ایران بزرگ‌ترین پرداخت‌کننده یارانه انرژی در جهان است. در این میان سهم یارانه‌ای که به گاز پرداخت می‌شود بیشتر از سایر حامل‌های انرژی است، زیرا حدود ۸۰ درصد از سوخت موردنیاز کشور از طریق گاز تامین می‌شود.
این موضوع در کنار قیمت پایین گاز در بخش‌های مختلف خانگی و صنعتی، باعث بدمصرفی گاز در کشور شده است.
پایین بودن راندمان نیروگاه‌ها و صنایع، غیر استاندارد بودن مصرف انرژی در لوازم گازسوز خانگی، عدم تنظیم موتورخانه‌ها و رعایت نکردن ماده ۱۹ در ساختمان‌سازی باعث شده تا مصرف گاز در ایران گاه تا ۴۵ برابر سایر کشورهای جهان باشد.
این موضوع در زمستان بیشتر خودنمایی می‌کند، زیرا مصرف بخش خانگی افزایش پیدا می‌کند. در زمستان امسال مصرف گاز بخش خانگی به نزدیک ۷۰۰ میلیون مترمکعب در روز رسید.
افزایش مصرف در بخش خانگی بیش از هر چیز به دلیل رعایت نکردن بهینه‌سازی مصرف سوخت است؛ بنابراین دولت سیزدهم تصمیم گرفته تا تعرفه پلکانی گاز را برای مشترکان پرمصرف افزایش دهد. با این حال قیمت گاز برای مشترکانی که در الگوی مصرف قرار دارند همچنان ثابت مانده است.
این کار که از زمستان سال ۱۴۰۰ آغاز شد، امسال نیز ادامه پیدا کرد و تعرفه گاز مشترکان پرمصرف از ۱۶ آذرماه سال جاری بالا رفت.
با این اقدام اعلام شد که قیمت گاز برای مشترکان کم‌مصرف افزایش نخواهد داشت و با افزایش مصرف به‌تدریج قیمت عرفه گاز افزایش پیدا می‌کند.
بر اساس بررسی‌هایی که صورت گرفته در ماه گذشته که سرمای هوا در اغلب نقاط کشور حکمفرما بود، ۶۰ درصد مشترکان در ۳ پله اول گاز مصرف کردند.
این تعداد از مشترکان که ۲۷ درصد گاز را سوزاندند، هیچ افزایش تعرفه‌ای نداشتند و قبض گاز آنها مانند ماه‌های قبل اعمال شده است و حداکثر قیمت گازبها برای هر واحد حدود ۳۵ هزار تومان بوده است.
همچنین ۲۹ درصد از مشترکان گاز در پله ۴ تا ۶ قرار دارند و حداکثر قبض ۱۰۲ هزار تومان است.
۱۱ درصد از مشترکان که همان مشترکان پُرمصرف هستند بین پله ۷ تا ۱۰ حضور دارند که قبض گازی بین ۱۴۲ هزار تا ۴۷۲ هزار تومان برای آنها صادر شده است.
اما مشترکان بدمصرف گاز که در پله‌های ۱۱ و ۱۲ قرار دارند همان‌گونه که پیش از این نیز وزیر نفت اعلام کرده بود، با قبوض جدید نقره داغ شده‌اند.
قبض مشترکان در پله ۱۱ تا ۹۴۰ هزار تومان بوده اما مشترکان حاضر در پله دوازدهم قبوض میلیونی دریافت کرده‌اند.
نکته مهم اما آن است که با وجود تصویب مجلس برای اعمال تعرفه‌های جدید گاز، مرتضی حسینی نماینده میانه در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی طی تذکر شفاهی، گفت: قبض مشترکان گاز به ویژه مشترکان روستایی به یکباره از ۲۰۰ الی ۳۰۰ هزار تومان به ۲ الی ۶ میلیون تومان رسیده است.
لازم به تاکید است که این قانون مصوبه مجلس شورای اسلامی است و با توجه به آنکه به قانون تبدیل شده، دولت ملزم به اجرای آن است.
از سوی دیگر، باید این نکته را یادآور شد که هر قبض ممکن است برای چند واحد صادر شود و مربوط به یک واحد نباشد.
البته برخی مشترکان گاز در روستاها، از گاز خانگی برای مصارف کشاورزی و یا دامداری استفاده می‌کنند که این موضوع باعث رشد قبوض گاز شده است.
همچنین برخی افراد در روستاها ویلاهای لوکسی دارند که برای گرمایش ساختمان و یا استفاده از استخر و جکوزی از گاز استفاده می‌کنند که آنها در بین مشترکان پر مصرف روستایی قرار می‌دهد.
درمجموع ذکر این نکته نیز ضروری است که رعایت الگوی مصرف ارتباطی با روستا یا شهر ندارد و تمام مشترکان گاز باید به رعایت الگوی مصرف و بهینه‌سازی مصرف انرژی پایبند باشند.
ایرنا