برخی بانکهای خصوصی و مؤسسه‌های اعتباری در پرداخت تسهیلات، نه‌تنها کارنامه درخشانی ندارند، بلکه عملکرد بسیار ضعیف و حتی صفر را در برخی استان‌ها و مناطق کشور برای خود ثبت کرده‌اند؛ نمره مردودی این بانک‌ها در ارایه تسهیلات، توجهات را به‌سوی فعالیت‌های غیرعملیاتی و سرمایه‌گذاری آنها در بخش مسکن و املاک و فعالیت‌های غیربانکی معطوف کرده است.
بیشتر بانکهای خصوصی و مؤسسه‌های اعتباری دارای نسبت تسهیلات به سپرده زیر 100 درصد هستند و حتی بین آنها برخی بانک‌ها در شماری از استان‌ها، دارای عملکرد صفر و زیر 5 درصد نیز هستند. بین بانکهای خصوصی و مؤسسه‌های اعتباری، 3 بانک دارای پایین‌ترین نسبت‌های تسهیلات به سپرده‌ها هستند به‌طوری که در بیشتر استان‌ها نسبت تسهیلات به سپرده آنها، صفر ثبت شده است.
دو بانک هم در شماری از استان‌ها دارای عملکرد صفر و در برخی نیز عملکردهای زیر پنج درصد بوده‌اند و در بقیه استان‌ها عملکرد بالاتر داشته‌اند. در جایگاه بعدی دو بانک نیز در معدودی از استان‌ها دارای عملکرد صفر، در برخی پایین و در سایر استان‌ها عملکرد متوسط و بالا داشته‌اند.
سایر بانک‌ها و مؤسسه‌های اعتباری نیز اگرچه عملکرد صفر در استان‌ها نداشته‌اند، اما شماری از آنها دارای نسبت تسهیلات به سپرده زیر 10 درصد بوده‌اند.
معمولاً بین بانکهای ناتراز و دارای عملکرد نامطلوب بانکی، همواره از بانک "الف" نام برده می‌شود، بانکی که دارای ترازنامه ضعیف و سرمایه‌گذاری‌های مبهم است. بررسی‌ها نشان می‌دهد نسبت "تسهیلات به سپرده" این بانک در اسفند 1401 در 14 استان کمتر از 10 درصد بوده به‌طوری که در برخی استان‌ها رقم 3.8 درصد و 4.8 درصد نیز ثبت شده که بسیار تأمل‌برانگیز است.
ناترازی، نسبت بالای مطالبات مشکوک الوصول، ابهام در اعطای تسهیلات، نسبت پایین تسهیلات به سپرده، خودداری از اعطای تسهیلات به بخش تولید و سرمایه‌گذاری در بخش‌های غیرمولد مانند مسکن و زمین از چالش‌های عمده بانکهای خصوصی و مؤسسه‌های اعتباری محسوب می‌شود که نیاز است سیاستگذار به آنها توجه داشته باشد و رفع آنها را در دستور کار قرار دهد.
هشدار وزیر اقتصاد در مورد انحراف چشمگیر عملکرد بانکهای خصوصی
نسبت پایین تسهیلات بانکهای خصوصی نشان می‌دهد که این بانک‌ها به‌جای کارکرد اصلی خود، مشغول بنگاه‌داری هستند که به فریز شدن بخش عمده‌ای از منابع بانکی در بخش‌های غیرمولد و جلوگیری از حرکت نقدینگی بانک‌ها به‌سوی تولید منجر می‌شود،
بر همین اساس وزیر اقتصاد نسبت به این موضوع واکنش نشان داده و چندی پیش با ارسال نامه‌ای به رئیس‌کل بانک مرکزی نسبت به انحراف چشمگیر بانکهای خصوصی در "نسبت تسهیلات به سپرده" در استان‌ها هشدار داده است،
در این راستا، سیداحسان خاندوزی به رئیس‌کل بانک مرکزی پیشنهاد داده است که "به بانک‌هایی که در اسرع وقت نسبت به ارتقای نسبت‌های تسهیلات به سپرده استانی خود به حداقل 50 درصد اقدام نکنند، در مرحله نخست اخطار داده شود و در صورت تداوم روند ناصحیح گذشته، بانک خاطی ملزم به تعطیلی شعب ناکارآمد استانی خود شود."
تسنیم