بنابر آمار در حال حاضر مجموع سطح گلخانه‌های کشور ۲۷ هزار هکتار است که براساس سند اقتصاد مقاومتی سطح گلخانه‌های کشور باید به عدد ۴۸ هزار و ۳۲۰ هکتار برسد چراکه توسعه گلخانه‌ها بدلیل افزایش بهره‌وری آب یکی از راهکارهای برون‌رفت از چالش فعلی است.
براساس سند اقتصاد مقاومتی ابلاغیه مقام معظم رهبری طرح توسعه گلخانه‌ها از سال ۹۵ در کشور آغاز شد که بدلیل لزوم ارتقای بهره‌وری در واحد سطح، خودکفایی محصولات اساسی و انتقال محصولات آب‌بر به فضای گلخانه در برنامه هفتم تولید ۱۰ میلیون تن محصولات گلخانه‌ای هدفگذاری شده است که برای دستیابی به این میزان تولید و رشد حدود ۳ برابری تولید باید اعتبارات لازم در اختیار بهره‌برداران قرار گیرد، در غیراین صورت طرح توسعه گلخانه‌ها از توان کشاورزان خارج است.
در این راستا جبرئیل برادری رئیس جهاد کشاورزی تهران می‌گوید: خشکسالی در ایران از چالش‌های جدی پیش روست، زیرا کمبود یا نبود آب با تأثیر بر صنعت کشاورزی و کاهش امنیت غذایی مشکلات عدیده ای را بوجود می آورد. براین اساس طرح توسعه کشت گلخانه‌ای با هدف صرفه‌جویی در مصرف آب، تولید محصولات با کیفیت، سالم و یک‌دست در دستور کار وزارت جهاد کشاورزی قرار گرفته است.
برادری با بیان اینکه استان تهران ۲۴ درصد از سطح گلخانه‌های کشور را داراست، گفت: استان تهران در حوزه تولید محصولات گلخانه‌ای دارای پتانسیل و مزیت‌های فراوانی است، به نحوی که اولین تولیدکننده محصولات سبزی و صیفی گلخانه‌ای و گل شاخه بریده در کشور بوده و زمینه بسیار مساعدی جهت توسعه بازارهای پایدار داخلی و خارجی را در این زمینه داراست، بدون تردید ایجاد نظام بازاریابی مناسب و برنامه‌ریزی صحیح و اصولی در این زمینه باعث ارزش‌آفرینی در زمینه تولید این محصولات شده و شاهد رشد و توسعه روز افزون تولیدات گلخانه‌ای در استان و به تبع آن در کشور خواهیم بود.
با توجه به آنکه طرح توسعه گلخانه‌ها یکی از مهم ترین راهبردهای بخس کشاورزی براساس سیاست اقتصاد مقاومتی است، از این رو با انتقال کشت سبزی و صیفی از فضای باز به گلخانه مصرف آب از ۲۵ میلیارد متر مکعب به ۵ میلیارد کاهش و از طرفی تولید در واحد سطح چندبرابر افزایش می‌یابد، لذا مسئولان باید زیرساخت‌های لازم در ارتباط با توسعه این طرح را ایجاد کنند.
توسعه گلخانه یکی از راهکارهای برون رفت از مشکلات کم آبی کشور
عبدالرحمن حسینی‌فر رئیس هیئت مدیره انجمن ملی گلخانه سازان با بیان اینکه گلخانه یکی از راه‌های برون رفت از مشکل کم آبی در تمام دنیاست، گفت: بنابر آمار توسعه گلخانه در کشور تا چند سال گذشته شدت داشت، اما ۲ سالی است که بدلیل کاهش پرداخت تسهیلات و افزایش قیمت ساخت گلخانه میزان توسعه به حد مورد انتظار نرسیده است.
به گفته او، با توجه به آنکه گلخانه‌های تابع اقلیم نیازی به مصرف سوخت ندارد و از طرفی زودبازده است که همین امر موجب شده تا تقاضا برای احداث آن افزایش یابد، درحالیکه با گلخانه های کنترل اقلیم در هر شرایطی نمی توان محصول تولید کرد و همواره افرادی که سرمایه بیشتری دارند، در این بخش سرمایه‌گذاری می‌کنند.
حسینی فر با بیان اینکه توسعه گلخانه یکی از راه‌های بهبود و ارتقای کیفیت محصول است، افزود: با توسعه گلخانه‌ها از میزان سطح کمتر بهره‌وری بالاتری در سطح و منابع آبی خواهیم داشت و از طرفی کیفیت و ماندگاری محصول بدلیل استفاده از بذرهای هیبرید بالاتر است.
رئیس هیئت مدیره انجمن ملی گلخانه‌سازان با تاکید بر پرداخت تسهیلات کم‌بهره بیان کرد: پرداخت تسهیلات تابع مسائل اقتصادی است چراکه تمام دنیا یارانه به بخش کشاورزی می‌دهند به طوریکه نرخ تسهیلات گلخانه در برخی کشورها ۲ درصد است، درحالیکه کشورما کمتر از ۲۰ درصد نیست.
