از دو دهه گذشته تاکنون به گواه آمار کشور ما با معضل عرضه پوشاک قاچاق در سطح کشور دست‌وپنجه نرم می‌کند؛ این مسئله بارها در دستگاه‌های متولی مبارزه با قاچاق کالا و ارز مورد بررسی قرار گرفته و تلاش شده است با وضع قوانین جدید با قاچاق کالا مقابله شود.
در این راستا، طرح مبارزه با برندهای محرز پوشاک قاچاق از سال 1397 آغاز شد و تا اواخر سال 1399 به‌صورت غیرمتمرکز ادامه یافت؛ اما متأسفانه به دلیل عدم استمرار در اجرای این طرح، پوشاک قاچاق همچنان در بازار فروخته می‌شود.
درحالی که بنا به گفته تولیدکنندگان در حال حاضر ۳.۵ میلیارد دلار پوشاک قاچاق در سطح عرضه وجود دارد، اما ستاد مقابله با قاچاق کالا و ارز معتقد است که این عدد فاصله قابل‌توجهی با آمار واقعی، بر مبنای محاسبه با روش علمی «شکاف عرضه و تقاضا» داشته و در حال حاضر میزان آن نزدیک به ۱.۵ میلیارد دلار برآورد می‌شود.
در همین باره، اخیراً اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان پوشاک در نامه‌ای به رهبر معظم انقلاب، ضمن گلایه از وضعیت روند مبارزه با قاچاق، خواستار تشدید برخورد با قاچاق پوشاک در سطح عرضه شدند.
به تازگی وزارت صمت اعلام کرده است با هماهنگی ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا، مقابله با برندهای محرز قاچاق پوشاک در هفته‌های آینده آغاز شده و امید می‌روند این اقدام تأثیر مهمی بر بازار شب عید پوشاک داشته باشد.
وعده برخورد با قاچاق پوشاک محقق می‌شود؟
در همین راستا، محسن گرجی، مدیرکل دفتر صنایع منسوجات و پوشاک وزارت صمت در برنامه رادیو اقتصاد درباره طرح شناسهدار شدن پوشاک باهدف جلوگیری از عرضه پوشاک قاچاق گفته است: تا امروز 95 هزار واحد تولیدی و250 هزار واحد توزیعی شناسایی شده که دارای مجوز صنفی هستند. لازم به ذکر است، این تعداد به غیر از واحدهایی است که بدون مجوز و به صورت غیرقانونی یا در بسترهای اینترنتی فعالیت دارند.
به گفته وی نکته‌ای که در رسانه‌ها به آن کمتر پرداخته شده موضوع برخورد با برندهای محرز قاچاق است؛ یعنی برندهایی که صددرصد مظهر قاچاق بوده؛ اما در مراکز بزرگ تجاری در حال توزیع و فعالیت هستند؛ پوشاک عرضه شده با برندهای محرز، هیچ‌کدام شناسه کالا نداشته و در قاچاق یا تقلبی بودن آنها هیچ شکی وجود ندارد. لازم به ذکر است که فهرست عرضه‌کنندگان این پوشاک توسط وزارت صمت به نهادهای متولی مبارزه با قاچاق کالا داده شده است.
مدیرکل دفتر صنایع پوشاک وزارت صمت می‌گوید: وظیفه وزارت صمت کشف‌کردن کالای قاچاق و اطلاع‌رسانی به ضابطین مبارزه با قاچاق کالا است، خواهش ما از نهادهای متولی مبارزه با قاچاق کالا این است که با کمک وزارت صمت با متخلفین عرضه‌کننده پوشاک قاچاق در بازار شب عید برخورد شود.
طرح شناسهدار کردن پوشاک به کجا رسید؟
گرجی ضمن اشاره به تدریجی‌بودن فراگیرشدن اجرای طرح شناسه کالا برای تمامی پوشاک در سطح عرضه بیان کرد: مسئله بعدی شناسهدار کردن کالاها است که فرایند آن باتوجه‌به تکثر واحدهای تولیدی و توزیعی پوشاک، به‌صورت تدریجی خواهد بود. این طرح در ابتدا از فروشگاه‌های زنجیره‌ای آغاز شده و به‌مرور به سایر سطوح عرضه پوشاک نیز می‌رسد.
وی با بیان اینکه اجرای طرح شناسه کالا منوط به فعالیت و هماهنگی بین چندین نهاد خواهد بود، اظهار داشت: امیدوار هستیم تبصره 4 ماده 18 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز به عنوان ضمانت اجرایی طرح شناسهدار شدن کالاها به زودی تصویب شود تا به دنبال آن نهادهای متولی مبارزه با قاچاق برخوردهای خود را آغاز کرده و به آن سرعت دهند.
مدیرکل دفتر صنایع پوشاک وزارت صمت ضمن اشاره به کیفیت بالای پوشاک تولید شده در کشور بیان کرد: اکنون بسیاری از مجموعه‌های بزرگ تولید پوشاک از نام ایرانی و نشان ساخت ایران در محصولات خود استفاده می‌کنند، امروزه حتی با وجود مجاز بودن ورود کالاها با برند خارجی به مناطق آزاد مانند جزیره کیش اما تولیدکنندگان داخلی با اسم کالاهای ایرانی پوشاک خود را در آن مناطق عرضه می‌کنند.
گرجی با بیان اینکه شناسه کالا در سطح بین‌الملل نیز وجود دارد اظهار داشت: در همه کشورهای صنعتی و کشورهایی که درحال‌رشد هستند، کالاها نسبت به اینکه از کجا آمده، از کدام مسیر حمل شده، در کدام انبار نگهداری شده و به چه صورتی به فروش می‌رسد، قابل رصد است‌به طور مثال در سطح بین‌الملل کالاها دارای کدی به نام GTIN است که تقریباً معادل شناسه کالا در سطح بین‌المللی محسوب می‌شود.
فارس