احسان خاندوزی سخنگوی اقتصادی دولت در نشست خبری به ابلاغ قانون تأمین مالی تولید و زیرساخت‌ها اشاره کرد و گفت: این قانون دوباره یک مجموعه‌ای از ابزارهای تأمین مالی قوی‌تری را نسبت به قبل در اختیار سیاست گذار و بنگاه‌ها و شرکت‌های تولیدی قرار می‌دهد. با تعامل خوبی که بین دولت و وزارت اقتصاد و مجلس برقرار شد این طرح مهم سرانجام ابلاغ شد. بر اساس این قانون یک نهاد هماهنگ کننده به نام شورای عالی تأمین مالی ایجاد می‌شود و بسیاری از مشکلات بنگاه‌های تولیدی ما به شکل فرایندی و ساختاری اصلاح خواهد شد.
وی افزود: به عنوان نمونه یکی از مشکلات شرکت‌ها سخت گیری های بیش از حد در حوزه وثایق است و این در حالیست که در برخی از جاها بانک‌ها این سخت گیری ها را برای اشخاص مرتبط خود انجام نمی‌دهند و فقط برای بخش خصوصی و فعالان مستقل اعمال می‌کنند. در این قانون با توسعه نظام وثایق که انواع متنوعی از وثیقه‌ها پیش بینی شده و اعتبارسنجی به آن اضافه شده، مشکلات مربوط به وثیقه‌ها در تأمین مالی حل می‌شود.
خاندوزی ادامه داد: همچنین صدور ضمانت نامه برای تولیدکنندگان از سوی صندوق‌های تضمین، اصلاح رویه‌های مالیات ستانی از صندوق‌های سرمایه گذاری و کاهش بار مالیاتی برای سرمایه گذاری به روش درونی بنگاه‌ها از جمله سیاست‌های مثبت قانون مذکور است؛ در خصوص مورد آخر باید توضیح دهم که یعنی به جای توزیع سود اگر صرف سرمایه گذاری مجدد در بنگاه‌ها شود مشوق‌های مالیاتی خوبی در نظر گرفته شده است.
وی گفت: مشوق‌هایی که در سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ دولت در قالب بودجه مصوب سالانه در نظر گرفته بود در قانون تأمین مالی و زیرساخت‌ها به صورت قانون دائمی درآمده و دیگر نیاز به تکرار در قوانین بودجه نیست.
کاهش نرخ رشد نقدینگی به ۲۴.۳ درصد
وزیر امور اقتصادی و دارایی با اشاره به وضعیت نقدینگی اظهار کرد: در پایان سال ۱۴۰۲ نرخ رشد نقدینگی به ۲۴.۳ درصد کاهش پیدا کرد و از وضعیت بحرانی که در پایان دولت قبل داشت، خارج شدیم. اما در کنار کنترل نقدینگی، دغدغه دولت این بود که دسترسی بخش واقعی اقتصاد به منابع بانکی دچار مضیقه نشود؛ به همین دلیل تلاش دولت این است که بتواند در سال جاری با خلق ابزارهای جدید، دسترسی بنگاه‌های اقتصادی به منابع را تقویت کند.
وی ادامه داد: یکی از این ابزارها اوراق گام و برات الکترونیکی است؛ روی آوردن دولت به این تأمین مالی اعتباری و ابزار تعهدی، موجب می‌شود تأمین مالی بدون رشد نقدینگی انجام شود.
امسال بناست ۳۵۰ هزار میلیارد تومان از طریق این ابزارهای جدید در اختیار بخش واقعی اقتصاد به منظور تأمین مالی قرار دهیم. با استفاده از این ابزارها هم فشار بر بانک‌ها برای تأمین مالی کاهش می‌یابد و هم از طریق رصد پذیری اعتبارات می‌توانیم مطمئن شویم که اعتبار به تولید اصابت می‌کند و هدایت آن به سوداگری و بازارهای دارایی کاهش خواهد یافت.
خاندوزی تصریح کرد: همچنین، بر اساس مصوبه هیأت وزیران مقرر شده که ۲۵۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات فراتر از سقف ترازنامه بانک‌ها برای پروژه‌های ملی و پیشران در نظر گرفته شود.
