موضوع ورود مسکن به بورس و فروش آن به صورت متری در سال‌های اخیر بارها مطرح شده است اما هیچگاه این اتفاق به سرانجام نرسید. طبق این طرح افراد می‌توانند به صورت متری و براساس توان پرداخت مسکن تهیه کنند. بحث فروش متری مسکن در واقع یک ابزار چند وجهی است، این عمل یک مکانیزم برای تأمین نقدینگی پروژه‌های عمرانی است و از یک سو با توجه به شرایط تورمی اقتصاد ارزش پول ملی مردم را حفظ می‌کند اما مسئله اینجا است که آیا این روش منجر به کاهش قیمت مسکن خواهد شد؟
کار بیهوده با عرضه مسکن متری در بورس
در خصوص عرضه مسکن متری در بورس کالا اخیر محمدرضا جواهری تفتی مدیرعامل شرکت گروه سرمایه‌گذاری مسکن اظهار کرده بود که فروش متری مسکن در بورس از سه سال گذشته آغاز شده و برای اجرای این طرح سازمان بورس باید تاییدیه دهد که منتظر ابلاغ سازمان بورس هستیم.
مدیرعامل گروه سرمایه‌گذاری مسکن در ادامه تاکید کرد: اولین فروش متری مسکن سه ماه پس‌از ابلاغیه سازمان بورس آغاز خواهد شد و تا کنون تجربه فروش متری مسکن در کشور را نداشتیم و تا یک ماه آینده سازمان بورس ابلاغیه سازمان بورس را صادر خواهد کرد.
طرح بورس املاک در سال‌های اخیر مدنظر سازمان بورس، شورای عالی بورس، وزارت راه و شهرسازی و… بوده است و حتی ساز و کار اجرایی آن در مقاطعی تهیه شد اما شکل اجرایی آن به صورت جدی گرفته نشده است. این طرح از سال (۱۳۹۹) مطرح شده و بورس مسکن نیز می‌تواند ارزش سرمایه مردم را برابر تورم حفظ کند اما قطعاً تغییری در روند کاهشی مسکن در بازار شاهد نخواهیم بود. از سوی دیگر سال ۱۳۹۹ موضوع بورس مسکن تحت عنوان صندوق‌های زمین و ساختمان مطرح شد که به دلیل یک مشکل آئین‌نامه‌ای، سال‌ها متوقف بود. اصلاح آئین‌نامه در کمیسیون تخصصی دولت انجام شد اما به سرانجام نرسید.
نظر وزیر اقتصاد و دارایی درباره اهمیت عرضه مسکن متری در بورس کالا
سید احسان خاندوزی وزیر اقتصاد و دارایی در نشست خبری خردادماه (۱۴۰۲) بر اهمیت عرضه مسکن متری در بورس کالا تاکید کرد و گفت: عرضه مسکن متری در بورس کالا موجب امکان و دسترسی به مسکن را برای اقشار وسیع جامعه حتی اقشار کم در آمدفراهم می‌کند.
خاندوزی با بیان اینکه همیشه حوزه مسکن به عنوان معضلی جدی در جامعه مطرح بوده است، گفت: دولت‌ها هم در برابر این معضل به سمت کشف راهکارها پیش رفته‌اند، با تقویت این زاویه در بورس کالا می‌توان مسیری را فراهم کرد تا دسترسی به اوراق سلف متری مسکن فراهم شود.
وزیر اقتصاد از مسئولان حاضر در سازمان بورس درخواست کرد تا مصوبات قانونی در حوزه مسکن که به عنوان یکی از دغدغه‌های دولت تلقی می‌شود را فراهم کند.
عرضه زمین متری در بورس مناسب دهک‌های پایین است
در ادامه وزیر اقتصاد و دارایی در نشست خبری (۱۸ مهر) که به تازگی گذشته است مجدد در خصوص عرضه مسکن متری در بورس کالا پافشاری کرد و گفت: یکی از تأکیدات جدی ستاد اقتصادی دولت این است که با توجه به سیاست‌های سقف رشد ترازنامه‌ای که برای بانک‌ها در نظر گفته شده و ممکن است محدودیت‌هایی را ایجاد کند و با توجه به پیشبرد اهداف بخش مسکن که جزو اولویت‌های رئیس‌جمهور و هیأت دولت است، به طور حتم باید از سایر ابزارها برای تأمین مالی مسکن از بازار سرمایه استفاده کرد.
خاندوزی با اشاره به اینکه دو مسیر به شکل فعال برای این موضوع در حال پیگیری است، عنوان کرد: مسیر نخست فروش متری مسکن، در بورس کالا است که بخشنامه لازم در بورس کالا تصویب و ارسال شده و به زودی از سوی سازمان بورس تأیید خواهد شد.
