درحالی بیش از سه سال از اجرای قانون جهش تولید مسکن می‌گذرد که به‌روایت آمار رسمی بانک مرکزی تا پایان شهریورماه امسال 15 بانک حتی یک ریال هم در بخش نهضت ملی مسکن تسهیلات پرداخت نکرده‌اند.
البته جای امیدواری است که تعداد بانک‌هایی که عملکرد صفرشان در این بخش بسیار قابل تأمل است درحال کاهش است؛ پیش از این 18 بانک در گزارش‌های بانک مرکزی دارای عملکرد صفر بودند ولی به‌تازگی این آمار به 15 بانک کاهش یافته است.
عملکرد بانک‌های اقتصاد نوین، ایران‌زمین، گردشگری، مؤسسه ملل، کارآفرین، شهر، سامان، پست ایران، پاسارگاد، آینده، توسعه تعاون، دی، کشاورزی، خاورمیانه و سرمایه در مشارکت نهضت ملی مسکن که مربوط به زمین‌های دولتی می‌باشد به روایت تازه‌ترین آمار بانک مرکزی صفر بوده است.
طی سه سال گذشته از اجرای قانون جهش تولید مسکن تا پایان شهریورماه امسال، بانکها جمعاً 813.845 میلیارد ریال تسهیلات در نهضت ملی مسکن پرداخت کرده‌اند.
جمع تسهیلات مسکن پرداختشده تا 31 شهریورماه امسال توسط 25 بانک 2.542.258 میلیارد ریال بوده است. این آمار مربوط به تسهیلات پرداختی در تسهیلات خودمالکی، نهضت ملی مسکن، مسکن شهری، مسکن روستایی، ودیعه مسکن و حوادث غیرمترقبه می‌باشد.
جمع تسهیلات مسکن شهری پرداختشده توسط بانکها 1.331.026 میلیارد ریال بوده است؛ مجموع تسهیلات پرداختی در مسکن روستایی توسط بانکها 594.525 میلیارد ریال بوده است. مجموع تسهیلات ودیعه مسکن پرداختی توسط بانکها تا پایان شهریورماه سال جاری نیز 535.967 میلیارد ریال بوده است.
کوتاهی و کم‌کاری بانکها درحالی همچنان ادامه دارد که طبق قانون بانک‌های متخلف مشمول پرداخت جریمه به دولت می‌شوند و باید مالیات این کم‌کاری را به دولت بپردازند.
طبق قانون جهش تولید مسکن، بانکها مکلف به پرداخت 20 درصد از تسهیلات پرداختی خود به ساخت مسکن هستند و اگر این بند از قانون اجرایی نشود، بانکها مشمول پرداخت جریمه به دولت می‌شوند. براساس این قانون، اگر بانکها به این وظیفه تمکین نکنند، باید معادل یک‌پنجم سهمیه تکلیفی انجام‌نشده، جریمه به سازمان امور مالیاتی پرداخت کنند.
مبالغ این جرائم نیز به صندوق ملی مسکن واریز خواهد شد تا در عرصه‌های ساخت‌وساز مسکن به‌کار گرفته شود هرچند طبق گفته اسماعیلی مدیرعامل صندوق ملی مسکن تا کنون هیچ مبلغی از کم‌کاری بانکها به صندوق واریز نشده است.
کسب اطلاع خبرنگار تسنیم از بانک‌های متخلف در این حوزه البته بیانگر آن است که ظاهراً سازمان مالیاتی برای بانک‌های متخلف برگه مالیاتی صادر کرده است و برخی بانکها نیز درحال پرداخت مالیات ابلاغی هستند هرچند سازمان مالیاتی و وزارت اقتصاد اطلاع‌رسانی دقیقی دراین‌باره نداشته‌اند.
