محمد مهدی، کارشناس مطالعات اقتصادی و برنامه‌ریزی صندوق تثبیت بازار سرمایه در رابطه با جزئیات طرح «سهام‌یار» که در سال 1401 به اجرا درآمد، اظهار کرد: بازار سرمایه بعد از شهریورماه سال گذشته با چالش‌های متعددی مواجه شد که به موجب آن شاهد افزایش نااطمینانی‌ها و التهابات در بازار سرمایه و در نتیجه کاهش اعتماد سهامداران به بازار سرمایه بودیم، به همین منظور در کنار سایر بندهای بسته ده بندی حمایت از بازار توسط سازمان بورس و اوراق بهادار، طرح«سهام‌یار» نیز برای نخستین بار در سال 1401 توسط هیأت مدیره سازمان تصویب و در آبان ماه همان سال توسط صندوق تثبیت بازار سرمایه به اجرا درآمد.
وی با بیان این که طرح«سهام‌یار» به طور مستقیم سبب افزایش اعتماد به بازار از سوی سهامداران خُرد شد و به طور غیرمستقیم نااطمینانی از آینده بازار را برای سرمایه‌گذاران بزرگ کاهش داد،گفت: با اجرای این طرح، سهامدار خُرد اطمینان خاطر یافت که با خرید اوراق اختیار فروش تبعی سبد سهام با نماد«سهام‌یار»، در صورت نگهداری سهام خود تا تاریخ 3 آبان ماه 1402، ارزش پرتفوی نه تنها از مبلغ فعلی کمتر نخواهد شد بلکه مشمول تضمین سود 20 درصدی بر ارزش سبد سهام خود نیز می‌شود.
در ادامه کارشناس مطالعات اقتصادی وبرنامه‌ریزی صندوق تثبیت بازار سرمایه در خصوص قواعد مشمولان طرح «سهام‌یار»، گفت: در اطلاعیه عرضه اوراق اختیار فروش تبعی سبد سهام با نماد «سهام‌یار» آمده بود که ارزش سبد پایه خریداران این اوراق باید در تاریخ 4 آبان 1401 کمتر از یک میلیارد ریال باشد و در مدت یکسال تا تاریخ سررسید(3 آبان 1402 ) نیز نباید فروش سهام موجود در سبد پایه آنها صورت پذیرد.
طرح شکایت از صندوق تثبیت بازار سرمایه
مهدی بیان کرد: برخی سهامداران به سبب آگاهی به نسبت پایین در خصوص سبد پایه، کارایی سهام‌یار و تضمین سود آن، در یک ماه گذشته پس از ایفای تعهد صندوق تثبیت بازار نسبت به این طرح شکایاتی را برای این صندوق و سایر نهادهای دخیل در اجرای این طرح ارسال کردند.
وی در ادامه با توجه به مشکل عمده مراجعان و شکایت‌ها در خصوص تضمین سود سهام، بیان کرد: به طور مثال، یک سهامدار در سال 1399 (زمانی که طرح سهام‌یار مصوب و اجرا نشده بود) 80 میلیون خرید سهام داشته و بهای تمام شده آن در سبد سهام حدود 80 میلیون تومان بوده و در تاریخ 4 آبان 1401 (همزمان با اجرای طرح بیمه سبد سهام) ارزش فروش پرتفوی سهامدار مذکور بر اساس قیمت‌های پایانی در آن تاریخ به 40 میلیون تومان رسیده است، در همین حال این سهامدار به اشتباه متصور بود که ارزش سهام او با خرید اوراق اختیار فروش تبعی سبد سهام و حفظ آن تا آبان سال 1402 باید حداقل به ارزش 96 میلیون تومان(اصل بهای تمام شده اولیه و 20 درصد تضمین بازده آن) رسیده باشد تا مشمول دریافت ضرر و زیان نباشد. این در حالی است که سبد پایه سهامدار در تاریخ مذکور(4 آبان 1401) بر اساس قیمت‌های پایانی آن روز، مبلغ 40 میلیون تومان ثبت و در نهایت با بیست درصد سود بیمه سهام، ارزش سبد سهامدار پس از مدت یک سال باید به کمتر از 48 میلیون تومان می‌رسید تا مشمول دریافت زیان باشد.
اعمال طرح سهام‌یار در بازارهای بورس تهران و فرابورس به جز بازار پایه
کارشناس مطالعات اقتصادی وبرنامه‌ریزی صندوق تثبیت بازار سرمایه ضمن تاکید بیشتر بر توضیح سبد پایه تصریح کرد: براساس اطلاعیه منتشره طرح «سهام‌یار»، سبد پایه بر اساس سهام ثبت شده قابل معامله در بازارهای بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران به جز بازار پایه فرابورس که در پایان روز 4 آبان 1401 در پرتفوی هر شخص حقیقی وجود داشت، محاسبه می‌شد و ارزش آن نیز براساس قیمت پایانی تابلو معاملات در تاریخ مذکور مورد ثبت واقع شد.
مهدی گفت: بر اساس آمار واصله از سوی شرکت مدیریت فناوری بورس تهران به صندوق تثبیت، تعداد 204 هزار و 504 نفر از خریداران اوراق اختیار فروش تبعی سبد سهام با نماد «سهام یار» ذیل طرح مذکور قرار گرفته که از این تعداد 11,682 نفر مشمول پرداخت سود تضمین از سوی آن صندوق شده بودند.
واریز نشدن خسارات 408 سهامدار به دلیل سجامی نبودن
کارشناس مطالعات اقتصادی وبرنامه‌ریزی صندوق تثبیت بازار سرمایه در پایان با تاکید بر این که صندوق تثبیت بازار سرمایه مطابق اطلاعیه عرضه در راستای ایفای تعهدات خود، پس از دریافت اطلاعات مشمولان و میزان خسارات وارده بر آنها، جمع مبلغ خسارت را به حساب سپرده‌گذاری مرکزی واریز کرد، بیان کرد: این شرکت نیز عملیات واریز به حساب را برای 11، 274 نفر که سجامی بودند انجام داد و برای 408 نفر باقی مانده نیز در صورت سجامی شدن واریز خواهد شد.
تسنیم