در ماه‌های اخیر و بعد از مجوز انتشار اوراق گواهی سپرده خاص با سود 30 درصد که اسفندماه به منظور مدیریت بازار ارز برای مدت کوتاهی در نظام بانکی اجرایی شد، تخلفات بانکها در حوزه نرخ سود شدت گرفت.
کار تا جایی پیش رفت که بانکها عملاً سود 30 درصدی اوراق سپرده خاص را چراغ سبزی برای افزایش نرخ سود سپرده های بانکی تلفی کرده و برهمین اساس هم نرخ‌های سود را به صورت محسوسی افزایش دادند.این درحالی است که براساس مصوبه ابلاغی به شبکه بانکی حداکثر نرخ سود بانکی 22.5 درصد تعیین شده است.
اما بانک مرکزی در این ایام ضمن برگزاری جلسه با مدیران عامل بانکها و تأکید بر رعایت نرخ‌های سود مصوب، حجت را تمام کرده و رسماً گفته اگر تخلفی از سوی بانکها گزارش شود، صلاحیت مدیرعامل و اعضای هیات مدیره زیر سوال می رود.
بانک مرکزی به مدیران عامل بانکها هشدار داده که در صورت عدم رعایت نرخ‌های سود مصوب شورای پول و اعتبار باید منتظر سلب صلاحیت باشند. در این بخشنامه تأکید شده: در صورت احصاء هر گونه عملکرد مغایر با موازین مقرراتی ذی‌ربط، عنداللزوم عملکرد ایشان، عضو هیأت مدیره مربوطه، مدیرعامل و سایر اعضاء هیأت مدیره در کمیسیون احراز و لغو تأییدیه صلاحیت حرفه‌ای مدیران مؤسسات اعتباری مورد بررسی و تصمیم‌گیری قرار خواهد گرفت.
محمدپور معاون نظارت بانک مرکزی در دیدار با مدیران تطبیق و هیئت مدیره بانکها نیز با تأکید براینکه موضع بانک مرکزی در قبال نرخ سود در نظام بانکی کاملاً مشخص است، یادآور شد: بخشنامه ابلاغی در سال 1402 مورد تأکید بانک مرکزی است، براساس این بخشنامه حداکثر نرخ سود بانکی 22.5 درصد تعیین شده است و همه بانکها ملزم به رعایت نرخ‌های سود مصوب هستند.
او با ابراز اینکه براساس بررسی‌های انجام‌شده، 6 یا 7 بانک نرخ‌های مصوب را رعایت نمی‌کنند تصریح کرد: یکی از اهداف برگزاری نشست با مدیران تطبیق و هیئت مدیره بانکها تأکید بر تشکیل جلسه هیئت مدیره بانکها برای ابطال سپرده‌های با نرخ سودهای بالای این بانکها است تا نرخ سود در دامنه معقولی قرار گیرد. بانکها باید طی مدت یک هفته جلسه هیئت مدیره خود را با محوریت نرخ سود بانکی تشکیل دهند و زمان‌بندی و برنامه کنترل و مدیریت نرخ سود بانکی را به بانک مرکزی اعلام کنند.
به گزارش تسنیم، بانک مرکزی همچنین در بخشنامه‌ای به شبکه بانکی تأکید کرد: جلسه فوق‌العاده هیأت مدیره با موضوع بررسی نحوه رعایت نرخ‌های سود ابلاغی بانک مرکزی با قید فوریت برگزار و در صورت احراز تخطی از مقررات مزبور در آن بانک/موسسه اعتباری، برنامه اصلاحی لازم مصوب و حداکثر تا روز سه‌شنبه مورخ 22/03/1403 به معاونت نظارت این بانک ارائه شود. برنامه مذکور باید شامل تدابیر و اقدامات اصلاحی لازم الاجرا حداکثر ظرف مدت 2 هفته به منظور اصلاح و تعدیل نرخ‌های سود باشد.
وهب متقی‌نیا سرپرست بانک کشاورزی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم درباره تخلفات بانکها در رعایت نرخ‌های سود مصوب بانک مرکزی، گفت: اولتیماتوم بانک‌مرکزی به بانکها برای رعایت نرخ سود فردا تمام می شود و تمام بانکها باید نرخ‌های مصوب را رعایت کنند.
گفتنی است، طبق مصوبه شورای پول و اعتبار سقف نرخ سود علی‌الحساب سالانه سپرده‌های سرمایه‌گذاری مدت‌دار عبارت است از:
1- سپرده سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت عادی: 5٪
2- سپرده سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت ویژه سه ماهه: 12٪
3- سپرده سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت ویژه شش ماهه: 17٪
4- سپرده سرمایه‌گذاری بلندمدت با سررسید یک سال: 5.20 ٪
5- سپرده سرمایه‌گذاری بلندمدت با سررسید دو سال: 5.21 ٪
6- سپرده سرمایه‌گذاری بلندمدت با سررسید سه سال: 5.22 ٪
همچنین نرخ سود تسهیلات عقود غیرمشارکتی بانکها و موسسات اعتباری غیربانکی حداکثر 23٪ و نرخ سود مورد انتظار عقود مشارکتی قابل درج در قرارداد میان بانک/موسسه اعتباری غیربانکی با مشتری معادل 23٪ تعیین می‌شود.
تسنیم