اهمیت کارآفرینی و ضرورت توجه به آن در توسعه کشورها و نقش مشاغل خانگی در توسعه اقتصادی به عنوان یک فعالیت کارآفرینانه امری اثبات شده و غیرقابل انکار است. بخش زیادی از مفهوم کارآفرینی را شاید بتوان منحصر به فعالیت هایی دانست که در منزل و توسط زنان خانه دار انجام می شود.
امروزه اقتصاد چین به عنوان یک اقتصاد بزرگ در دنیا شناخته می شود که توانسته بازارهای جهانی زیادی را به انحصار خود درآورد. امروزه چین بزرگ ترین تولیدکننده و صادرکننده ی کالا به جهان است. کشور چین توانست بعد از دست و پنجه نرم کردن با مشکلات بزرگی از جمله جنگ جهانی دوباره به اقتصاد خود رونق ببخشد.در این کشور نقش مشاغل خانگی در توسعه اقتصادی بر همگان آشکار است.
در ابتدا چین صادرات مواد خام و اولیه را ممنوع اعلام کرد و به تولید داخلی روی آورد. اما تولید نیاز به کارخانه داشت و کارخانه هزینه و نیرو لازم داشت. کشور چین سعی کرد تا به جای تاسیس کارخانه، تولید را به درون خانه ها ببرد و کاری کند تا خیلی از مواد و وسایلی که قبلاً در کارخانه ها تولید می شدند، حالا در خانه ها و توسط خانواده ها و در فضای مسکونی تولید شوند.
همچنین کشور ایتالیا هم از جمله کشورهایی بود که توانست از طریق مشاغل خانگی نرخ بیکاری را کاهش دهد. تا دو دهه قبل هم کشور ایتالیا با یک نرخ بیکاری 22درصدی مواجه بود. اما با ایجاد و توسعه طرح های مشاغل خانگی بیکاری در این کشور به زیر 12درصد رسید.
در کشور استرالیا هم نقش مشاغل خانگی در توسعه اقتصادی کاملا بارز است. از هر سه نفر استرالیایی یک نفر به طور مرتب در خانه کار می کند.
در کشورمان ایران هم بعد از دهه 80به نقش مشاغل خانگی در توسعه اقتصادی توجه بیشتری شد و بعدها با ورود اینترنت و رسانه های اجتماعی مشاغل خانگی شکل جدی تر و رسمی تری به خود گرفت. در سال اخیر و پس از آن که جهان با بحران کرونا مواجه شد مشاغل خانگی رشد فزاینده ای در کشور ما پیدا کرد و وجود بستر اینترنتی باعث رونق این نوع از کسب و کارها حتی در بین جوانان شد.
آزیتا همتیان, رئیس دبیرخانه ستاد ساماندهی حمایت از مشاغل خانگی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی از تخصیص 70هزار میلیارد ریال تسهیلات برای توسعه مشاغل خانگی کشور در سال گذشته و امسال خبر داد و گفت: این رقم رشد خوبی نسبت به سال‌های گذشته دارد.
وی با اشاره به اینکه با تخصیص این اعتبار از سوی بانک مرکزی، تلاش کردیم که همه استان‌ها زیر پوشش قرار گیرند هرچند میزان درخواست‌ها نیز زیاد است و شاید کفاف همه آنها را ندهد گفت:30 هزار میلیارد ریال تسهیلات مذکور مربوط به سال 1401است، با رشد خوب مشاغل خانگی و ورود فعالان اقتصادی بویژه بانوان به این عرصه، در سال جاری موفق به گرفتن 40 هزار میلیارد ریال تسهیلات از بانک مرکزی شدیم.
همتیان با اشاره به اینکه از این رقم یکهزار و 140میلیارد ریال تسهیلات مشاغل خانگی به استان اصفهان تخصیص یافته است، اظهار داشت: امید است با نگاه مثبت بانک مرکزی و جهش مشاغل خانگی، سال آینده رقم چشمگیرتری برای کشور در این بخش تخصیص یابد.
وی با اشاره به تک رقمی شدن نرخ بیکاری در 25استان گفت: نرخ مشارکت اقتصادی نیز بویژه در میان زنان افزایش یافته که یکی از دلایل آن ارزشگذاری و بها دادن به توانمندسازی طرح‌های اشتغال مختص بانوان است که در دولت سیزدهم اتفاق افتاد.
