محمد حسین رحمتی در بیان نحوه کارکرد این اوراق گفت: سازندگان مسکن میتوانند برای ساخت یا تکمیل یک پروژه ساختمانی با انتشار اوراق سلف موازی مسکن در بورس کالا، بخشی از سرمایه مورد نیاز خود را برای اتمام پروژه و تحویل به مردم تامین کنند. براین اساس، مردم با خرید اوراق سلف مسکن اقدام به پیش خرید واحدهای آن پروژه میکنند و میتوانند اوراق را تا زمان سررسید و تحویل ملک نگه دارند یا در بازار ثانویه اقدام به فروش اوراق خود به قیمت روز کنند.
رحمتی ادامه داد: در سادهترین شکل سرمایه گذاری در بازار پیش فروش متری مسکن، برای مثال خریدار اقدام به خرید یک متر مسکن میکند که در زمان عرضه، تاریخ تحویل آن ملک، دوساله و کوچکترین متراژ هر واحد ۵۰ متر عنوان شده است. آن خریدار اگر قصد خانه دار شدن داشته باشد باید تا زمان سررسید دوساله مقدار اوراق خود را به عدد ۵۰ ورقه یک متری برساند. اما اگر قصد تحویل گرفتن خانه را نداشته باشد و صرفا با نیت سرمایه گذاری در بازار مسکن وارد این معاملات شده باشد، در هر زمانی طی این دوسال، امکان فروش اوراق و تسویه نقدی را دارد.
به گفته معاون توسعه بازار و مطالعات اقتصادی بورس کالای ایران، پس شرط خانه دار شدن مردم در این ابزار مالی، رساندن تعداد اوراق سلف مسکن به اندازه حداقل متراژ واحدهای ساخته شده است.
وی افزود: قیمت اوراق سلف مسکن نیز در بازار ثانویه براساس قیمتهای بازار مسکن نوسان میکند و افرادی که قصد سرمایه گذاری در این بازار را دارند میتوانند با سرمایههای خرد و به صورت خرید متری وارد این بازار شوند.
رحمتی در ادامه به تفاوت قیمت واحدها در یک پروژه اشاره کرد و گفت: طبیعتا در یک پروژه، متراژ و شرایط همه واحدها یکسان نیست برای مثال واحدهایی که در طبقات بالاتر یک ساختمان قرار دارند، قیمت بیشتری نسبت به واحدهای طبقات پایین دارند و حتی شرایط دیگری نیز میتواند در قیمت واحدها اثرگذار باشد؛ به همین منظور برای مثال واحد طبقه اول به عنوان اوراق پایه در نظر گرفته میشود و در امیدنامه ذکر میشود که واحد طبقه ۱۵، یک و نیم برابر اوراق پایه ارزش دارد.
او ادامه داد: طبق اطلاعات درج شده در امیدنامه آن پروژه، مشتری برای تحویل گرفتن یک واحد ۱۰۰ متری در طبقه ۱۵ باید به جای ۱۰۰ عدد اوراق سلف، ۱۵۰ عدد اوراق سلف پایه داشته باشد و برهمین اساس نیز تفاوتها در طبقات مختلف با میزان اوراق پوشش داده میشود. معاون توسعه بازار و مطالعات اقتصادی بورس کالای ایران تاکید کرد که همه شرایط و جزییات قیمتی در کل واحدهای یک پروژه به طور شفاف در امیدنامه عرضه میآید و سرمایه گذاران قبل از خرید باید به طور کامل این بندها را مطالعه کنند.
وی اضافه کرد: با توجه به اینکه در اوراق سلف مسکن، تاریخ قطعی تحویل از سوی سازنده به خریدار وجود دارد، پیشنهاد میشود پروژههایی که از پیشرفت قابل قبولی برخوردار بوده و سازنده مطمئن به تحویل در زمان مورد نظر است برای انتشار اوراق انتخاب شود؛ موضوع مهم در روند این معاملات همانند سایر معاملات بورس کالا، اخذ تضامین لازم از عرضه کننده به جهت عمل به تعهدات است و از این رو خریداران با اطمینان خاطر میتوانند از این مسیر وارد بازار مسکن شوند.
به گفته رحمتی، یکی از مزایای پیش فروش متری مسکن، نقدشوندگی بالای این اوراق است چراکه یک بازارگردان در این معاملات حضور داشته و همواره اوراق عرضه شده از سوی سرمایه گذاران را خریداری میکند. معاون توسعه بازار و مطالعات اقتصادی بورس کالای ایران در پایان گفت: اصلاح دستورالعمل معاملات اوراق سلف مسکن در مرحله نهایی قرار دارد و به زودی با مصوبه سازمان بورس شرایط برای آغاز این معاملات فراهم میشود؛ همچنین تاکنون دو شرکت سرمایه گذاری در حوزه مسکن مدارک خود را برای انتشار اوراق تحویل داده اند و به نظر میرسد به زودی باید از ابزار جذاب پیش فروش متری مسکن در تالار بورس کالا رونمایی کرد.
باشگاه خبرنگاران جوان