در حالی مرکز آمار ایران و بانک مرکزی اقدام به محاسبه و انتشار آمار و اطلاعات مورد نیاز کاربران در کشور می کنند که با وجود اینکه اعلام آمارشاخص های مورد محاسبه با فواصل زمانی نزدیک به یکدیگر ، نتایج اغلب دچار تناقص هستند.این در حالی است که بنابر ماده 54 قانون برنامه پنجم توسعه مرکز آمار مرجع رسمی اعلام آمار است.
در عین حال از مهمترین شاخص‌های مورد محاسبه هر دو نهاد که همواره اختلاف قابل تاملی در نتایج اعلامی آن وجود دارد نرخ تورم منتشر شده برای هر ماه است به طوری که از ابتدای فروردین ماه سال جاری که مرکز آمار رسما به عنوان مرجع اصلی محاسبه و اعلام این شاخص نزدیک به هفت ماه است که نرخ تورم را اعلام می کند بانک مرکزی نیز در انتشار آمار های تورم به روال سابق ادامه می دهد.این در حالی است که اختلاف آماری تورم بین این دو گاهی به بیش از چهار درصد در یک ماه نیز می رسد.
اما تفاوت های آماری در بین مراجع که همواره مورد گلایه استفادکنندگان و ذینفعان این اطلاعات بوده است واکنش معاون برنامه‌ریزی را نیز در پی داشت.
نوبخت: آمارها همسو و همسان شوند
نوبخت با انتقاد از اختلاف آماری بین مرکز آمار و بانک مرکزی گفت: این تفاوت در نرخ تورم و رشد اقتصادی قابل تامل تر است، هر چند که با شرایط موجود و نوع استاندارد‌های به‌کار رفته می‌تواند کمی قابل توجیه باشد اما نباید اختلاف بین نتایج به حد موجود برسد.
وی با اشاره به تفاوت بین نرخ‌های تورم این دو نهاد بیان کرد: با وجود اینکه سال پایه یکسان است و نمی‌تواند تفاوت چندانی در چگونگی پردازش داده‌ها با فرمول‌ها وجود داشته باشد، چرا که هر دو از فرمول "لاسپیرز" استفاده می‌کنند احتمالا تفاوت در نتایج به نوع اقلام سبد کالا مربوط می‌شود، که باید همین تفاوت نیز برطرف شده و آمار یکسان و همسو شوند.
معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور تاکیدکرد: مراجع محاسبه و اعلام‌کننده آمارهای مورد نیاز باید به سمت استاندارد‌سازی همچنین یکسان‌سازی پیشرفته رفته تا آمارهای دقیق و صحیح را در اختیار عموم جامعه، کارشناسان و مسوولین برای برنامه‌ریزی در کشور قرار دهند.
اختلاف نرخ تورم مرکز آمار و بانک مرکزی از نگاه "آذر"
عادل آذر نیز در مورد تفاوت نرخ تورم بانک مرکزی و مرکز آمار به ایسنا گفت: دلیل عمده این تفاوت به نوع سبد کالای روستایی و شهری مربوط می‌شود.
وی با تاکید بر لزوم همسان‌سازی بین دو نهاد بیان کرد: این هدف در دستور کار شورای عالی آمار نیز قرار دارد براین اساس ما سال پایه را تغییر داده و اکنون با بانک مرکزی در این مورد یکسان هستیم، از سوی دیگر سبد‌های شهری را نیز تقریبا به یکدیگر نزدیک کرده‌ایم.
رییس مرکز آمار ادامه داد: در مورد سبد روستایی کمی با یکدیگر اختلاف داریم که بانک مرکزی هنوز سازو‌کار تورم روستایی را فراهم نکرده است.
او همچنین در مورد اینکه چرا با وجود اینکه مرکز آمار مرجع رسمی اعلام نرخ تورم است، بانک مرکزی نیز اقدام به انتشار این آمار می‌کند، تاکید می‌کند: هیچ منعی از نظر قانون برای بانک مرکزی وجود ندارد و این نهاد به دلیل حفظ سری زمانی خود اقدام به محاسبه و اعلام نرخ تورم می‌کند.
آذر تصریح کرد: مرکز آمار مرجع اصلی انتشار آمار در کشور است و مراجع تصمیم‌گیرنده به آمارهای این مرکز استناد می کنند.
انطباق کامل آمار بانک مرکزی و مرکز آمار تصور درستی نیست
در عین حال ذبیح‌الله قائمی – معاون آمارهای ثبتی مرکز آمار ایران _ با بیان اینکه مرکز آمار و بانک مرکزی از دیرباز به محاسبه و اعلام نرخ تورم می پرداختند، گفت: هر دوی این مراجع سوابق خوبی برای انجام این آمارگیری داشته‌اند اما تصمیم گیری در مورد اینکه مرکز آمار مرجع رسمی است و بانک مرکزی نیز نرخ تورم را منتشر می‌کند و باید یک مرجع مبادرت به انجام این کار کند به عهده مراجع بالا خواهد بود.
وی با اشاره به اینکه بانک مرکزی و مرکز آمار از روش‌ها و سال پایه یکسانی برای محاسبه نرخ تورم استفاده می‌کنند، به ایسنا گفت: تنها تفاوت می‌تواند به سبد کالا باز گردد که امیدواریم در آینده نزدیک این اختلاف برطرف شود.
قائمی تاکید کرد: تصور اینکه نتیجه‌ی تورم بانک مرکزی و مرکز آمار کاملا بر یکدیگر منطبق باشند، تصور درستی نیست هر چند که ما معتقدیم باید با یکدیگر همسو و نزدیک شوند.
نرخ تورم ماهانه در هفت ماه سال جاری
| ماه |
مرکز آمار |
بانک مرکزی |
| فروردین‌ماه |
29.8 |
32.3 |
| اردیبهشت‌ماه |
31 |
34 |
| خرداد‌ماه |
32.6 |
35.9 |
| تیرماه |
33.9 |
37.5 |
| مرداد‌ماه |
35.1 |
39 |
| شهریورماه |
36 |
40.1 |
| مهر |
36.2 |
40.4 |
خبرگزاری ایسنا