اوراق گام برگه ضمانت دارای اعتبار است که بانک‌های عامل با اعتبار سنجی از شرکت‌های خواهان (خریدار) آن را در وجه شرکت فروشنده صادر می‌کنند. به این ترتیب فروشنده می‌تواند بر مبنای این اوراق و بدون پرداخت وجه، ماده اولیه را دریافت کرده و نسبت به تبدیل آن به محصول و فروش در بازار اقدام کند و نرخ آن را در زمان مقرر به بانک پرداخت کنند. فروشنده نیز این امکان را خواهد داشت تا در هر زمانی این اوراق را با نرخ تنزیل در بازار سرمایه نقد کرده یا تا سررسید مقرر نگهداری و در نهایت مبلغ اسمی قرارداد را دریافت کند.
این اوراق با نام، غیر کاغذی، بدون کوپن سود و در قطعات استاندارد با ارزش اسمی یک میلیون ریالی منتشر خواهد شد و امکان تامین مالی را در زنجیره تولید کشور فراهم می‌کند.
* خرید با اوراق گام از بورس کالا
رئیس‌کل بانک مرکزی خبر از نهایی شدن دستورالعمل استفاده از ابزارهای تامین مالی اعتباری در معاملات بورس کالا خبر داد و گفت: از هفته آینده امکان استفاده از ابزارهایی مانند اوراق گام نیز در معاملات بورس کالا فراهم می‌شود.
به عبارت دیگر، با دستور رئیس کل بانک مرکزی از این پس امکان خرید محصول از بورس کالای ایران بر مبنای اوراق گام فراهم می‌شود.
به این ترتیب صنایع تکمیلی و مصرف‌کنندگان نهایی امکان تامین مالی با روشی غیرتورم‌زا را خواهند داشت. این روش مانع از فرو رفتن بازار به فاز رکودی در زمان بحران جهانی و کمبود نقدینگی در بازار داخل شده و از این منظر به نفع صنایع مادر نیز خواهد بود.
* مراحل خرید با اوراق گام
شرکتی که خواهان خرید مواد اولیه با استفاده از اوراق گام است، باید به بانک عامل مورد نظر مراجعه کرده و خواهان اعتبار سنجی و تعیین مقدار اعتبار خود جهت صدور اوراق گام توسط بانک عامل می‌شود و در ازای آن وثایق و مدارک مورد نیاز را تامین می‌کند و شرکت خواهان خرید ماده اولیه، واحد یا واحدهای تولیدی را که قصد خرید مواد اولیه از آنها را دارد به بانک عامل معرفی می‌کند.
در مرحله بعد شرکت تولیدکننده مواد اولیه از بانک درخواست می‌کند تا در مقابل دریافت اسنادی که نشان می‌دهد بابت فروش ماده اولیه از شرکت خریدار طلبکار است، نسبت به صدور اوراق گام و واگذاری آن به وی اقدام کند. بانک عامل پس از دریافت درخواست واحد تولیدی متعهد به فروش و بررسی اسناد مطالبات از بنگاه متقاضی و اعتبارسنجی نسبت به صدور اوراق با سررسید مشخص و انتقال اوراق به حساب کاربر فروشنده اقدام می‌کند. به محض انتشار اوراق، قابلیت انتقال آن در بازار پول و نقدشوندگی در بازار سرمایه وجود دارد.
به این ترتیب صنایع تکمیلی با استفاده از این روش فرصت خواهند داشت تا بدون پرداخت هزینه مواد اولیه خود را دریافت کرده، نسبت به تولید محصول اقدام کرده و آن را در بازار به فروش رسانده و سپس هزینه خرید مواد اولیه را بپردازند.
* تامین مالی به سود خریدار و عرضه‌کننده
کامران رحیمی، کارشناس مسائل اقتصادی در مورد اوراق گام، اظهار داشت: اوراق گام می‌تواند جایگزین بخشی از روش‌های مرسوم تامین سرمایه در گردش باشد.
وی ادامه داد: با استفاده از اوراق گام، ضمن عملیاتی شدن تامین مالی زنجیره تامین در زنجیره مثل قطعات خودرو، نساجی و پوشاک، تجهیزات صنعتی و... ظرفیت مناسبی برای جهش تولید در این صنایع ایجاد خواهد شد.
رحیمی تاکید کرد: این روش با کاهش نیاز به نقدینگی برای خریداران منفعت این فعالان را فراهم کرده و در عین حال به استمرار تولید در زنجیره‌های مختلف منجر شده که این موضوع منفعت عمومی کشور را به همراه دارد.
استاد دانشگاه فنی و حرفه ای تصریح کرد:: سود این تامین مالی تنها به خریداران نمی‌رسد، این روش مانع از آن می‌شود که در زمان رکود و کاهش نقدینگی صنایع مادر بدون مشتری بمانند.
فارس