هر چند آمار دقیقی از تقلب و کلاهبرداری در بازار سکه و طلا وجود ندارد، اما پرونده‌های قضائی حکایت از آن دارد که برخی از مردم سرمایه خود را در این بازار از دست داده‌اند. با این حال مروری بر قوانین و ضوابط حاکم بر این بازار نشان می‌دهد که سیاست‌گذار برای سامان‌بخشی و نظارت‌پذیر کردن این بازار اقدامات مثبتی را در حوزه قانون‌گذاری انجام داده که البته هنوز به مرحله اجرا نرسیده است.
مطابق با دستورالعمل تبصره ۴ ماده ۱۸ قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز برای گروه کالایی فلزات گرانبها و گوهرسنگ‌ها، تمامی فروشندگان باید اطلاعات معاملات خود را در سامانه جامع تجارت ثبت کنند، هرچند تا به امروز این ماده قانونی اجرایی نشده است؛ اما در ماه‌های گذشته به سبب الزام ثبت معاملات سکه، شاهد آموزش کسبه پیرامون درج اطلاعات در سامانه جامع تجارت هستیم.
لازم به ذکر است، ضوابط تبصره ۴ ماده ۱۸ قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز در رابطه با خرید، فروش، حمل و نگهداری (به‌صورت تجاری) فلزات گرانبها و گوهرسنگ‌ها شامل طلا، نقره، پلاتین و مصنوعات آنها است. ۶ دسته مختلف از جمله «سکه و طلا»، «شمش و طلای آب شده»، «مصنوعات طلا و جواهرات»، «طلای استخراج شده از معادن کشور»، «گوهرسنگ‌ها» و «سایر فلزات گرانبها مانند نقره و پلاتین و مصنوعات آنها» شامل این دستورالعمل می‌شود.
الزام قانونی درج معاملات سکه در سامانه جامع تجارت
نادر بذرافشان، رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران از الزام کسبه این بازار به ثبت اطلاعات در سامانه جامع تجارت خبر داد و گفت: مطابق با قانون، اطلاعات خرید و فروش تمامی فلزات گرانبها توسط کسبه بازار طلا و جواهر باید در سامانه جامع تجارت ثبت گردد.
وی ادامه داد: البته فاز اول این پروژه فقط برای سکه خلاصه می‌شود و در ادامه، کسبه رسته‌های دیگر نظیر شمش و طلای آب شده نیز باید اطلاعات خود را در سامانه جامع تجارت ثبت نمایند.
به گفته بذرافشان، در حال حاضر آموزش اعضای اتحادیه به‌منظور آشنایی با نحوه درج اطلاعات صورت پذیرفته است.
معاملات سکه در بستر خارج از سامانه جامع تجارت تخلف است
رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران تأکید کرد: پس از اجرای قانون، درصورتی‌که میان داده‌های ثبت شده در سامانه جامع تجارت و موجودی تفاوت وجود داشته باشد، مطابق با قانون، سکه‌های اضافی تخلف شناخته می‌شود و جرایمی در نظر گرفته خواهد شد.
بذرافشان در ادامه گفت: البته به‌منظور اجرای قانون فوق باید فرهنگ‌سازی نیز صورت گیرد، با این وجود اتحادیه طلا و جواهر تهران در راستای اجرای این قانون، اعضا را با معرفی‌نامه کتبی، پیامک و تماس تلفنی فراخوانده تا آموزش صورت گیرد.
وی تصریح کرد: بیش از ۵۰ درصد کسبه در این کلاس‌های آموزش شرکت کرده‌اند و برخی اعضا نیز گلایه‌هایی در خصوص ثبت اطلاعات داشته‌اند.
رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران در پایان گفت: برای اجرای ثبت اطلاعات در سامانه جامع تجارت باید زمان و وقت بیشتری اختصاص داد، همچنین همراهی کسبه و مردم نیاز به فرهنگ‌سازی و درعین‌حال برگزاری همایش‌های متعدد دارد.
مهر