یک هفته با تپیکس
مثلث تردید در بورس تهران
بورس تهران نخستین هفته کاری در فصل پاییز را با افت پرشتاب قیمت سهام ناشی از عمیق شدن بحران در اقتصاد جهانی آغاز کرد، اما با نزدیک‌تر شدن به پایان هفته تا حد زیادی تعادل خود را بازیافت.
برآیند تحولات مذکور افت 6/0 درصدی شاخص کل طی هفته مورد گزارش بود. در حال حاضر بازار سهام تحت تاثیر رشد نرخ ارز در بازار غیررسمی و تلاطم شدید قیمت فلزات و مواد خام در سطح جهانی شرایط مبهمی را تجربه می‌کند که روشن نبودن جهت نهایی هر یک از این تحولات موجب سردرگمی سرمایه‌گذاران و افزایش احتیاط آنها شده است؛ روندی که نتیجه آن به صورت افت قابل ملاحظه حجم معاملات در بازار قابل رصد است. در این میان، فعل و انفعالات پیرامون پرونده بانک صادرات به دلیل عدم تاثیر گذاری مستقیم و نیز حفظ فضای آرامش نسبی در جریان برخورد با مساله تا‌کنون منجر به ایجاد نگرانی در بازار سهام نشده است. به نظر می‌رسد تا زمان مشخص شدن ابعاد تحولات در هر یک از حوزه‌های سه گانه مورد اشاره، سرمایه‌گذاران کمابیش در لاک احتیاط کنونی باقی بمانند.
افت دست به عصای جهانی‌ها
سهام مرتبط با قیمت‌های جهانی در این هفته متعاقب ریزش قیمت‌های فلزات و مواد خام تحت فشار عرضه‌ها قرار داشتند. در این راستا شاخص صنعت فلزات اساسی و استخراج کانه‌های فلزی به عنوان دو صنعت مورد توجه سرمایه‌گذاران به ترتیب 2 و 3 درصد در مقیاس هفتگی کاهش یافتند. اصلاح قیمت مزبور البته به نسبت ریزش 10 تا 20 درصدی قیمت‌ها در بازار جهانی واکنش متعادلی به شمار می‌رفت به ویژه آنکه در روز گذشته سهام معدنی، فلزی و پتروشیمی عمدتا به صورت متعادل در حال معامله بودند. از سوی دیگر، قیمت دلار در بازار آزاد در میانه هفته برای دقایقی سطح 1300 تومان را نیز لمس کرد تا امیدواری سرمایه‌گذاران به رشد درآمد صادرکنندگان از محل رشد نرخ ارز مانع از سقوط سهام مرتبط با بازارهای جهانی شود. در این گروه شرکت فولاد خوزستان نرخ فروش محصولات خود در سه ماهه تابستان را با حدود 10درصد افزایش نسبت به فصل بهار به بازار اعلام کرد. با توجه به نرخ گذاری محصولات سنگ‌آهنی‌ها بر مبنای شمش فولاد خوزستان و نیز روند آزادسازی اخیر قیمت‌ها در بازار فولاد انتظار تعدیل مثبت پیش بینی درآمد برای شرکت‌های فولاد خوزستان، چادرملو، گل‌گهر و نیز شرکت‌های سرمایه‌گذاری مالک عمده آنها در گزارش‌های شش ماهه (که طی چند هفته آینده منتشر می‌شود) وجود دارد. در سایر صنایع مورد توجه در این هفته صنعت بیمه نیز خوش درخشید و با رشد 8 درصدی در بین صنایع بورسی در صدر جدول هفتگی به لحاظ کسب بازدهی ایستاد. رشد سهام بیمه‌ای‌ها که در واکنش به افت غیرمنطقی و شدید سهام این گروه در نیمه اول سال 90 روی می‌دهد در هفته‌های اخیر شتاب بیشتری به خود گرفته است. در این صنعت، سهام بیمه البرز نقش پیشرو را بر عهده دارد به طوری که پس از دوبار شمول در گره معاملاتی و رشد اعجاب انگیز 38درصدی قیمت در یک ماه اخیر کماکان با صف خرید در روز گذشته به کار خود خاتمه داد.
