خواه و ناخواه هر دولتی میزانی از بدهی‌های دولت‌های قبل از خود را به ارث می‌برد و یکی از مهم‌ترین چالش‌ها و دغدغه‌های هر دولت، تسویه بدهی‌های دولت‌های قبل از خود است. در این زمینه شاید شاهکار هر دولت را در تسیوه بدهی دولت‌های قبلی در وهله نخست و به میراث گذاشتن بدهی کمتر برای دولت‌های بعدی یافت.
تسویه ۳۳۰ هزار میلیارد تومان از بدهی دولت قبل
اخیرا رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور ضمن اشاره به پایدارسازی منابع بودجه‌ای، اعلام کرد: در دولت سیزدهم ۳۳۰ هزار میلیارد تومان (همت) صرف بازپرداخت اصل و سود اوراق مالی دولت قبل شد.
وی گفت: سهم خالص اوراق مالی در بودجه طی سال‌های ۱۳۹۷ تا ۱۳۹۹ به طور متوسط ۱۴ درصد و در سال‌های ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲، ۵.۵ درصد بود و در دولت سیزدهم حدود ۳۳۰ هزار میلیارد تومان صرف بازپرداخت اصل و سود اوراق مالی دولت قبل شد و خالص تامین مالی از محل اوراق مالی صرفا ۴۲۲ هزار میلیارد تومان بود. بنابراین مطابق آمار فوق، پایدارسازی منابع بودجه و تسویه بدهی اوراق نشان از افزایش درآمد دارد.
تسویه ۵۵۰ هزار میلیارد تومان بدهی دولت قبل تا شهریور ۱۴۰۲
سال گذشته سید احسان خاندوزی، وزیر امورز اقتصادی و دارایی در یک نشست خبری گفت: ۵۳ همت (هزار میلیارد تومان) در نخستین سال دولت سیزدهم از سوی دولت قبل از بانک مرکزی استقراض شده بود که تمام آن در همان ابتدای دولت تسویه شد و در سال ۱۴۰۱ حدود ۲۹۰ هزار میلیارد تومان مجموع استقراض‌های دولت قبل بازپرداخت شده است.
وی همچنین افزود: در مجموع بیش از ۵۵۰ هزار میلیارد تومان بدهی‌های دولت قبل به همت دولت سیزدهم تسویه شد که حدود ۲۳۰ هزار میلیارد تومان از این مبلغ بدهی‌هایی است که پیش از این در حوزه تامین اجتماعی و شرکت‌های ذیل وزارت نیرو از طریق تهاتر با سازمان مالیاتی یا انتشار اوراق توسط دولت سیزدهم بازپرداخت شده است.
آمادگی بانک مرکزی برای تسویه نزدیک به ۳ میلیارد دلار از مطالبات ارزی بانک‌ها
معاون ارزی بانک مرکزی در روزهای گذشته با اشاره به تسویه مطالبات ارزی بانک‌ها از سوی بانک مرکزی گفت: از اواخر سال گذشته با اهتمام ارکان مختلف بانک مرکزی، تعیین تکلیف نهایی وضعیت مالی بانک‌ها و تعداد زیادی از شرکت‌ها و بازرگانان فعال در حوزه تجارت خارجی در اولویت قرار گرفت و با فراهم شدن بستر اجرایی و در نتیجه این اقدام مهم از طرف بانک مرکزی، زمینه تعیین تکلیف و تسویه بیش از ۲.۸ میلیارد دلار از مطالبات ارزی بانک‌ها فراهم می‌شود.
آرام گفت: این اقدام علاوه بر بهبود شفافیت ترازنامه بانک‌ها، بستر لازم برای تعیین تکلیف و تسویه نهایی تعهدات ارزی گذشته و آزادسازی وثایق تعداد زیادی از شرکت‌ها، تجار و فعالین اقتصادی را در ارتباط با چندین هزار ثبت سفارش، فراهم خواهد کرد. این موضوع می‌تواند ترازنامه تعدادی از بانک‌های دولتی و برخی از بانک‌های فعال در بورس را نیز متاثر نماید.
تسویه مطالبات سازمان تأمین‌اجتماعی از دولت
سازمان تامین‌اجتماعی طی سال‌های گذشته یکی از بزرگ‌ترین طلبکاران دولت‌ها بود که با واگذاری‌های بی‌ثمر به این سازمان برخی از بدهی‌ها فقط روی کاغذ تسویه می‌شد.
دولت سیزدهم طی ۳۰ ماه گذشته بیش از ۲۲۰ هزار میلیارد تومان بدهی انباشته دولت‌های پیشین به سازمان تأمین‌اجتماعی را تأدیه کرد که طی دهه‌های اخیر و نسبت به دولت‌های قبلی به سابقه به حساب می‌رود. در سال ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ حدود ۱۷۰ هزار میلیارد تومان از بدهی‌های دولت به سازمان تأمین‌اجتماعی پرداخت شد. در سال ۱۴۰۲ هم از رقم ۱۷۰ هزار میلیارد تومانی که در بودجه پیش‌بینی شده بود بالغ بر ۵۴ هزار میلیارد تومان آن تسویه شده و مابقی آن در حال پیگیری است.
گفتنی است؛ نتیجه استقراض‌های دولت گذشته، رشد شدید بدهی دولت بود تا جایی که نسبت بدهی دولت به تولید ناخالص داخلی از مرز ۱۰ درصد هم عبور کرد و در بهار ۱۴۰۰ به نزدیکی ۱۵ درصد رسید. فروش حجم بی‌سابقه اوراق بدهی به ویژه در سال ۹۹ به حدی بود که این منابع بیش از ۳۰ درصد از درآمدهای دولت در آن سال را تامین کرد.
ایسنا