به گزارش تسنیم، هرچند عملکرد بانک‌های اقتصاد نوین، ایران‌زمین، گردشگری، مؤسسه ملل، کارآفرین، شهر، سامان، پست ایران، پاسارگاد، آینده، توسعه تعاون، دی، کشاورزی، خاورمیانه و سرمایه در بخش تسهیلات پرداختی به نهضت ملی مسکن صفر بوده است ولی این بانکها در بخش‌هایی مانند تسهیلات ساخت خودمالکی، مسکن شهری، ودیعه مسکن و مسکن روستایی در مجموع 13 هزار میلیارد تومان تسهیلات پرداخت کرده‌اند.
عملکرد بانک‌های مذکور جمعاً در تسهیلات ساخت خودمالکی، مسکن شهری، ودیعه مسکن و مسکن روستایی عبارت است از؛
بانک اقتصاد نوین 8،114 میلیارد ریال، ایران‌زمین 2،161 میلیارد ریال، گردشگری 1،571 میلیارد ریال، ملل 3،565 میلیارد ریال، کارآفرین 5،810 میلیارد ریال، شهر 15،064 میلیارد ریال، سامان 14،296 میلیارد ریال، پست ایران 16،512 میلیارد ریال، پاسارگاد 15،010 میلیارد ریال، آینده 10،574 میلیارد ریال، توسعه تعاون 1،543 میلیارد ریال، دی 486 میلیارد ریال، کشاورزی 35،112 میلیارد ریال و خاورمیانه 290 میلیارد ریال.
گفتنی است؛ عملکرد بانک سرمایه در تمام بخش‌های قانون جهش تولید مسکن صفر بوده است، البته بانک سرمایه در توضیح مدعی شده است که این بانک طی سال‌های اخیر به‌دلیل عدم‌تعادل منابع و مصارف از اعطای کلیه تسهیلات تکلیفی و بودجه‌ای از جمله قرض‌الحسنه ازدواج، فرزندآوری و جهش تولید مسکن دوره سوم مستثنی شده است.
باتوجه به تکرار عملکرد صفر بانکها در نهضت ملی مسکن، تصمیم گرفتیم مروری به عملکرد بانکها در بخش تسهیلات پرداختی به کارمندان و مدیران خود و همچنین شرکت‌های زیرمجموعه خودشان داشته باشیم.
همان‌طور که در خبرهای قبلی آمده بود، بانکها در سال قبل 91.5همت به کارمندان خود وام پرداخت کرده‌اند؛ انتشار این آمار از همان ابتدا با واکنش‌های تندی همراه شد؛ مردم گله‌مند بودند که چرا بانکها به مردم عادی وام نمی‌دهند اما به خودشان میلیاردی وام می‌دهند آن‌هم با سود پایین!
هرچند توجیهات بانکها در این زمینه مورد اقبال مردم و مجلس شورای اسلامی قرار نگرفت ولی همچنان این گلایه به‌حق مردم به‌جاست که چرا بانکها به مردم در خوش‌بینانه‌ترین حالت، تسهیلات بانکی را با کش‌وقوس‌های فراوان و سخت‌گیری‌های بیش از حد و در نهایت با چندین ماه معطلی پرداخت می‌کنند اما به خودشان بدون سخت‌گیری‌های رایج وام میلیاردی می‌دهند.
در ادامه مروری خواهیم داشت به وضعیت تسهیلات پرداختی 15 بانکی که یک ریال هم به نهضت ملی مسکن وام نداده‌اند، اما به خودشان (کارمندان و شرکت‌های زیرمجموعه) با دست‌ودلبازی 188 هزار میلیارد تومان وام داده‌اند.
مجموع تسهیلات پرداختی بانکها به کارمندان و مدیران خود در سال قبل، 91 هزار و 598 میلیارد تومان بوده است که از این رقم معادل 18.5 هزار میلیارد تومان متعلق به 15 بانک (بانک‌های اقتصاد نوین، ایران‌زمین، گردشگری، مؤسسه ملل، کارآفرین، شهر، سامان، پست ایران، پاسارگاد، آینده، توسعه تعاون، دی، کشاورزی، خاورمیانه و سرمایه) است.