آنطور که همتیان می گوید: دولت سیزدهم در 2سال اخیر رویکردها نسبت به مشاغل خانگی را تغییر داد و با برداشتن موانع پیش روی این مشاغل، میزان تسهیلات بانکی برای آنها را افزود.
به گفته وی، حدود 95درصد از رشته‌ها و مشاغل خانگی در کشور ثبت محور است و به طریق الکترونیکی ثبت می شود که این امر به کوتاه شدن فرایندهای اداری منجر شده است.
وی، یکی از سیاست‌های وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی را توسعه مسائل پشتیبانی در مشاغل خانگی عنوان و خاطرنشان کرد: ما بدنبال گفتمان سازی عمومی در باره مشاغل خانگی هستیم و تاکنون 700شبکه در زنجیره تامین مشاغل خانگی در کشور ایجاد شده است.
رئیس دبیرخانه ستاد ساماندهی حمایت از مشاغل خانگی وزارت کار با بیان اینکه زنان حدود 80درصد از فعالان مشاغل خانگی را تشکیل می‌دهند، افزود: نگاه فرودستانه‌ای که به این دسته از مشاغل در سال های گذشته وجود داشت، برطرف شده است.
همتیان با اشاره به اینکه تعداد رشته‌های مشاغل خانگی از 380به 512رشته در زمان حاضر رسیده است، خاطرنشان کرد: بزودی یکصد رشته دیگر نیز به آنها اضافه می شود.
وی، برخی از دغدغه‌های فعالان مشاغل خانگی را در حوزه نظام بانکی مانند ضمانت‌ها و دیرپرداخت شدن تسهیلات دانست و افزود: بازار و فروش هم یکی از دغدغه‌های فعالان این عرصه است که وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی برنامه‌هایی را برای رفع آنها اجرا کرده و در دستور کار دارد.
وی با اشاره به اینکه وزارت کار 2تفاهمنامه مهم با 2بانک کشور برای تامین مالی و توسعه بازار مشاغل خانگی امضا کرده است، خاطرنشان کرد: ما همچنین تقاضای زیادی برای فروش و صادرات محصولات مشاغل خانگی داریم که با تمهیدات در نظر گرفته شده امید است تا پایان سال این امر بخوبی محقق شود.
*سکوی فروش مجازی محصولات خانگی
همتیان به طراحی سکویی برای فروش مجازی محصولات مشاغل خانگی اشاره و اضافه کرد: ما درصدد تشکیل کنسرسیوم منطقه‌ای با همکاری سفارتخانه‌های کشورمان در خارج از کشور بمنظور صادرات محصولات مشاغل خانگی هستیم و وزارت کار نیز با برخی از کشورهای منطقه قراردادهایی را برای استفاده از ظرفیت نمایشگاه‌ها و بازار آنها امضا کرده است.
رئیس دبیرخانه ستاد ساماندهی حمایت از مشاغل خانگی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی همچنین یکی از مسائل مشاغل خانگی را سازمان غذا و دارو دانست و گفت: به این سازمان بدلایلی از جمله متفاوت بودن نظرات بدنه کارشناسی آن با رویکرد و نگاه ما در زمینه مشاغل خانگی، انتقادهایی وارد است که البته ما در 2سال گذشته پیگیر آن بوده‌ایم.
*پیگیری از سازمان غذا و دارو برای رفع مشکلات برخی رشته ها
وی با تاکید بر اینکه لازم است وب سرویس این سازمان به درگاه ملی مشاغل خانگی متصل شود، افزود: همچنین لازم است سازمان غذا و دارو اقدام به تهیه شیوه‌نامه پشتیبانی مشاغل خانگی مصوب ستاد ملی توسعه و حمایت از مشاغل خانگی کند. بسیاری از متقاضیان مشاغل خانگی در حوزه غذا و دارو هستند و ما نیز پیگیر رفع این مشکلات هستیم .
وی همچنین بر ضرورت ورود مشاغل خانگی به عرصه‌های جدید و نوآورانه تاکید کرد و گفت: درصددیم تا به متقاضیان گروه سنی 15تا 18سال نیز در قالب کارآفرینی نوجوانان، مجوز مشاغل خانگی اعطا شود.
تسنیم