ورود معاملات نفت خام و میعانات نفتی به بورس انرژی ایران یک استراتژی مهم و ارزشمند در جهت توسعه اقتصادی ایران است که طی سال‌های گذشته به دلایل مختلفی محقق نشده بود. با این حال این مهم، با پیگیری جدی بورس انرژی و همکاری مدیران اقتصادی دولت سیزدهم در اواخر سال ۱۴۰۱ اتفاق افتاد و اولین معاملات روی اوراق گواهی سپرده نفت خام و میعانات گازی به ثبت رسید؛ اتفاقی که سرآغاز شروع تحولات بعدی در معاملات نفتی و نیز توسعه بازارهای مالی ایران خواهد بود و آنگونه که مدیرعامل بورس انرژی ایران گفته است، توسعه معاملات اوراق نفتی در بورس انرژی به عنوان یک پروژه بلندمدت، پیگیری خواهد شد.
«علی نقوی»، مدیرعامل بورس انرژی ایران با بیان اینکه بحث معاملات گواهی سپرده نفت خام، پروژه‌ای بلندمدت در بورس انرژی است که زمینه معاملات نفت خام توسط اشخاص حقیقی و حقوقی را امکان‌پذیر می‌کند، اظهار داشت: در این راستا و طبق اهداف پیگیری شده در معاملات گواهی سپرده نفت خام، به دنبال این بودیم تا زمینه طراحی شاخص قیمت‌گذاری نفت خام در داخل کشور فراهم شود.
وی افزود: نخستین گام در راه‌اندازی معاملات گواهی سپرده نفت خام، ایجاد زیرساخت قانونی برای انجام این معاملات بود که مسائل مربوط به آن تبیین و نهایی شد. گام دیگر این اقدام، تصویب پذیرش انبارهای مترتب بر این موضوع بود که سال گذشته انجام و در نهایت معاملات گواهی سپرده نفت خام آغاز شد.
آغاز قرارداد آتی نفت خام از ۲۰ خرداد
مدیرعامل بورس انرژی ایران گفت: گام بعدی معاملات انجام شده در بورس انرژی، قرارداد آتی نفت خام بود که معاملات آن از ۲۰ خردادماه سال‌جاری در این بازار آغاز شد. همچنین برنامه دیگر که اکنون در دستور کار بورس انرژی قرار گرفته، راه‌اندازی قرارداد اختیار است که اقدامات مربوط به آن انجام و زیرساخت‌های آن طراحی شده است.
نقوی ادامه داد: قرار بر این است تا توسعه معاملات مربوط به گواهی، از طریق صندوق‌های کالایی و سبدگردان‌ها انجام شود که فعالیت این صندوق‌ها پس از اخذ مجوز از سازمان بورس آغاز خواهد شد. همچنین یافتن خریداران جدید که از اهداف راه‌اندازی معاملات گواهی بود نیز با همکاری شرکت نفت در دستور کار است که چند مجموعه در حال مذاکره با بورس انرژی و نیز شرکت ملی و طی کردن مرحله عقد قرارداد هستند.
نقوی ضمن مثبت دانستن روند معاملات اوراق نفتی تا امروز بیان داشت: در پی اقدامات انجام شده، به هدف کوتاه‌مدت خود که آغاز معاملات بوده، رسیده‌ایم و فعلاً در حال برنامه‌ریزی برای انجام زنجیره‌ای از اقدامات دیگر هستیم، در نهایت در تلاش هستیم تا این ابزار در جامعه سرمایه‌گذاری ایران جا انداخته شود.
جزئیات بازارگردانی معاملات گواهی سپرده نفت خام
مدیرعامل بورس انرژی ایران درباره جزئیات بازارگردانی معاملات گواهی سپرده می‌گوید: اکنون 2 مجموعه بخش خصوصی با منابع خود، بازارگردانی معاملات گواهی سپرده را در اختیار گرفته‌اند. دو صندوق بازارگردانی هم درخواست مجوز به سازمان بورس داده‌اند که موافقت اصولی با این صندوق‌ها انجام شده است و اکنون این دو صندوق در حال طی مراحل پیش‌رو با شرکت ملی نفت هستند و باید قرارداد آنها به امضا برسد. همچنین قرار بر این است تا این صندوق‌ها پس از ثبت در مرجع ثبت شرکت‌ها مجوز فعالیت بگیرند که به محض انجام این اقدامات و نیز نهایی شدن فعالیت آنها، اطلاع‌رسانی انجام خواهد شد.
وی درباره زمان آغاز فعالیت قراردادهای اختیار معامله اعلام کرد: معاملات قراردادهای اختیار پس از ایجاد زیرساخت‌های فنی توسط شرکت مدیریت فناوری آغاز می‌شود که اکنون شرکت مدیریت فناوری این پروژه را در دستور کار دارد. همچنین مشخصات قرارداد اختیار آماده شده و در حال جمع‌بندی نهایی جهت ارائه به هیأت پذیرش هستیم، اما آغاز معاملات آن وابسته به همکاری شرکت مدیریت فناوری است و باید دید چه زمانی سامانه معاملاتی قرارداد اختیار معامله تحویل بورس انرژی داده خواهد شد.
به گفته مدیرعامل بورس انرژی ایران، طبق آخرین آمار ارائه شده در مجموع تاکنون ۱۸۰ هزار بشکه نفت خام و میعانات گازی به ارزش بالغ بر ۱۲ میلیون دلار در بورس کالا معامله شده است.
ایرنا