بنابر آمار سالانه ۵ تا ۵.۵ میلیون تن دانه روغنی و کنجاله سویا به منظور تامین کسری ۹۰ درصدی روغن وارد می شود که با احتساب قیمت های جهانی سالانه بیش از ۳ میلیارد دلار ارز از کشور خارج می شود که افزایش ضریب دانه های روغنی به ۴۰ درصد یکی از محورهای برنامه هفتم است.
علی‌رغم آنکه قرار بود وزارت جهاد تا افق ۱۴۰۴ به خوداتکایی ۷۰ درصد در تولید دانه‌های روغنی برسد، اما متاسفانه این سیاست ناکام ماند به طوریکه بنابر اعلام آمار کارشناسان در حال حاضر ۷ تا ۱۰ درصد روغن مورد نیاز در داخل تامین می شود که انتظار می رود با توجه به مسئله امنیت غذایی و پایداری تولید، برنامه راهبردی الگوی کشت در کشور اجرا شود تا با توسعه کشت دانه های روغنی و تحقق برنامه هفتم بتوان از خروج ارز از کشور جلوگیری کرد.
براساس آمار سالانه با احتساب سرانه مصرف یک میلیون و ۵۰۰ هزارتن روغن مورد نیاز کشور است که در شرایط کنونی بخش اعظم آن از طریق روغن خام یا دانه های روغنی وارد می شود که بنابر سیاست برنامه هفتم ضریب خوداتکایی روغن به ۴۰ درصد باید برسد.
چندی پیش صدراله دولت مدیرعامل اسبق پشتیبانی امور دام با بیان اینکه ۹۰ درصد روغن و کنجاله سویا از طریق واردات تامین می شود، گفت: بنابر آمار سالانه ۵ تا ۵.۵ میلیون دانه روغنی و کنجاله سویا وارد می کند که با احتساب قیمت های جهانی بیش از ۳ میلیارد دلار صرف واردات می شود از این رو باید تلاش کنیم تا با افزایش ضریب خوداتکایی ۴۰ درصد وابستگی به حداقل برسد.
تولید روغن در ایران به ۷ درصد هم نمی‌رسد
محمدرضا مرتضوی رئیس هیئت مدیره کانون صنایع غذایی گفت: بخش زراعت کشور مقدار مشخصی آب و خاک دارد که تمام کارشناسان کشاورزی معتقدند که در شرایط کنونی مقدار زیادی آب از سفره های زیرزمینی در حال برداشت است که در صورت عدم استفاده از روش های نوین آبیاری، کشت یکپارچه و به زراعی امکان دستیابی به اهداف وجود ندارد.
به گفته او، معاونت زراعت وزارت جهاد نه تنها آمار درستی از زمین های زیرکشت، تولید ندارد و اقدامات موثری در به زراعی نداشتند، بلکه بدنبال این است که نظم واردات را به هم بزند.
مرتضوی با بیان اینکه تولید روغن در ایران به ۷ درصد نمی رسد، افزود: با توجه به محدودیت خاک باید برنامه ریزی در حوزه تولید داشته باشیم و در این ارتباط وزیر جهاد باید جلسه ای بین بخش خصوصی با معاونت بازرگانی بگذارد تا برمبنای زمین های مستعد و استفاده از بذر مناسب برنامه ریزی تولید کرد.
رئیس هیئت مدیره کانون صنایع غذایی با بیان اینکه سالانه ۱۶ تا ۲۲ میلیون تن کالای اساسی وارد کشور می شود، گفت: وزیر جهادطی جلسه ای با بخش خصوصی و معاونت ها باید میزان اراضی زراعی، باغی، تولید و واردات کالاهای اساسی را محاسبه کند و برمبنای پتانسیل های تولید برنامه ریزی کند به طوریکه کسری روغن کشور در زمان مناسب خریداری شود چراکه با ظرفیت ذخیره سازی ۳۰ میلیون تن کالای اساسی در کشور مشکلی در این ارتباط نداریم.
سال گذشته ۲ میلیون تن روغن در کشور تولید شد
در ادامه علیرضا شریفی دبیر انجمن روغن نباتی گفت: براساس آمار، واردات روغن خام در ۷ ماهه امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش داشته است، اما این امر نگران کننده نیست چراکه سال گذشته روغن خام سویا مقادیر قابل توجهی وارد شد.
او با بیان اینکه در ۱۲ ماهه سال گذشته ۲۴۶ هزارتن روغن خام سویا وارد شده است، افزود: امسال قرار شد عمده نیاز در داخل تامین شود و اخیرا قرار شد ۲۵۰ هزارتن روغن خام سویا توسط بازرگانی دولتی و بخش خصوصی وارد شود.
این مقام مسئول از کاهش ۳۱ درصدی واردات روغن خام در شش ماهه امسال خبر داد و گفت: بنابر آمار در ۶ ماهه امسال در مجموع حدود ۶۷۰ هزارتن روغن خام، ۹ هزار و ۵۰۰ تن کلزا و ۴ هزار و ۲۰۰ تن سویا وارد کشور شد، درحالیکه مدت مشابه سال قبل ۹۶۰ هزارتن روغن خام، ۲۵ هزارتن کلزا و ۲۲۸ هزارتن سویا وارد شده است.
دبیر انجمن روغن نباتی با بیان اینکه مشکلی در تولید روغن نداریم، اظهار کرد: بنابر آمار سنوات قبل، تولید روغن در مجموع ۲ میلیون تن بوده که امسال پیش بینی می شود این رقم به ۲ میلیون و ۲۰۰ هزارتن برسد که بخش عمده آن در داخل مصرف می شود، صادرات نیز ممنوع است.
به گفته او، در مجموع حدود ۱۵۰ هزارتن روغن معادل ۷ تا ۱۰ درصد نیاز از دانه های روغنی داخلی تولید و حداقل ۹۰ درصد مابقی از دانه خارجی وارداتی یا روغن خام تامین می شود.
شریفی با بیان اینکه میزان مصرف روغن در مقایسه با دیگر کشورها رقم غیرعادی نیست، گفت: براساس آمار سرانه مصرف سالانه روغن به ازای هر نفر ۲۳ تا ۲۴ کیلو گرم است که غیرعادی نیست، هر چند اگر دولت به سمت آزادسازی قیمت برود، مصرف کاهش می یابد، اکنون برآوردی نداریم که تاثیر حذف یارانه و سیاست حمایتی بر روغن چقدر است، اما بدون شک روغن معادل قیمت جهانی می شودکه این امر در کاهش مصرف اثر گذار است.
بنابر گفته کارشناسان بخش کشاورزی در برنامه ۵ ساله هفتم تولید دانه های روغن باید به ضریب خوداتکایی ۴۰ درصد برسد که براین اساس ۶۰ درصد کسری نیاز کشور باید از طریق واردات تامین شود که برای تحقق این هدف باید الزامات و حمایت های لازم اعمال شود تا علاوه بر جلوگیری از خروج ارز، ضریب امنیت غذایی افزایش یابد.
باشگاه خبرنگاران