علی ملک زاده؛ کارشناس مالیاتی، در پاسخ به این پرسش که سهم درآمد مالیاتی از تامین هزینه جاری دولت چقدر است، گفت: افزایش سهم مالیات در تامین هزینه‌های دولت از ۳۰ تا ۴۰ درصد دهه نو به ۵۰ درصد رسیده است.
به گفته وی، میزان مطلوب منابع مالیاتی برای هزینه دولت حدود ۷۰ درصد است که باید این میزان از هزینه دولت با مالیات تامین می‌شود
این پژوهشگر مالیاتی در پاسخ به این که آیا افزایش ۵۰ درصدی درآمد مالیات در دو سال پیاپی به معنای فشار بر پایه‌های مالیاتی یا از شناسایی مودیان جدید است، گفت: بخشی از افزایش درآمد مالیاتی ناشی از تورم است که تورم باعث افزایش قیمت‌ها و افزایش درآمد فعالان اقتصادی و کسبه می‌شود، گرچه تورم باعث کاهش تقاضا هم می‌شود، اما به هر حال اثر دارد.
ملک زاده در مورد نرخ‌های مالیات نیز گفت: افزایش نرخ مالیات یا افزایش معافیت مالیاتی در اختیار و صلاحیت دولت و سازمان مالیاتی نیست، بلکه طبق اصل ۵۱ قانون اساسی بر عهده مجلس و با مصوبه نمایندگان است.
وی این را هم گفت: افزایش درآمد مالیاتی لزوما به معنای افزایش نرخ مالیات نیست، در دولت شهید رئیسی اتفاقا نرخ مالیات شرکت‌های بزرگ تولیدی با مصوبه مجلس از ۲۵ درصد به ۱۸ درصد رسید.
پژوهشگر مالیاتی در مورد نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی، بیان داشت: میزان مالیات به تولید ناخالص داخلی از حدود ۷ تا ۸ درصد دهه نود اکنون به ۴ درصد رسیده است. یعنی به اندازه ظرفیت تولید داخلی مالیات گرفته شده است.
ملک زاده این را هم گفت: در مالیات ستانی دو مساله فرهنگ مالیاتی و ساختار مالیاتی مهم است، بخش مهمی از تولید داخلی در حدود ۴۰ درصد معاف از مالیات است، بخش کشاورزی و سود سپرده‌های بانکی و فعالیت فرهنگی معاف از مالیات است، سرمایه‌گذاری در مناطق آزاد معاف از مالیات است.
وی گفت: حتی در برخی قوانین معافیت‌هایی برای شرکت‌های بزرگ در نظر می‌گیرند، مانند این که بخشی از سود شرکت‌ها که صرف افزایش سرمایه شرکت شود، معاف از مالیات می‌شود که البته به رونق تولید کمک می‌کند.
به گفته ملک زاده، با توجه به کاهش درآمد نفتی، باید به سمت درآمد مالیاتی حرکت کنیم، اما فرهنگ مالیات برای برخی هنوز جا نیفتاده که بیشتر خواهان برقراری عدالت مالیاتی هستند.
این پژوهشگر گفت: با راه‌اندازی سامانه مودیان، شناسایی و جلوگیری از فرار مالیاتی و اتصال دستگاه‌های کارتخوان به پرونده مالیاتی می‌توان به افزایش درآمد مالیات کمک کرد.
به گفته وی، سامانه سوت زنی و گزارش دهی مردمی درباره فرار مالیاتی به افزایش بازرسی مردمی و افزایش درآمد مالیاتی کمک می‌کند.
به گفته پژوهشگر مالیاتی، تعداد دستگاه‌های کارتخوان از ۱۸ میلیون به حدود ۱۰ میلیون دستگاه رسید،، چون دستگاه‌های که به نام افراد متوفی یا افراد غیر فعال تجاری بود، حذف شدند و کارتخوان‌ها به پرونده مالیاتی متصل شدند.
وی گفت: قبلا ۲۰۰ هزار دستگاه کارتخوان به نام افراد فوت شده بود، که با ساماندهی دستگاه‌های پذیرنده و کارتخوان، این‌ها حذف شدند و دستگاه‌های کارتخوان به پرونده مالیات وصل شد.
وی با اشاره به راه‌اندازی مرکز بازرسی مالیاتی بر اساس ماده ۱۸۱ قانون مالیات‌های مستقیم، از موارد فرار مالیاتی جلوگیری می‌شود.
ملک زاده این را هم گفت: افزایش حدود ۵۰ درصدی درآمد مالیاتی در هر یک از سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ ناشی از سامانه جامع مودیان مالیاتی و اتصال دستگاه‌های پذیرنده به پرونده مالیات است.
وی همچنین ساماندهی معافیت‌های مالیاتی را دستورکار دیگر برای افزایش درآمد مالیاتی عنوان کرد.
به گفته ملک زاده، در حال حاضر ۴۰ درصد حجم تولید ناخالص داخلی کشور معاف از مالیات است، این مساله باید تجدید نظر شود.
ایبنا