دعوای کهنه اقتصاد نوین
سهام برخی شرکت‌ها در بورس تهران به لحاظ رقابت بین سهامداران عمده که درصد مالکیت تقریبا برابر دارند همواره در معرض دعوای مدیریتی جهت کسب کرسی‌های هیات مدیره قرار دارند. از جمله مصادیق سهام مزبور می‌توان به فولاد خراسان در گروه فلزی، ایران خودرو در گروه ساخت خودرو، توسعه صنایع بهشهر در گروه غذایی و... اشاره کرد. یکی از نمونه‌های کلاسیک این وضعیت در سهام بانک اقتصاد نوین مشاهده می‌شود که دو گروه استراتوس و بانک ملی بر سر کسب سه کرسی هیات مدیره با یکدیگر رقابت تنگاتنگی دارند که البته طرف برنده در سال‌های اخیر همواره استراتوس بوده است. رقابت مورد اشاره معمولا باعث نوسانات مکرر در قیمت سهام «ونوین» شده و عمدتا به صورت صف‌های خرید و جمع‌آوری سهام از بازار توسط سهامداران عمده نمود پیدا کرده است. از این رهگذر، سهام شناور آزاد «ونوین» نیز به میزان قابل ملاحظه ای کاهش یافته است. در هفته‌های گذشته بار دیگر این رقابت کهنه داغ شده و رشد 21درصدی قیمت سهم از ابتدای شهریور‌ماه را رقم زده است. به این ترتیب سهام بانک اقتصاد نوین در پایان روز معاملاتی گذشته در ارزش بازار قابل تامل 3500 میلیارد تومان (بزرگ‌تر از بانک تجارت یا صادرات!) و با P/E=8/8 (دو واحد بالاتر از میانگین صنعت) باز هم کار خود را با صف خرید به پایان برد. رشد سهام بانک اقتصاد نوین موجب توجه بازار به مالکان عمده شرکت از جمله سرمایه‌گذاری ساختمان ایران و نوسازی تهران نیز شده به نحوی که این دو شرکت در هفته جاری افزایش نزدیک به 12 درصدی در قیمت سهام خود را تجربه کردند. باید توجه داشت رقابت‌های مدیریتی هرچند به طور موقت می‌تواند قیمت سهام را تحت تاثیر قرار دهد، اما با غلبه یکی از طرفین و فرو نشستن هیجانات مقطعی، باز هم ارزش ذاتی سکان هدایت قیمت سهام را در دست خواهد گرفت.
این نکته مهم در بحث حاضر به ویژه در ارزش‌گذاری سهام مالکان ساختمانی «ونوین» با توجه به مشکلات بدهی سنگین و هزینه‌های مالی این شرکت‌ها طبیعتا باید مد نظر سرمایه‌گذاران قرار گیرد.
لحظه تاریخی اروپا
کسی به طور دقیق از محتوای نشست‌های غیر‌‌عمومی وزرای دارایی 20 قدرت برتر اقتصاد جهانی که در واشنگتن برگزار شد اطلاع دقیقی ندارد، اما گمانه‌زنی‌ها از اتخاذ تصمیمات مهم بر مبنای مذاکرات انجام شده حکایت دارد. بسیاری از تحلیلگران معتقدند در مباحثات اخیر قدرت‌های بزرگ اقتصادی جهان به توافقی برای نجات کشورهای بحران زده اروپایی دست یافته‌اند.
اخبار غیر رسمی حاکی از آن است که اروپاییان بر سر تاسیس یک صندوق 3/3 تریلیون دلاری به جمع‌بندی رسیده‌اند که می‌تواند به طور کامل نقش حمایتی در برابر بحران ایجاد شده را ایفا نماید و به مشکل بدهی‌ها پاسخ قاطع و تمام‌کننده‌ای بدهد. از نظر کارشناسان، نشست مقامات عالی بانک مرکزی اروپا در هفته آینده نقش کلیدی در رونمایی از طرح نجات جدید خواهد داشت که می‌تواند در ترکیب با کاهش نرخ بهره (از 5/1 به 1 درصد) اطمینان را به بازارها برگرداند. در همین حال، مجالس کشورهای اروپایی (نظیر آلمان، فنلاند و...) در روزهای آینده بر سر تصویب مقادیر کمکی بیشتر به صندوق نجات اروپا آری یا نه خواهند گفت. تا کنون کشورهای بزرگی نظیر ایتالیا، اسپانیا و فرانسه به گسترش بسته کمکی پاسخ مثبت داده‌اند. به این ترتیب می‌توان گفت قاره سبز در چند هفته آتی در یک مرحله حساس به لحاظ مدیریت معضل اقتصادی پیش آمده قرار می‌گیرد مرحله‌ای که اقدام قاطعانه یا تعلل در چاره‌جویی آن می‌تواند منجر به گسترش یا کنترل بحران و متعاقب آن بروز آشفتگی و یا آرامش در بازارها شود.
دنیای اقتصاد