او با بیان اینکه تامین غذایی مهم ترین مسئله هرکشوری است، گفت: براساس برنامه هفتم ۴۸ هزارهکتار گلخانه باید احداث شود که برای تحقق این امر حداقل ۷۰ همت اعتبار نیاز داریم که در صورت عدم پرداخت تسهیلات روند توسعه کند خواهد بود چراکه هرهکتار احداث گلخانه ۲۰ تا ۳۰ میلیاردتومان هزینه دارد.
توسعه گلخانه‌ها به عنوان یکی از بستر‌ها و ظرفیت‌های تولید محصولات کشاورزی برای تامین امنیت غذایی مردم فصل جدیدی را در دنیای کشاورزی پیشرفته و امروزی برای خود گشوده است به طوریکه براساس سند اقتصاد مقاومتی ابلاغیه مقام‌معظم رهبری، توسعه گلخانه‌ها در سنوات گذشته به طور جد در دستور کار وزارت جهاد قرار گرفته است.
۳۰ درصد اهداف توسعه گلخانه در برنامه ششم محقق شد
در ادامه قاسم پیشه‌ور رئیس اتاق اصناف کشاورزی گفت: بنابر سیاست وزارت جهاد کشت محصولات آب بر و صیفی‌جات به جای فضای باز باید به فضای گلخانه منتقل شود که براین اساس علاوه بر صرفه جویی و مدیریت منابع آبی، بهره وری تولید در واحد سطح نیز افزایش می یابد و از طرفی سطح زیرکشت فضای باز به کشت محصولات استراتژیک تخصیص داده می‌شود.
او با بیان اینکه احداث یک هکتار گلخانه با استانداردهای فنی حدود ۳۰ میلیارد تومان هزینه در بردارد، افزود: با توجه به آنکه عمده کشاورزی کشور معیشتی است، از این رو امکان تامین این میزان سرمایه توسط کشاورزان وجود ندارد و از طرفی دریافت تسهیلات با سود ۲۳ و ۲۴ درصد سنخیتی با سود ۱۰ تا ۱۵ درصدی محصولات کشاورزی ندارد.
پیشه‌ور ادامه داد: قیمت گاز مصرفی گلخانه‌ها حدود ۸ برابر افزایش داشته که این امر با گلایه کشاورزان روبرو شده است چراکه آنها توان پرداخت ندارند و از طرفی در صورت نیاز به سوخت دوم زیرساخت لازم باید ایجاد شود، در غیراین صورت با ۴ ساعت قطعی برق در محیط گلخانه کل سرمایه تولیدکننده از بین رفته است، درحالیکه در محیط باز کشاورز دیگر این مشکلات را ندارد و بسته به اقلیم کشت می کند.
رئیس اتاق اصناف کشاورزی با تاکید بر حمایت همه جانبه از توسعه گلخانه در راستای اجرای مصوبه الگوی کشت بیان کرد: با توجه به اجرای الگوی کشت حاکمیت باید این موضوع را در نظر بگیرد تا کشاورز به شغل پایدار ادامه دهد و کشاورزانی که کشت در محیط بسته را انجام می دهند بدلیل ناترازی برق، انرژی و عدم صادرات محصولات ناشی از مسائل بانکی، گمرکی یا صدور تصمیمات خلق الساعه به بهانه تنظیم بازار آسیب هایی می بینند که همین امر موجب شده تا کشاورزان استقبالی نداشته باشند چراکه اختیار موضوع حاکمیت از آنها گرفته است و در نهایت فراهم نبودن زیرساخت هل موجب شده تا ۳۰ درصد برنامه توسعه گلخانه در برنامه ششم محقق شود.
او با بیان اینکه امنیت غذایی چالش اساسی کشورهاست، گفت: بنابر آمار سالانه ۲۵۰ میلی متر بارندگی در کشور داریم که براین اساس امکان رقابت با کشورهایی که بالای هزاز میلی متر بارندگی دارند، وجود ندارد؛ لذا فراهم شدن زیرساخت‌ها به منظور توسعه گلخانه‌ها در راستای مدیریت آب، مدیریت سم‌پاشی و کنترل سموم امری ضروری است، در غیراین صورت تازمانیکه زیرساخت‌های لازم فراهم نشود، امکان اجرا وجود ندارد.
با توجه به شرایط تغییر اقلیم و محدودیت منابع آبی، توسعه گلخانه‌ها یکی از ارکان مهم در سند ملی سازگاری با کم آبی به شمار می‌رود که تمامی مسئولان و مقامات دولتی بر توسعه و رشد سیستم‌های گلخانه‌ای به منظور افزایش بهره وری تولید و ارتقای ضریب امنیت غذایی و بهره‌وری آب بدلیل بحران منابع آبی تاکید دارند.
باشگاه خبرنگاران