سازمان همکاری‌های شانگهای در سال ۱۹۹۶ توسط رهبران چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان و تاجیکستان با هدف همکاری‌های چندجانبه اقتصادی، فرهنگی، امنیتی و مبارزه با قاچاق مواد مخدر پایه‌گذاری شد و در حال حاضر کشورهای هند، قزاقستان، چین، قرقیزستان، پاکستان، روسیه، تاجیکستان و ازبکستان در این پیمان به عنوان اعضای اصلی، افغانستان، بلاروس و مغولستان به عنوان عضو ناظر و جمهوری آذربایجان، ارمنستان، پادشاهی کامبوج، نپال، ترکیه و سریلانکا نیز از شرکای گفت‌وگوی این سازمان محسوب می‌شوند.
ایران نیز از ۲۶ شهریورماه ۱۴۰۰ در بیست و یکمین اجلاس سران این سازمان به عنوان نهمین عضو رسمی معرفی شد؛ عضویت ایران در سازمان همکاری‌های شانگهای، فارغ از موضوع سیاسی و امنیتی، نقش اقتصادی این سازمان در منطقه را بسیار پررنگ خواهد کرد.
این سازمان که از نظر فعالان اقتصادی به عنوان قدرت اقتصادی جهانی و منطقه‌ای شناخته می‌شود، می‌تواند فرصت‌های خوبی را برای توسعه مبادلات تجاری و افزایش صادرات برای ایران فراهم کند؛ زیرا علاوه بر دستاوردهای سیاسی و امنیتی، مزایای اقتصادی گسترده‌ای را پیشروی تجار ایرانی قرار می‌دهد و مسیر مبادلات تجاری با کشورهای عضو تسهیل می‌کند.
از سوی دیگر کشورهای عضو سازمان همکاری‌های شانگهای یک‌سوم جمعیت جهان را تشکیل می‌دهند. در حال حاضر روسیه، چین و هند از جمله کشورهای عضو «بریکس» بوده و قدرت‌های نوظهور صحنه بین‌المللی محسوب می‌شوند. کنار هم قرار گرفتن چین و هند به عنوان پرجمعیت‌ترین کشورهای جهان با اقتصادهای روبه رشد، در کنار روسیه و ایران که بیشترین ذخایر نفت و گاز را در اختیار دارند، حکایت از تجمیع قدرت‌های بین‌المللی در یک سازمان منطقه‌ای دارد.
توسعه تعاملات با اعضای سازمان همکاری‌های شانگهای، فرصتی بی‌نظیر برای افزایش چندین برابری صادرات غیرنفتی و بهبود شرایط اقتصادی در اختیار کشور قرار می‌دهد؛ زیرا با توجه به موقعیت جغرافیایی استثنایی ایران می‌توان بهترین بهره‌برداری را برای توسعه ارتباطات داشته باشیم.
در این میان، چین از اعضای با سابقه سازمان همکاری‌های شانگهای به عنوان شریک مهم ایران است که در تمام سال‌های اخیر با وجود فشارهای بین‌المللی و تحریم‌های ظالمانه علیه کشور، همراهی خود را ترک نکرد.
استقبال بخش خصوصی از گسترش تجارت با چین
بر همین اساس «مهراد عباد» عضو اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران با بیان اینکه تجارت ایران و چین قدمت بسیاری طولانی دارد، خاطرنشان کرد: در طول دهه‌ها بخشی عظیمی از مواد اولیه مورد نیاز از این کشور برای ایران تامین می‌شد و بخش خصوصی تبادلات کالایی را به خوبی و با سهولت انجام می‌داد.
وی با بیان اینکه بخش خصوصی از گسترش تجارت با چین استقبال می‌کند، خاطرنشان کرد: ارزانی تولیدات و دریافت حمایت‌های یارانه‌ای در تعرفه‌های تجاری موجب توجه بیشتر به توسعه روابط اقتصادی با این کشور است، البته در سال‌های اخیر برخی مشکلات موجب برهم خوردن تعادل تجاری دو کشور شده بود.
چین به دنبال توسعه روابط اقتصادی با ایران است
«سعید اشتیاقی» عضو اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران نیز گفت: چین همواره به دنبال توسعه روابط اقتصادی خود با ایران است و باید به این نکته توجه کرد که این کشور در زمان سختی در کنار ایران ایستاده و همچنان همانند یک دوست رفتار کرده و می‌کند.
دولت سیزدهم همواره به دنبال توسعه روابط خود با کشورهای همسایه و چین و هند بوده و بارها از برنامه‌های خود برای تسهیل این مسیر اعلام کرده است؛ از سوی دیگر عضویت در شانگهای نشان دهنده صداقت این برنامه‌ها بوده و بر گسترش مبادلات اقتصادی تاکید دارد.
بر اساس این گزارش، با سفر وزرای اقتصادی کشورمان در راس هیاتی از فعالان اقتصادی طی روزهای پیش‌رو به چین، مسیر توسعه روابط تسهیل خواهد شد تا گسترش دوستی ایران و چین ادامه پیدا کند.
ایرنا