شواهد نشان می دهد که سیستم مالیات ستانی در کشور با تحول جدی مواجه است و باید هرچه سریع‌تر از نظام مالیاتی ممیزمحور به سمت نظام مالیاتی سامانه محور حرکت کنیم؛ مقدمات این کار در دولت سیزدهم به اجرا در آمد و در سالیان اخیر بخشی از مسیر نیز پیموده شد.
از سال آینده نیز با استقرار کامل سامانه مودیان و اصلاح برخی از معافیت‌های غیرضروری در اقتصاد ایران، به سمت اصلاح واقعی نظام مالیاتی و حرکت به سمت تحقق بودجه بدون نفت در بودجه 1403 خواهیم رفت.
در همین راستا نیز یکی از مهم‌ترین اقدامات دولت در سال 1403، اجرایی شدن سامانه مودیان به شکل کامل خواهد بود، سامانه ی مورد بحث، تحت مدیریت سازمان امور مالیاتی کشور، با هدف جلوگیری از فرار مالیاتی، عدالت محور کردن مالیات‌ستانی در کشور و حذف رسیدگی ممیز محور مطابق قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان راه اندازی شده است.
در این‌باره هادی حق‌شناس، کارشناس اقتصادی با اشاره به میزان بالای فرار مالیاتی در کشور، بر ضرورت مبارزه با فرار مالیاتی برخی مشاغل خاص و پردرآمد تأکید کرد.
وی اضافه کرد: علاوه بر برخی صنوف پردرآمد که به روش‌های مختلف سعی می‌کنند از دادن مالیات طفره بروند، باید به مشاغل زیرزمینی اشاره کنیم که فرار مالیاتی بالایی را در کشور رقم می‌زنند، از طرف دیگر، یکی از مشکلات نظام مالیاتی کشور، معافیت‌های غیرضروری مالیاتی بالایی است که شاهد آن هستیم، باید برای اینکه فشار مالیاتی از روی دوش بخش مولد اقتصاد برداشته شود، با فراریان مالیاتی مبارزه کنیم.
این کارشناس اقتصادی توضیح داد: نیاز است وزارت اقتصاد چاره اندیشی‌های اساسی برای رفع مشکلات فعلی در حوزه بی عدالتی مالیات‌ستانی در کشور داشته باشد، در غیر این صورت، انگیزه کار تولیدی و سالم در کشور از بین می‌رود و افراد به سمت کارهای زیرزمینی، واسطه ای و پرسود می‌روند، مشاغلی که شفافیت اقتصادی ندارد و افراد می توانند فرار مالیاتی داشته باشند.
* درآمد مالیاتی ایران یک‌دوم کشورهای همسایه
حق‌شناس گفت: مواردی که در بالا گفته شد، موجب شده است که میزان درآمد مالیاتی کشور نسبت به تولید ناخالص ملی در مقایسه با کشورهای توسعه یافته حدود یک سوم باشد، حتی در مقایسه با برخی کشورهای همسایه این نسبت حدود یک‌دوم است.
وی یادآوری کرد: سامانه مودیان و پایانه‌های فروشگاهی بخشی از سازوکارهای نوین و هوشمند برای اخذ مالیات هستند، این ابزارها می‌توانند در بهبود وضعیت مالیات‌گیری کشور موثر باشند و باید در راستای راه اندازی کامل سامانه مودیان گام برداریم، از طریق این سازوکارها می‌توانیم به سمتی برویم که از مشاغل خاص و کسانی که فرار مالیاتی دارند نیز به صورت هوشمند و عادلانه مالیات اخذ کنیم.
حق شناس اظهار داشت: باید سیاست ها را به سمتی ببریم که مشاغل خاص از جمله وکلا، پزشکان، آهن فروشان، آرایشگران زنانه، املاکی ها و غیره که فرار مالیاتی بالایی دارند، مالیات واقعی را بپردازند، باید طوری عمل کنیم که تأمین درآمدهای مالیاتی کشور فقط برعهده عده‌ای خاص که درآمدهایشان شفاف است، نباشد.
وی ادامه داد: آمار منتشره در مورد میزان سرانه مالیات پرداختی برخی مشاغل خاص و پردرآمد در سال 1401 نشان می‌دهد که مالیات پرداختی آنها با میزان درآمدشان سنخیت ندارد، مثلاً، اینکه طلافروشان در این سال به صورت متوسط فقط 10 میلیون و 800 هزار تومان مالیات داده اند، منطقی نیست.
حق شناس تأکید کرد: واقعیت این است که الان کارمندان دولت بیشتر از مشاغل آزاد مالیات می پردازند، این نوعی بی عدالتی است و باید با استفاده از سازوکارهای هوشمند مالیاتی مانند سامانه مودیان به این موارد پایان دهیم.
این کارشناس اقتصادی گفت: تا الان سازمان مالیاتی کشور موفق شده است از کسانی که درآمدهای شفاف و ثبت شده ای دارند، مالیات بگیرد و باید این رویکرد با استقرار کامل سامانه مودیان و مبارزه با فراریان مالیاتی تکمیل شود.
فارس