نقش‌آفرینی نفت به عنوان منبع درآمد برای کشور‌های صادرکننده نفت از اهمیت بسزایی برخوردار است و بررسی میزان وابستگی بودجه کشور‌ها به درآمد‌های نفتی می‌تواند دولت‌ها را در سیاستگذاری‌های پولی و مالی و برنامه‌های زیربنایی و توسعه‌ای کمک کند.
بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، طی سال ۲۰۲۲ تحولات اثرگذار زیادی در بازار انرژی جهان شکل گرفت که یکی از مهم‌ترین این عوامل مناقشه روسیه و اوکراین است. انتظار می‌رود آثار این تنش‌ها در سال آینده نیز به ویژه با اعمال سقف قیمتی خرید نفت روسیه توسط اروپا بر بازار نفت و انرژی مستولی گردد.
با وجود این، براساس برآورد‌ها و تخمین‌های مؤسسات بین المللی انرژی، قیمت جهانی نفت در سال آینده بیش از ۹۰ دلار خواهد بود. به عنوان مثال گزارش ماه دسامبر اداره اطلاعات انرژی آمریکا، متوسط قیمت نفت برنت در سال ۲۰۲۳ را ۹۲ دلار به ازای هر بشکه پیش‌بینی کرده است.
بررسی‌ها نشان داد که اکثر کشور‌های صادرکننده عضو اوپک در «بودجه سالیانه» قیمت نفت را به طور متوسط بین ۷۰-۸۸ دلار به ازای هر بشکه پیش بینی کرده‌اند. با توجه به روند کاهشی رشد اقتصادی جهان به ویژه در روسیه، هند و چین، در سال آینده و کم شدن رشد تقاضای جهانی نفت، براساس گزارش ماه دسامبر ۲۰۲۲ آژانس بین المللی انرژی، میزان رشد تقاضای جهانی نفت برای سال جاری حدود ۲.۳ میلیون بشکه در روز و در سال ۲۰۲۳ حدود ۱.۷ میلیون بشکه در روز افزایش می‌یابد و میزان تقاضای جهانی نفت در سال آینده حدود ۱۰۱.۶ میلیون بشکه در روز پیش بینی شده است. به تخمین این مؤسسه، میزان عرضه جهانی نفت در سال ۲۰۲۳ روزانه ۱۰۰.۸ میلیون بشکه در روز در نظر گرفته شده است.
لازم به ذکر است که قیمت نفت در سال ۲۰۲۲ تقریباً دو برابر و قیمت‌های گاز در اروپا هم بیش از چهار برابر نسبت سال ۲۰۱۹ افزایش یافته است.
درنهایت انتظار می‌رود که درآمد حاصل از صادرات نفت و میعانات گازی کشور در سناریوی واقع بینانه یعنی تداوم تحریم ها، به حدود ۲۷.۳ میلیارد دلار برسد. با فرض استمرار تحریم‌ها و ادامه مناقشه اوکراین و تلاش روسیه برای جایگزین کردن بازار اروپا و تمرکز بر بازار شرق آسیا، همچنین به دلیل پیش بینی کاهش رشد اقتصادی در اقتصاد‌های نوظهور، میزان صادرات نفت خام و منعانات گازی ایران حدود یک میلیون بشکه در روز فرض می‌شود. براساس پیش‌بینی‌های ارائه شده از قیمت جهانی نفت در سال آتی و با در نظر گرفتن شرا یط تحریم، قیمت هر بشکه نفت نیز معادل ۷۵ دلار در نظر گرفته می‌شود. در این صورت انتظار می‌رود درآمد‌های حاصل از فروش نفت به حدود ۲۷.۳ میلیارد دلار بالغ گردد. قاعدتاً در سناریوی رفع تحریم‌ها و افزایش میزان فروش نفت کشور، اعداد محاسبه شده، متفاوت خواهند شد.
ایبنا