تورم نقطه به نقطه ۳۱ درصد شد
وی ادامه داد: همچنین بر اساس گزارش مرکز آمار تورم نقطه به نقطه مصرف کننده از ۵۵.۵ درصد در فروردین ۱۴۰۲ به عدد ۳۰.۹ در فروردین ۱۴۰۳ رسیده که حاکی از کاهش ۲۴.۶ درصدی است. تورم نقطه به نقطه تولید نیز در فروردین امسال با کاهش ۶.۱ واحد درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته، به ۳۱.۲ درصد رسید.
وزیر اقتصاد افزود: فراموش نکنیم که این شاخص (تورم نقطه به نقطه تولید کننده) در اردیبهشت ۱۴۰۰ معادل ۱۰۳ واحد درصد بود. این آمار نشان می‌دهد دولت سیاست‌های اصلاحی برای کنترل تورم را به صورت مؤثر در حال پیگیری دارد.
حساب‌های دولت و شرکت‌های دولتی منضبط شد
سخنگوی اقتصادی دولت در پاسخ به این سوال که ۵۵ هزار حساب خارج از خزانه یافت شده چه اقدام و برنامه‌ای برای مسدود سازی این حساب‌ها دارید، گفت: انضباط در مجموعه حساب‌های دولت و شرکت‌های دولتی رقم خورده است و دولت اصلاحات را از دستگاه‌های خود شروع کرد و حساب واحد خزانه در دستگاه‌های اجرایی کشور مستقر شد.
وی افزود: بیش از ۲۰ هزار دستگاه دولتی به صورت غیر قابل رصد در شبکه بانکی پراکنده بود و این عدد به حدود ۴ هزار حساب مشخص نزد بانک مرکزی و تحت رصد خزانه داری کل کشور کاهش یافت.
آخرین وضعیت روابط اقتصادی ایران و عربستان
خاندوزی در پاسخ به سوالی در مورد همکاری تجاری ایران و عربستان گفت: توقف حدود ۸ ساله روابط تجاری دو کشور به طور طبیعی موجب شده که از سرگیری روابط و افزایش مراودات در حوزه تجاری و اقتصادی زمانبر شود؛ ازسرگیری روابط سیاسی از جهت برقراری روابط دیپلماتیک سریع‌تر به سرانجام می‌رسد اما در سفر اخیر بنده به عربستان فضای تعامل بخش‌های تجاری دو کشور را بسیار مثبت دیدم.
وی ادامه داد: اولین هیأت عربستان سعودی در اکسپوی تهران (۲۰۲۴) حضور یافت که خبر خوبی در ازسرگیر روابط تجاری و سرمایه گذاری‌های دو کشور خواهد بود. در نشستی که با وزیر اقتصاد عربستان سعودی داشتیم چند پیشنهاد را برای اینکه در سال پیش رو شاهد به ثمر نشستن مراودات تجاری باشیم مطرح کردیم که تقریباً تمام پیشنهادات هیأت ایرانی از سوی طرف سعودی پذیرفته شود و دو فرد از دو کشور موظف به پیگیری این پیشنهادات شدند. چشم انداز را مثبت و سازنده در عرصه اقتصادی پیش بینی می‌کنیم. تقویت مراودات اقتصادی دو کشور مقوم تبادلات تجاری خواهد شد که هر دو بال به صورت توأمان در دست پیگیری است.
شرکت مدیریت دارایی‌های بانکی تأسیس می‌شود
خاندوزی در مورد اینکه آیا امسال هم مؤسسات و بانک‌های ناتراز منحل خواهند شد یا خیر، تصریح کرد: پارسال برای سه مورد انحلال اتفاق افتاد در سال ۱۴۰۳ هم قوی‌تر مسیر را ادامه می‌دهیم. ما پس از قانون برنامه هفتم توسعه، شاهد یک مولود نهایی جدید هستیم. وفق ماده ۸ برنامه هفتم شرکت مدیریت دارایی‌های بانکی توسط بانک مرکزی ایجاد می‌شود تا دارایی‌ها نامطلوب بانک‌ها را به صورت یکپارچه تعیین تکلیف کند، با این شرکت دیگر فرایندهای طولانی دیوان سالاری در خصوص ناترازی مؤسسات و بانک‌ها را نخواهیم داشت. از سویی دیگر با افزایش عمق نظارت بانک مرکزی امسال خبرهای خوشی در مورد کاهش ناترازی ها و مشخصاً موسساتی که برنامه‌های اصلاحی دولت را انجام نمی‌دهند، منتشر خواهد شد.
