با توجه به تحقیقات انجام شده، 6 کشور مهم در حوزه مالیات بر مجموع درآمد با یکدیگر مقایسه شده‌اند. این مقایسه که بین کشورهای دانمارک، نروژ، هلند، روسیه، ترکیه و آمریکا انجام شده نشان می‌دهد، سهم مالیات بردرآمد از تولید ناخالص داخلی (GDP) در بین کشورهایی که مورد اشاره قرار گرفتند، برای دانمارک 24.6 %، نروژ 10%، هلند 8.4 %، روسیه 3.4 %، ترکیه 3.6% و آمریکا 10.5 % است.
مدل سیستم مالیات‌ستانی در دانمارک، نروژ و هلند دوگانه، در روسیه هموار، در ترکیه شبه فراگیر و در آمریکا فراگیر است. پایه‌های مالیاتی در دانمارک عایدی سرمایه، درآمد حاصل از کار و اوراق بهادار و مزایا و عایدی‌های غیرنقدی است. این پایه‌ها برای نروژ نیز مشابه هستند. در هلند پایه‌های درآمد حاصل از کار، عایدی تخمینی سرمایه و درآمد حاصل از سهام‌داری عمده (بالای 5 درصد) مورد توجه قرار گرفته است.
در ترکیه و روسیه کلیه درآمدهای نقدی و غیرنقدی مودی مشمول مالیات در نظر گرفته شده است. در آمریکا 4 پایه مالیاتی یعنی عایدی حاصل از کار، عایدی حاصل از سرمایه، عایدی حاصل از سرمایه منفعل(املاک و مستغلات) و مزایا و عایدی غیرنقدی اجرا می‌شود.
در ادامه به بررسی هر یک از 6 کشور مورد اشاره در حوزه‌های ماهیت نرخ مالیاتی، مخارج مالیاتی و ارتباط با نظام رفاهی می‌پردازیم.
دانمارک؛ تعدیل نرخ‌ها متناسب با افزایش تورم
در کشور نرخ مالیات همواره 8 درصد در نظر گرفته می‌شود و نرخ تصاعدی تا سقف 52 درصد برای درآمد کار تعیین شده است. همچنین نرخ تصاعدی 27 و 42 درصد برای عایدی سرمایه مشخص شده است. مخارج مالیاتی در این کشور شامل معافیت‌های پله‌ای، معافیت‌های موردی، هزینه‌های قابل قبول(بهره‌وام) و اعتبار مالیاتی(به صورت محدود) می‌شود. ارتباط با نظام مالیاتی در دانماک از طریق بازپرداخت اعتبار مالیاتی و معافیت‌های هدفمند بر قرار می‌شود.
در نظام مالیاتی دانمارک اطلاعات مودی از شخص سوم دریافت می‌شود. زوجین می‌توانند از مازاد معافیت یکدیگر استفاده کنند، اخذ مالیات از عایدی خالص انجام می‌شود یعنی ضرر سرمایه‌گذاری از عایدی سایر دارایی‌ها کم می‌شود. نرخ‌ها نیز متناسب با افزایش تورم تعدیل می‌شوند.
نروژ؛ معافیت بازدهی متعارف سرمایه
نرخ 22 درصد بر تمامی پایه‌های درآمدی کشور نروژ اعمال می‌شود. همچنین نرخ تصاعدی بردرآمد حاصل از کار از 1.9 درصد تا 16.2 درصد تعیین شده است. معافیت‌های پله‌ای و هزینه‌های قابل قبول در نظام مالیاتی این کشور در نظر گرفته شده است. در سیستم مالیاتی نروژ ویژگی‌هایی مانند معافیت بازدهی متعارف سرمایه و اخذ مالیات از عایدی خالص(جبران ضرر سرمایه‌گذاری از عایدی سایر دارایی‌ها) دیده می‌شود.
هلند؛ نظام نرخ‌گذاری سه جعبه‌ای و اخذ مالیات از عایدی تخمینی
در هلند نرخ تصاعدی از 8.9 درصد تا 51.95 درصد برای جعبه 1، نرخ هموار 25 درصد برای جعبه 2 و نرخ هموار 30 درصد برای جعبه 3 در نظر گرفته شده است. درهلند هزینه‌های قابل قبول و اعتبارات مالیاتی به عنوان مخارج مالیاتی در نظر گرفته شده است.
تقسیم‌بندی پایه‌های مالیاتی براساس جعبه‌های سهگانه درآمدی و اخذ مالیات مجزا از آنها، اخذ مالیات از عایدی تخمینی استاندارد و تعدیل نرخ‌ها متناسب با افزایش تورم از ویژگی‌های مهم نظام مالیات بر مجموع درآمد در هلند است.
روسیه؛ نرخ هموار 13 درصد
در روسیه نرخ همواره ثابت 13 درصد برای مالیات برمجموع درآمد در نظر گرفته شده است. معافیت‌های موردی و هزینه‌های قابل قبول مخارج مالیاتی این کشور هستند. ارتباط نظام مالیاتی این کشور با نظام رفاهی نیز به مانند نروژ، هلند و ترکیه از طریق مخارج مالیاتی هفدمند است.
ترکیه؛ نرخ تصاعدی 15 تا 37 درصد
در ترکیه نرخ تصاعدی 15 تا 37 درصد برای مالیات بر مجموع درآمد اعمال می‌شود. هزینه‌های قابل قبول در سیستم مالیاتی این کشور پذیرفته می‌شود اما اعتبار مالیاتی به صورت محدود وجود دارد.
آمریکا؛ 4 جدول نرخ مالیاتی مختلف
نرخ‌های تصاعدی از 10 تا 37 درصد، 4 جدول نرخ مالیاتی برای افزاد مجرد، خانوار، سرپرست خانوار و متاهلانی که به صورت مجزا مالیاتشان محاسبه می‌شود در حوزه مالیات بر مجموعه درآمد آمریکا مورد توجه قرار گرفته است. در سیستم مالیاتی آمریکا اعتبارات مالیاتی(قابل بازپرداخت و غیرقابل بازپرداخت)، هزینه‌های قابل قبول خاص و هزینه‌های قابل قبول استاندارد به عنوان مخارج مالیاتی وجود دارد.
تبعیض در جدول نرخ‌های مالیاتی برای مودیان با ویژگی‌های مختلف، تعریف پایه مالیاتی سرمایه‌های منفعل(املاک)، اخذ مالیات تخمینی، اخذ مالیات از عایدی خالص(جبران ضرر سرمایه‌گذاری از عایدی سایر دارایی‌ها به جز سرمایه‌های منفعل(املاک)) از ویژگی‌های مهم سیستم مالیاتی آمریکا است. ارتباط نظام مالیاتی با نظام رفاهی از طریق تبعیض نرخ‌های مالیاتی برای اقشار خاص، معافیت‌های مالیاتی هدفمند و اعتبارات مالیاتی قابل بازپرداخت برقرار می‌شود.
تسنیم