سخنگوی اقتصادی دولت اشاره کرد: این مسیر زمینه و فضا را برای اینکه افراد فاقد توانایی خرید مسکن بتوانند از طریق ابزارهایی هم سرمایه گذاری کرده و هم سرمایه‌های خود را نسبت به نوسان‌های تورمی در آینده مصون کنند باز خواهد کر و همزمان با افزایش قیمت املاک و مستغلات در کشور سرمایه‌های این افراد هم افزایش می‌یابد.
به گزارش خبرنگار مهر، ماهیت مسکن با سایر کالاهای عرضه شده در بورس تفاوت دارد و مشخصات آن به‌طور کامل مشخص نیست. از سوی دیگر قیمت مسکن نیز حدود تعیین‌شده‌ای ندارد و ارزش آن از شاخص‌هایی مثل محل قرارگیری آن و کیفیت و نوع ساخت تبعیت می‌کند. برای مثال ممکن است حتی در یک ساختمان یکسان، قیمت واحدها در طبقات مختلف نیز با یکدیگر تفاوت داشته باشد.
مجید عشقی رئیس سازمان بورس (۱۶ مهر) در نشستی خبری با اشاره به عرضه متری مسکن در بورس کالا، گفت: در راستای حمایت از حقوق سرمایه‌گذاران به دنبال تنوع بخشی به روش‌های سرمایه‌گذاری است و سعی کردیم در دو سال گذشته بیشتر از گذشته به این موضوع بپردازیم و به راه‌اندازی ابزارهای سرمایه‌گذاری در مسکن توجه ویژه کردیم. همچنین سه صندوق اهرمی تا کنون توانسته‌اند ۳۰ هزار میلیارد تومان سرمایه جذب کنند.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار ادامه داد: صندوق املاک و مستغلات راه‌اندازی شد و در سه ماه گذشته پیش فروش متری و دستورالعمل سلف مسکن آماده شد و تا یک هفته روی سایت است و تا هفته آینده پس از جمع‌بندی نهایی در اولین جلسه هیأت مدیره تصویب خواهد شد. یکی از ابزارهای خوب برای بخش عرضه مسکن است.
شرایط خرید مسکن متری از بورس کالا چیست؟
شرط اولیه برای ورود به خرید و فروش مسکن در بورس کالا داشتن کد بورسی است. متقاضی باید برای دریافت کد بورسی در سامانه سجام ثبت‌نام کند (احراز هویت و دریافت کد بورسی باید به نام خود متقاضی انجام بگیرد).
در مرحله بعد متقاضی باید در یک کارگزاری ثبت‌نام کند و معاملات خود را از این طریق انجام دهد و حساب بورسی خود را از طریق درگاه پرداخت الکترونیک شارژ نماید.
همچنین برای این نوع معامله طبق شرایط خرید سهام زمین متری و خرید سهام زمین متری، لازم است فرد، حداقل سرمایه‌ای که هنگام واگذاری اوراق از طرف سازمان بورس و اوراق بهادار اعلام می‌شود را در اختیار داشته باشد، اوراق متناسب با متراژهای معین واحدها، تعریف شده و متقاضی می‌تواند با خرید اوراق به مقدار تعیین شده، در سررسید مشخص، واحد مسکونی را تحویل بگیرد.
عرضه مسکن متری در بورس کالا منطقی نیست
فرهاد بیضایی، کارشناس مسکن در خصوص طرح فروش متری مسکن گفت: فروش مسکن آن هم متری در بورس امکان پذیر نیست، بورس کالاهای همگن در آن عرضه می‌شود و مسکن جزو کالاهای همگن نیست و قیمت واحدی ندارد. قیمت خانه بر اساس طبقات، جنوبی و شمالی بودن، مکان جغرافیایی تعیین می‌شود و نمی‌توان با یک قیمت واحد آن را بفروش رساند مگر اینکه به صورت اوراق بهادر و سهام در بورس عرضه و به فروش برسد.
این کارشناس مسکن در پایان افزود: در گذشته نیز این اتفاق در قالب صندوق زمین و ساختمان نتوانسته افکار عمومی را جلب کند و عرضه مسکن در بورس هم نمی‌تواند افکار عمومی را جلب کند باید در انتظار بود دید چه برنامه‌ای برای عرضه در بورس دارند.
پروژه شکست خورده دولت در سال‌های اخیر
دولت سیزدهم تلاش کرده است که تا با فروش متری مسکن در بورس حداقل مردم را خانه دار کند و سرمایه‌ها را به سمت ساخت و ساز هدایت کند. با توجه به اینکه هر چهار تا پنج سال قیمت مسکن تحت تأثیر تورم و رشد بازارهای موازی به یکباره دچار جهش می‌شود به همین دلیل به نظر می‌رسد باید راهکار اساسی برای خانه دار کردن مردم از سوی دولت برنامه‌ریزی شود.
مهر