گروه بریکس متشکل از کشورهای بازارهای نوظهور شامل برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی است که اکنون در حال گسترش است و از کشورهایی از جمله عربستان سعودی، ایران، مصر، امارات متحده عربی، آرژانتین و اتیوپی برای پیوستن به آن در سال ۲۰۲۴ دعوت کرد.
بریک در سال ۲۰۰۱ توسط اقتصاددان جیم اونیل که در آن زمان در گروه گلدمن ساکس بود، ایجاد شد تا توجه را به رشد قوی در برزیل، روسیه، هند و چین جلب کند. این به عنوان یک فرضیه خوش بینانه برای سرمایهگذاران در میان بدبینی بازار پس از ۱۱ سپتامبر آن سال در نظر گرفته شد.
رشد سریع آنها در آن زمان به این معنی بود که آنها دارای منافع مشترک و چالشهای مشترک بودند. آنها قبلاً در انجمنهایی مانند سازمان تجارت جهانی همکاری میکردند و احساس میکردند که اگر صدایشان باهم باشد، تأثیرشان در نظم جهانی تحت سلطه ایالاتمتحده بیشتر میشود. اولین نشست وزرای خارجه بریک توسط روسیه در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در سال ۲۰۰۶ برگزار شد.
این گروه اولین اجلاس سران خود را در سال ۲۰۰۹ برگزار کرد. آفریقای جنوبی در پایان سال ۲۰۱۰ برای پیوستن به آن دعوت شد و نام آن به بریکس تغییر یافت.
بزرگترین دستاوردهای ملموس مالی بوده است؛ این کشورها توافق کردند که ۱۰۰ میلیارد دلار ارز خارجی را جمعآوری کنند که میتوانند در مواقع اضطراری به یکدیگر وام دهند. این تسهیلات نقدینگی در سال ۲۰۱۶ عملیاتی شد. آنها بانک توسعه جدید را تأسیس کردند که با الهام از بانک جهانی تقریباً ۳۳ میلیارد دلار وام عمدتاً برای پروژههای آب، حمل ونقل و سایر پروژههای زیرساختی از زمان شروع به کار در سال ۲۰۱۵ تصویب کرده است. آفریقای جنوبی در سال ۲۰۲۰ یک میلیارد دلار برای مبارزه با همهگیری کووید-۱۹ وام گرفت.
این گروه در حال بررسی چگونگی افزایش تجارت با ارزهای خود است اما هنوز اقدام مشخصی را اعلام نکرده است. تجارت بین پنج عضو بلوک طی پنج سال از ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۲ با ۵۶ درصد افزایش به ۴۲۲ میلیارد دلار رسیده است. از نظر اقتصادی، منابع طبیعی برزیل، روسیه و محصولات کشاورزی آنها را به شرکای طبیعی برای تقاضای چین تبدیل کرده است. هند و چین ارتباطات تجاری ضعیفتری با یکدیگر دارند که بخشی از آن به دلیل رقابتهای سیاسی و اختلافات شدید مرزی است.
روسیه هم با وجود تهاجم به اوکراین همچنان عضو بریکس است زیرا سایر کشورهای بریکس موضعی بیطرفانه نسبت به جنگ اتخاذ کردهاند و آن را بیشتر یک مسئله منطقهای میدانند تا یک بحران جهانی. با این حال، جنگ روابط روسیه با نهادهای بریکس را تغییر داده است. بانک توسعه جدید به سرعت پروژههای روسیه را مسدود کرد و مسکو قادر به دسترسی به دلار از طریق سیستم ارز خارجی مشترک بریکس نیست.
طبق گزارش بلومبرگ، اکنون بریکس گسترش یافته به معنای حرف بیشتر برای اتحاد در امور جهانی است و ممکن است به نوع دیگری از اقتصاد جهانی منجر شود.
ایسنا