن هستیم.
به طوری که در اواسط تیرماه سال 1401، تعداد 475 هزار نفر تسهیلات خرد به مبلغ نزدیک به 16 هزار میلیارد تومان با سرانه پرداختی 33 میلیون تومان به متقاضیان اعطا شده است.
* کاهش رشد نقدینگی پس از رکورد دولت قبل
شبهه: رشد نقدینگی فقط در فروردین سال جاری منفی شده است. ولی مجموع رشد نقدینگی روزانه در بهار امسال یکی از بالاترین نرخ ها در تاریخ اقتصاد ایران بوده است.
پاسخ: رشد نقدینگی در دولت قبل بالاترین رکورد را به ثبت رسانده، اما در دولت سیزدهم در حال کاهش است. براساس آمارهای بانک مرکزی در خردادماه 1401، بررسی رشد نقدینگی در این ماه حاکی از تداوم روند کاهشی این متغیر همچون ماه های گذشته بوده است.
حجم نقدینگی در پایان خردادماه 1401، به رقم 51049 هزار میلیارد ریال رسید که نسبت به پایان سال 1400، معادل 5.6 درصد رشد را نشان می دهد. در مقایسه با رشد نقدینگی دوره مشابه سال قبل (6.6 درصد) یک واحد درصد کاهش داشته است. همچنین نقدینگی در 12 ماه منتهی به پایان خرداد ماه سال 1401، معادل 37.8 درصد رشد یافته که 2.5 واحد درصد از آن به افزایش پوشش آماری (اضافه شدن اطلاعات بانک مهراقتصاد در آمارهای پولی، به واسطه ادغام بانک های متعلق به نیروهای مسلح در بانک سپه) مربوط بوده است و در صورت عدم لحاظ افزایش پوشش آماری یادشده، رشد نقدینگی در پایان خردادماه 1401، به 35.3 درصد کاهش می یابد.
از این رو، رشد 12 ماه نقدنگی منتهی به پایان خردادماه 1401 (با پایه همگن)، معادل 4.1 واحد درصد کاهش نشان می دهد.
* رونق گرفتن ساخت مسکن
شبهه: ساخت 1.5 میلیون واحد مسکن بیشتر شبیه آغاز یک پروژه است و ربطی به عملکرد دولت سیزدهم ندارد.
پاسخ: قیمت مسکن تابعی از میزان تولید مسکن است. آمارها بیانگر سقوط تولید مسکن در دولت روحانی است. براساس امار وزارت راه و شهرسازی در سال 1399، تعداد کل واحدهای مسکونی تکمیل شده شهری نسبت به سال 1392 که ساختمان های شروع شده در دولت دهم به تکمیل رسید، تقریبا نصف شد.
پس از هشت سال مسکن نسازی، در دولت سیزدهم ساخت 1.5 میلیون واحد مسکن در حال اجرا است. این واحدها در مراحل مختلف ساخت قرار دارد.
* رشد 39 درصد ترانزیت خارجی پس از 7 سال کاهش
شبهه: رشد ترانزیت کالای خارجی از کشور به دلیل کاهش کرونا در جهان بوده است.
پاسخ: در دولت سیزدهم ترانزیت از خاک کشورمان افزایش چشمگیر پیدا کرده است که ارتباطی هم با مهار کرونا نداشته است زیرا در دولت گذشته به مدت هفت سال شاهد کاهش ترانزیت کالای خارجی از کشور بوده ایم.
به این ترتیب، بعد از هفت سال کاهش ترانزیت کالای خارجی از کشور، مسیر رشد ترانزیت در سال گذشته از سر گرفته شد و با عبور 12 میلیون و 650 هزار تن کالای خارجی از کشورمان، با رشد 68 درصدی همراه بوده است.
در دو ماه نخست امسال نیز ترانزیت از کشورمان نسبت به سال قبل 39 درصد رشد داشته است. رشد 68 درصدی ترانزیت در سال گذشته و رشد 39 درصدی ترانزیت در دو ماهه امسال نوید بخش رسیدن به حدنصاب بالای 15 میلیون تن کالای عبوری خارجی از کشور در سال 1401 است که تاکنون در کل تاریخ کشورمان بی سابقه بوده است.
* افزایش تولید برق در دولت سیزدهم
شبهه: خاموشی های سال گذشته در تابستان امسال رخ نداده است. بخش عمده این مساله به صرف نداشتن تولید رمزارز (ماینینگ) بوده است.
پاسخ: براساس آمار وزارت نیرو، دولت گذشته در بین دولت‌های پس از انقلاب کمترین میزان توسعه ظرفیت تولید برق کشور را انجام داده است.
از ابتدای سال 1392 تا پایان سال 1399، ظرفیت اسمی تولید برق کشور فقط 23 درصد افزایش یافت که در بین دولت های پس از انقلاب، با فاصله بسیار، بدترین عملکرد محسوب می شود، کم‌کاری دولت گذشته در توسعه ظرفیت تولید برق کشور، سبب شده که پس از دو دهه مجددا خاموشی به مردم تحمیل شود.
اما دولت سیزدهم در همین یکسال با افزایش 6 هزار مگاواتی ظرفیت نیروگاهی و کنترل پرمصرف ها با وجود افزایش دمای هوا و مصرف برق خاموشی ها متوقف شده است.
فارس