در سال 1402 بانک اقتصاد نوین 11،540،280 میلیون ریال، بانک ایران‌زمین 143،550 میلیون ریال، بانک گردشگری 1،210،256 میلیون ریال، مؤسسه اعتباری ملل 4،816،920 میلیون ریال، بانک کارآفرین 9،237،572 میلیون ریال، بانک شهر 10،312،985 میلیون ریال، بانک سامان 6،676،003 میلیون ریال، پست ایران 11،788،476 میلیون ریال، بانک پاسارگاد 16،818،615 میلیون ریال، بانک آینده 24،041،438 میلیون ریال، بانک توسعه تعاون 19،960،000 میلیون ریال، بانک دی 10،430،338 میلیون ریال، بانک کشاورزی 52،260،500 میلیون ریال، بانک خاورمیانه 2،952،883 میلیون ریال و بانک سرمایه 2،917،973 میلیون ریال تسهیلات به کارمندان و مدیران خود پرداخت کرده‌اند این درحالی است که سهم‌شان در نهضت ملی مسکن صفر بوده است!
به گزارش تسنیم، آمارهای رسمی بانک مرکزی نشان می‌دهد که بانک‌های دولتی و خصوصی جمعاً در سال قبل 2،152،981 میلیارد ریال وام به شرکت‌های زیرمجموعه خود پرداخت کرده‌اند.
بانک‌های اقتصاد نوین، گردشگری، مؤسسه ملل، کارآفرین، شهر، سامان، پاسارگاد، آینده، دی، کشاورزی، خاورمیانه و سرمایه که تاکنون یک ریال هم وام مسکن ملی پرداخت نکرده‌اند در سال گذشته 169 هزار میلیارد تومان تسهیلات به شرکت‌های زیرمجموعه خود وام داده‌اند، البته بانک‌های ایران‌زمین، پست ایران و توسعه تعاون طبق گزارش بانک مرکزی عملکرد صفر در این بخش داشته‌اند.
وام پرداختی به شرکت‌های زیرمجموعه بانک اقتصاد نوین 2،369،0 میلیارد ریال، گردشگری 163،5 میلیارد ریال، ملل 180،328،2 میلیارد ریال، کارآفرین 4،361،1 میلیارد ریال، شهر 10،377،6 میلیارد ریال، سامان 8،499،7 میلیارد ریال، پاسارگاد 241،937،7 میلیارد ریال، آینده 1،232،759،0 میلیارد ریال، دی 6،702،4 میلیارد ریال، کشاورزی 4،294،3 میلیارد ریال، خاورمیانه 870،0 میلیارد ریال و سرمایه 1،883،2 میلیارد ریال بوده است.
کم‌کاری محسوس بانکها در قانون جهش مسکن درحالی با گذشت سه سال از ابلاغ این قانون همچنان ادامه دارد که باید از بانک مرکزی و وزارت اقتصاد نیز به‌عنوان مقام ناظر این سؤال را مطرح کرد؛ چرا هیچ برخوردی با بانک‌های متخلف نمی‌شود؟
تا کی مردم باید برای دریافت وام‌های خرد بانکی که اتفاقاً در قانون نیز آمده است و بانکها مکلف به پرداخت آن هستند چندین ماه در رفت‌وآمد به شعب باشند و دست‌آخر هم با جواب رد بانک مواجه شوند ولی در مقابل بانکها به خودشان و شرکت‌هایشان بدون هفت‌خوان‌های رایج، وام‌های میلیاردی می‌دهند؟!
15 بانکی که تاکنون یک ریال هم در نهضت ملی مسکن وام پرداخت نکرده‌اند، با چه‌منطقی از عمل به قانون امتناع کردند؟ مگر بانکها نمی‌گویند ایراد از سامانه تم وزارت راه است؛ مگر نمی‌گویند این سامانه در سال اول مشکل داشت و...، اما حالا که سه سال گذشته و ایرادات سامانه هم رفع شده است باز هم می‌توان تنها علت کوتاهی بانکها را به‌دلیل ایرادات سامانه دانست؟ چرا سامانه برای بانک‌های دیگر مشکل ندارد؟
مردم منتظر برخورد با بانک‌های متخلف در اجرای قانون جهش مسکن و اعلام گزارشات رسمی دراین‌باره هستند.
تسنیم