هوشمندسازی در دنیای امروز به مسئله‌ای مهم برای بهبود کیفیت زندگی و رضایت شهروندان تبدیل شده است و این تغییرات می‌تواند نقش موثری در کاهش مصرف انرژی، صرفه‌جویی در زمان و افزایش امنیت داشته باشد.
تأثیر بر بهره‌وری انرژی از جمله مواردی است که می‌توان به‌عنوان مهم‌ترین مزیت هوشمندسازی به آن اشاره کرد چراکه در یک سیستم هوشمند تمامی اطلاعات ورودی و خروجی دستگاه‌های برقی و الکترونیکی ضبط می‌شوند. شهروندان می‌توانند این اطلاعات را تحلیل و با استفاده از آنها ۱۰ تا ۳۰ درصد در مصرف انرژی خانه خود صرفه‌جویی کنند؛ مزیتی که با قرار گرفتن‌مان در عصر گرمایش جهانی می‌تواند یک راه‌حل پایدار باشد.
ناترازی انرژی مسئله‌ای است که اخیرا با مطرح شدن آن بیش از گذشته بر لزوم توجه بر هوشمندسازی و استفاده از ظرفیت‌های موجود تأکید شده است. برخی ریشه اصلی ناترازی انرژی در کشور را تنظیم‌گری این بازار توسط نهادهای دولتی می‌دانند که نظام توزیع انرژی را هم به عهده دارند و کارشناسان راه حل ناترازی انرژی را در ایجاد بازار رقابتی و نظام تنظیم گری مستقل می دانند. با این حال با توجه به شروع خاموشی‌های برنامه ریزی شده از ۲۰ آبان، هر کدام از سازمان‌ها از جمله وزارت ارتباطات به نوعی برای عبور از شرایط پیش آمده راه حل هایی را ارائه کردند.
لزوم تشکیل زیست بوم هوشمندسازی انرژی
سید ستار هاشمی- وزیرارتباطات و فناوری اطلاعات- معتقد است که هوشمندسازی در صنایع راه‌حل عبور از ناترازی‌ها به ویژه ناترازی انرژی به شمار می رود و وزارت ارتباطات در دولت چهاردهم موضوع هوشمندسازی انرژی را به طور جدی دنبال می کند.
هاشمی تشکیل زیست بوم هوشمندسازی انرژی به عنوان یکی از راهکارهای علمی و فناورانه برای خروج از شرایط کنونی عنوان کرده و توضیح داد که در این زمینه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به صورت جدی ورود کرده و برنامه هایی را در دستور کار قرار داده است.
هوشمندسازی؛ راه‌حل عبور از ناترازی انرژی
بر این اساس می‌توان گفت که یکی از موضوعات کلیدی در بحث ناترازی انرژی موضوع مدیریت پیک مصرف است. در هیچ جای دنیا به اندازه پیک مصرف، برای تولید سرمایه‌گذاری نمی‌شود چراکه این منابع در زمان غیر پیک بلااستفاده باقیمانده و هدر می‌رود. بنابراین مدیریت هوشمند مصرف و کاهش فاصله پیک و میانگین مصرف راهکاری است که می‌توان با استفاده از ابزارهای هوشمند به آن دست یافت.
در این باره محمدمحسن صدر - معاون وزیر ارتباطات و رئیس سازمان فناوری اطلاعات ایران هم گفته است که بر اساس قواعد هوشمندسازی، موضوع اصلی، طراحی مجدد و ارتقاء حوزه فناوری اطلاعات در زیست‌بوم انرژی است، یعنی همان مدیریت ناترازی انرژی که کشور با آن دست به گریبان است؛ این مهم شامل مدیریت بهینه مصرف انرژی، مدیریت یارانه‌ها و یکپارچه‌سازی اطلاعات می‌شود.
به گفته وی اگر بتوان داده‌ها را به صورت واحد جمع‌آوری کرد، وزارت ارتباطات می‌تواند در این زمینه، با فراهم کردن بستر این سامانه هوشمند، نقش مهمی را در رفع معضل ناترازی ایفا کند و برای حل این مسائل نیاز به سرمایه‌گذاری است و اگر بتوان جلوی هدررفت گرفته شود، می‌توان بخش عمده‌ای از هزینه‌های سرمایه‌گذاری را کاهش داد.
به اعتقاد کارشناسان، با توجه به اینکه دولت متولی رفع ناترازی انرژی بوده، لازم است که اقدام‌هایی جدی برای مدیریت بهتر منابع انرژی انجام شود چراکه همکاری میان دولت، مجلس و بخش خصوصی می‌تواند به ایجاد راهکارهای مؤثر برای حل مشکلات ناترازی انرژی کمک کند.
بنابراین یکی از مهم‌ترین راه‌حل‌ها برای رفع ناترازی و مشکلات انرژی، استفاده از ظرفیت‌های دیجیتالی در بحث هوشمندسازی است که در این زمینه، هیچ راه‌حل پایدار و اثربخش دیگری وجود ندارد و تنها با مدیریت هوشمندانه مصرف انرژی است که می‌توان با این چالش مقابله کرد.
در نهایت تحلیلگران برای برون رفت از این شرایط و عدم تکرار آن توصیه می‌کنند زیرساخت‌های مورد نیاز ارتباطی، عملیاتی و هوشمندسازی باید به‌صورت امن و پایدار فراهم شود و در این زمینه می‌توان به ارتباطات فیبر نوری و پوشش تلفن همراه و زیرساخت ارتباطی اینترنت اشیاء اشاره کرد.
ایسنا