مرکز آمار و وزارت راه و شهرسازی هر کدام یک گزارش جداگانه از آخرین وضعیت بازار مسکن به ترتیب در دو حوزه «قیمت» و «ساخت و ساز» منتشر کرده‌اند.
گزارش مرجع آماری کشور نشان می‌دهد قیمت آپارتمان در شهر تهران طی سال گذشته به‌رغم فعال نبودن موتور معاملات مسکن، چیزی در حدود 50 درصد رشد کرده و میانگین قیمت هر مترمربع واحد مسکونی در هر یک از چهار فصل سال 500هزار تومان افزایش یافته؛ طوری که نرخ متوسط یک ساله در نهایت اندکی از سطح 3 میلیون تومان گذشته است.اما در کنار این گزارش نگران‌کننده، نهاد سیاست‌گذار بخش مسکن در دولت، از سرمایه‌گذاری دست کم 128 هزار میلیارد تومانی بخش خصوصی در ساخت‌وسازهای مسکونی در مدت 4 سال منتهی به سال91 خبر داده و پیامد ورود این حجم سرمایه ریالی به صنعت ساختمان را علاوه‌بر زمینه‌سازی در افزایش عرضه مسکن، جذب نقدینگی و کمک به رشد اقتصادی تحلیل کرده است.در این گزارش برای اولین بار میزان سرمایه‌گذاری صورت گرفته در طرح مسکن مهر اعلام شده که عدد آن تا این لحظه 6/81 هزار میلیارد تومان است که نیمی از این رقم از محل جذب نقدینگی‌های ریز و درشت-پول‌های در دست متقاضیان مسکن مهر و انبوه سازان- تامین شده است.
وزارت راه‌وشهرسازی درباره آثار سه‌بعدی سرمایهگذاریهای ساختمانی به «دنیای‌اقتصاد» گزارش داد
آمار «ریالی» از ساخت مسکن
کفه سنگین مسکن‌مهر در کارنامه 4ساله سرمایهگذاریهای ساختمانی
81600 میلیارد تومان نقدینگی جذب مسکن‌مهر شد
وزارت راه‌وشهرسازی در گزارشی که برای «دنیای‌اقتصاد» تهیه کرده، روند 4ساله سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در ساخت‌وسازهای مسکونی را از سال88 تاکنون به تصویر کشیده و درباره تاثیر سرمایه‌های بکار‌گرفته در ساخت مسکن بر سه فاکتور «افزایش عرضه، کنترل نقدینگی در جامعه و تشکیل سرمایه‌ثابت» نیز آمار داده است.
این گزارش اگر چه پاسخ – جوابیه- به مطلبی است که 13 خردادماه در این صفحه درباره «پیشنهاد برنامه ساخت مسکن‌مهر اجاره‌ا‌ی به دولت یازدهم» به چاپ رسید، اما محتوای گزارش به جای آنکه نقدهای طرح‌شده در مطلب «دنیای‌اقتصاد» به مباحثی همچون قانون هدفمندی و نقش آن در افزایش اجاره‌بها را هدف پاسخ خود قرار دهد، به تاثیر مثبت فعالیت‌های ساختمانی بخش خصوصی بر شاخص‌های کلان اقتصادی پرداخته است.
با این حال آنچه وزارت راه‌وشهرسازی در گزارش خود برای «دنیای‌اقتصاد» ارسال کرده، مشخص شده است: بزرگترین طرح عمرانی دولت دهم –مسکن‌مهر- که مستقیم توسط این وزارتخانه مدیریت شده، نه تنها عامل حداقل 50درصد از سرمایهگذاریهای ساختمانی 4سال اخیر در کل کشور بوده که چیزی در حدود 44 هزار میلیارد تومان از نقدینگی ریز و درشت در جامعه - پول‌های در دست خانوارها و انبوه‌سازان- را جذب بازار ساخت‌وساز کرده است.
طبق گزارش رسمی وزارت راه‌وشهرسازی تاکنون رقمی معادل 6/81 هزار میلیارد تومان در پروژههای مسکن‌مهر سرمایه‌گذاری انجام شده است که حدود 37 هزار میلیارد تومان از این مبلغ به صورت تسهیلات بانکی و بیش از 44 هزار میلیارد تومان آن به‌صورت آورده نقدی متقاضیان بوده است.