دولت سیزدهم رکوردار چاپ پول است؟!
خاندوزی در پاسخ به برخی اظهار نظرها پیرامون وضعیت کلان‌های پولی گفت: این قبیل ادعاها که دولت سیزدهم رکوردار چاپ پول است از زبان افرادی که خودشان سابقه اجرایی داشته اند مایه تعجب است و شائبه سیاسی بودن این موضع گیری ها را ایجاد می‌کند.
وی افزود: مقایسه متغیرهای اسمی در طول بازه زمانی، ساده انگارانه است. اگر با منطق این دوستان بخواهیم متغیرهای پولی و اسمی را مقایسه کنیم باید بگوییم که میزان افزایش ۱۹۳ هزار میلیارد تومانی در پایه پولی و ۱۵۹۳ هزار میلیارد تومانی نقدینگی در دوره مسؤولیت همین دوستان (سال‌های ۹۷ تا ۹۹) معادل بیش از ۱۱۰۰ برابر دولت‌های سوم و چهارم؛ ۱۴۰ برابر دولت‌های پنجم و ششم؛ ۲۰ برابر دولت‌های هفتم و هشتم و ۳ برابر کل دولت‌های نهم و دهم بوده است!
خاندوزی ادامه داد: اگر مدل هوخشتره ای اش را هم بخواهیم اشاره کنیم، باید بگویم بر اساس همین منطق از ابتدای شکل‌گیری دولت مدرن در ایران تا ابتدای دولت یازدهم حجم نقدینگی معادل ۴۷۰ هزار میلیارد تومان بود اما در انتهای دولت دوازدهم با افزایش بیش از ۸ برابری به ۴ هزار هزار میلیارد تومان رسید! البته این شیوه مقایسه حتماً اشتباه است و آقایان باید توجه کنند.
وزیر اقتصاد گفت: ضمن اینکه وقتی نرخ رشد نقدینگی متوسط ۳۰ درصد باشد، طبیعی است که پس از دو تا سه سال حجم نقدینگی ۲ برابر شود و این در کل برهه‌های اقتصادی ایران مشاهده می‌شود و نمی‌توان آن را فقط به دولت سیزدهم نسبت داد؛ بخصوص که دولت سیزدهم نرخ رشد نقدینگی را از بالای ۴۰ درصد به مرز ۲۵ درصد کاهش داده است.
افزایش ۲۷ درصدی پرداخت وام ازدواج
خاندوزی در پاسخ به سوالی درباره وضعیت ارائه تسهیلات ازدواج اظهار کرد: در راستای تاکید آقای رئیس جمهور برای کاهش صف ازدواج، بانک مرکزی سال گذشته سهمیه ویژه‌ای را به شبکه بانکی ابلاغ کرد. بر این اساس بانک‌های ملی، ملت، سپه، تجارت، صادرات و رفاه کارگران مجموعه ۲۰ هزار میلیارد تومان و دو بانک قرض‌الحسنه مهر و رسالت نیز مجموعاً ۱۲ هزار میلیارد تومان منابع، مازاد بر سهمیه ابلاغی، به پرداخت وام ازدواج و فرزندآوری اختصاص دادند.
وی افزود: این اقدام موجب شد متقاضیان در صف در پایان سال گذشته از ۲۷۰ هزار نفر به ۱۴۹ هزار نفر کاهش پیدا کند. سال گذشته جمعاً ۷۷۲ هزار نفر به مبلغ ۱۵۸ هزار میلیارد تومان وام ازدواج دریافت کردند. در سال جاری نیز از ابتدای سال تا ۲۴ اردیبهشت ۹.۵ هزار میلیارد تومان تسهیلات ازدواج پرداخت شده که نسبت به سال گذشته ۲۷ درصد رشد داشته است.
سخنگوی اقتصادی دولت در مورد اینکه بعضاً گزارش‌هایی وجود دارد که بعضی بانک‌ها برای پرداخت وام ازدواج و فرزندآوری می‌گویند که اعتبار ندارند، ادامه داد: سهمیه اختصاص یافته به هر بانک بر اساس توان آن بانک بوده و عدم اعطای وام به این بهانه که منابع نداریم درست نیست.
مهر