یکی از عمده ابهاماتی که در مورد واردات خودرو وجود داشت مربوط به شرکت‌های واردکننده می‌شد؛ بسیاری از کارشناسان از چندی پیش نسبت به ایجاد رانت و واردات خودرو توسط شرکت‌های خاص هشدار می‌دادند و نگران بودند که شرکت‌های خودروساز داخلی همانگونه که بازار را در انحصار گرفته‌اند، بخش مربوط به واردات خودرو را نیز به بهانه توسعه تولید خودروهای اقتصادی، ارائه خدمات پس از فروش و … در اختیار بگیرند.
دامنه این ابهام زمانی گسترده‌تر شد که اسامی شرکت‌های واردکننده اعلام و مشخص شد ۲ شرکت شامل سایپا، پارس خودرو، سایپا سیتروئن، تجارت بین‌المللی و پشتیبانی کرمان خودرو، خودروسازی فردا، بهمن خودرو، ایران خودرو، معین خودرو، ایرتویا و دیار خودرو به عنوان شرکت‌های مجاز برای واردات خودرو تعیین شده‌اند.
سوالات بی پاسخ از وزارت صمت
در این رابطه مهدی دادفر دبیر انجمن واردکنندگان خودرو اظهار کرد: ماده ۴ قانون واردات خودرو به طور مستقیم انحصار را وارد این بخش کرده است زیرا بر اساس این ماده واردات خودرو باید منجر به انتقال تکنولوژی و توسعه تولید در داخل کشور شود؛ چه کسانی می‌توانند علاوه بر واردات خودرو، اقدام به تولید این محصول هم کنند؟ قاعدتاً فقط کارخانه‌های تولیدکننده خودرو قادر به انجام این کار هستند.
وی افزود: بنابراین خود به خود شرکت‌های تولیدکننده تبدیل به واردکننده شده‌اند زیرا شرکتی که صرفاً اقدام به واردات خودرو کند، در تولید خودرو که تخصصی ندارد بنابراین قطعاً صلاحیت واردات را با این شرایط نخواهد داشت.
دادفر ادامه داد: چند سوال اساسی در این حوزه مطرح است که چند بار هم با وزارت صمت مطرح کردیم اما پاسخی نگرفتیم؛ نخست اینکه آیا همین چند شرکتی که مجاز به واردات شده‌اند قصد مذاکره با تمام برندهای دنیا را دارند؟ آیا این شرکت‌ها از طریق مذاکره با ۱۰ شرکت اول تولیدکننده خودروی جهان، آنها را وارد فضای سرمایه گذاری در ایران می‌کنند؟ آیا با واردات چند ۱۰ هزار دستگاه خودرو امکان انتقال تکنولوژی وجود دارد؟ در پاسخ باید بگویم که بعید است این اتفاقات بیفتد.
دادفر اضافه کرد: از سویی دیگر دستورالعمل واردات خودرو بدون استعلام نظر صاحبان تجربه و انجمن و بخش خصوصی تدوین شد، بنابراین وزارت صمت قانون بهبود مستمر کسب و کار را دور زده است. چرا وزارتخانه قانون را دور زد؟ این سوال بی پاسخ مانده است. این در حالیست که عدم استفاده از تجربه صاحبان فن و کسانی که قبلاً اقدام به واردات خودرو کرده‌اند، منطقی نبوده و بدون به کارگیری نظرات اهل فن موفقیتی حاصل نمی‌شود. عقل کل پنداری وزارت صمت در تمام امور حاصلی ندارد.
دبیر انجمن واردکنندگان خودرو در مورد تأثیر واردات بر بازار خودرو، تصریح کرد: این شیوه واردات خودرو و این تعداد محدود، اصلاً نمی‌تواند تأثیر خاصی بر بازار خودرو بگذارد و در برابر تقاضای موجود، چیزی نیست. امروز قیمت خوردوی پژو ۲۰۰۸ در بازار به یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان رسیده است؛ یعنی بازار وضعیت بسیار نامناسبی دارد، بنابراین وزارت صمت که قول تعدیل قیمت‌ها را داده بود با این شرایط چگونه می‌خواهد این وعده را عملی کند؟ چگونه به تقاضاهای موجود می‌خواهد پاسخ دهد؟
وی تاکید کرد: روند فعلی در واقع به چینی سازی صنعت منجر خواهد شد؛ البته آن هم تولید چین نه، مونتاژکاری از چین.
مهر