کل سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در ساختمان‌های جدید مسکونی که در فاصله سالهای 88 تا پایان 90 در مناطق شهری کشور احداث شده رقمی معادل 103 هزار میلیارد تومان برآورد میشود که سهم مسکن‌مهر از این میزان سرمایه‌گذاری سه‌ساله، 56 هزار میلیارد تومان یعنی بیش از 50 درصد کل سرمایه‌گذاری صورت گرفته، بوده است.
همچنین در سال 91نیز 25هزار میلیارد تومان دیگر در مسکن مهر سرمایه‌گذاری شد که مجموع آن در مدت 4سال به 6/81 هزار میلیارد تومان رسید.
ساخت‌وسازهای مسکن‌مهر بعد از آنکه در سال88 با امضای قراردادهای گسترده بین وزارت مسکن وقت و انبوه‌سازان و پیمانکاران وارد فاز عملیاتی شد، از سال89 تا پایان سال91، سالانه به طور متوسط 24 هزار میلیارد تومان از نقدینگی بانک‌ها و خانوارها را جذب خود کرد.
همان‌طور که در جدول مربوط به میزان سرمایه‌گذاری سالانه در پروژههای مسکن‌مهر قابل مشاهده است، در سال91 که عملا قرارداد جدید در مسکن‌مهر امضا نشد میزان سرمایه‌گذاری سالانه در این طرح نسبت به سال قبل روند کاهشی داشته و از 27 هزار میلیارد تومان به 25 هزار میلیارد تومان افت کرده است.
در این گزارش میزان سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در ساخت‌وساز طی سال91، به دلیل اعلام نشدن این آمار از سوی بانک‌مرکزی، مشخص نیست، اما مجموع کل سرمایه‌گذاری ساختمانی بخش خصوصی در سه سال منتهی به پایان 90 معادل 103 هزار و 437 میلیارد تومان اعلام شده است. ضمن اینکه این رقم با احتساب میزان سرمایه‌گذاری صورت گرفته در مسکن‌مهر طی سال91، فعلا به 128 هزار و 800 میلیارد تومان رسیده که البته با اعلام آمار سرمایه‌گذاری مربوط به ساخت‌وسازهای غیرمهر در سال91، آمار 4ساله سرمایه‌گذاری از این عدد هم فراتر خواهد رفت.
وزن سرمایه‌گذاری ساختمانی سنگین‌تر از سایر بخش‌های اقتصاد
وزارت راه‌وشهرسازی در گزارش خود تاکید کرده است: براساس اطلاعات منتشره بانک‌مرکزی سهم تشکیل سرمایه ثابت در بخش مسکن و ساختمان از کل تشکیل سرمایه ثابت کشور در سالهای 88، 89 و 90 به ترتیب معادل 2/43، 5/43 و 3/42 درصد میباشد که نشان دهنده وزن قابل ملاحظه فعالیت‌های سرمایه‌گذاری در بخش مسکن و ساختمان در قیاس با سرمایه‌گذاری در سایر بخش‌های اقتصادی کشور است.
این گزارش همچنین تاکید می‌کند: براساس برآوردهای صورت گرفته شده از سرمایه‌گذاری انجام شده در پروژههای مسکن‌مهر که براساس هزینه‌های ساخت و آماده‌سازی این واحدها در مناطق شهری و روستایی صورت گرفته است، سهم سرمایه‌گذاری در پروژههای مسکن‌مهر از کل سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در ساختمان‌های جدید مناطق شهری از 2/19 درصد در سال88 که مقارن با سال اول کلیات اجرای این پروژه‌ها بوده است به 4/69 و 1/69 درصد در سالهای 89 و 90 افزایش یافته است.
گزارش تهیه شده با جمع‌بندی ماحصل آثار سرمایهگذاریهای ساختمانی این‌طور نتیجه‌گیری می‌کند که آمارها موید آن است که ضمن آنکه سرمایه‌گذاری در پروژههای مسکن رشد چشمگیری را طی سالهای انجام آن داشته است، سهم قابل ملاحظه‌ای نیز از کل سرمایه‌گذاری در این بخش را نیز به خود اختصاص داده است که این امر نشان‌دهنده افزایش سهم بخش مسکن از رشد اقتصادی به ویژه از ناحیه ساخت واحدهای مسکونی‌مهر است.
به گزارش «دنیای‌اقتصاد» از سال88 تا پایان سال90 نزدیک به یک میلیون و 900 هزار واحد مسکونی غیرمهر و 2 میلیون واحد مسکونی‌مهر در شهرهای کشور ساخته شده که مراحل تکمیل و بهره‌برداری بخشی از این نزدیک به 4 میلیون واحد هنوز به پایان نرسیده است.
دنیای اقتصاد