بنابر آمار سالانه حدود ۲ میلیون تن روغن در کشور مصرف می شود که ۹۰ درصد آن از طریق واردات روغن خام یا دانه‌های روغنی تامین می شود که همین وابستگی بالا در تامین، مشکلات متعددی ایجاد کرده، از این رو در برنامه هفتم بر خوداتکایی ۴۰ درصد تاکید شده است.
بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد که توزیع روغن در فروشگاه‌ها و مغازه‌ها با مشکلاتی روبروست به طوریکه در برخی فروشگاه‌ها قفسه‌ها خالی از روغن است و در برخی دیگر بیشتر از یک روغن به افراد نمی‌دهند. همچنین فروش روغن روی کالابرگ دیگر انجام نمی شود که این امر با گلایه شدید خانوارها روبرو شده است.
آمارها حاکی از آن است که به طور متوسط ماهانه ۱۸۰ هزارتن انواع روغن نیاز داریم که ۴۰ درصد روغن تولیدی برای صنف و صنعت و صنایع شیرینی و بیسکویت و ۶۰ درصد خانوار است که از اواخر سال گذشته این میزان تولید و تامین نشده که کمبود روغن در بازار جدی است.
شهرام آذین معاون بازرگانی وزارت جهاد با اشاره به علل کمبود روغن در بازار گفت: با توجه به تعطیلات نوروز و ماه رمضان، عرضه کالابرگ تقاضای بازار افزایش یافت، اما اکنون ماده اولیه تامین شده و به طور مستمر تامین انجام می شود که براین اساس ظرف روزهای آتی مشکل مرتفع می‌شود.
آذین گفت: با شرکت‌هایی که فروش اجباری دارند یا در ارائه صورت حساب تخلف می‌کنند، بشدت برخوردمی‌شود.
مواد اولیه برای تولید روغن مورد نیاز کارخانجات نیست
رضا کنگری رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی با بیان اینکه کمبکد در حوزه روغن کماکان پابرجاست، گفت: علی رغم مکاتبات صورت گرفته و پیگیری هایی مکرر، تاکنون جوابی دریافت نکرده ایم که مشکل کمبود روغن چه زمانی مرتفع می‌شود.
به گفته وی، طبق پیگیری های صورت گرفته، روغن خانوار بصورت محدود عرضه می شود و از آنجاکه روغن ۳ درصد کمتر از نرخ مصرف کننده عرضه می‌شود، از این رو صرفه اقتصادی برای واحدهای صنفی ندارد.
کنگری ادامه داد: بررسی‌ها و بازدیدهای میدانی نشان می‌دهد که از ۵۰ تا مغازه تنها تعداد محدودی روغن خانوار داشتند و پیگیری حاصل شده و گزارش تولیدکنندگان و کارخانجات برآن بود که مواد اولیه برای عرضه ندارند و همین امر منجر به عرضه کمبود روغن از اسفند تاکنون شده است.
روغن یکی از کالا‌های اساسی است که در صنایع و سبدغذایی مردم اهمیت بسزایی دارد که بخش اعظم این کالا از طریق واردات تامین می‌شود.
عامل اصلی نوسان قیمت روغن در بازار چیست؟
براساس آمار سرانه مصرف سالانه روغن به ازای هر نفر ۲۳ تا ۲۴ کیلو گرم است که این امر می تواند در کاهش وابستگی به واردات و دستیابی به خودکفایی کمک کند.
در ادامه سید محمدرضا مرتضوی رئیس هیئت مدیره کانون انجمن‌های صنفی غذایی ایران گفت: توزیع روغن و نحوه قیمت گذاری و رسیدگی به میزان نیاز کشور دستخوش تغییراتی شده که ظرف ۱۰ روز آینده جبران می‌شود.
وی ناهماهنگی دستگاه‌های مختلف، توزیع کالابرگ و مراجعه مردم برای خرید روغن ناشی از افزایش قیمت ارز را از عوامل اصلی شوک به بازار اعلام کرد.
مرتضوی گفت: با افزایش واردات روغن خام و دانه‌های روغنی پیش‌بینی می‌شود تا پایان اردیبهشت بازار تثبیت و به روال عادی بازگردد.
مشکلی برای تامین روغن خانوار نداریم
علی فاضلی رئیس هیئت مدیره انجمن روغن نباتی گفت: طبق روال معمول حجم تولید و عرضه در تعطیلات نوروزی بدلیل تعطیلی کارخانجات یا تعمیر دستگاه ها کاهش می‌یابد و از طرفی محدودیت‌هایی برای حمل و نقل وجود دارد.
به گفته وی، با اتمام تعطیلات توزیع مجدد روغن نباتی دوباره آغاز شده است و مشکلی برای تامین مصرف خانوار نداریم.
فاضلی گفت: با توجه به تاخیر در تخصیص ارز، استمرار این روند موجب شده تا با کمبود عرضه روغن مواد اولیه فروردین و اردیبهشت ماه روبرو شویم.
بنابر آمار سالانه ۵ تا ۵.۵ میلیون تن دانه روغنی و کنجاله سویا به منظور تامین کسری ۹۰ درصدی روغن وارد می شود که با احتساب قیمت‌های جهانی سالانه بیش از ۳ میلیارد دلار ارز از کشور خارج می شود که افزایش ضریب دانه های روغنی به ۴۰ درصد یکی از محورهای برنامه هفتم است که انتظار می رود با توجه به مسئله امنیت غذایی و پایداری تولید، برنامه راهبردی الگوی کشت در کشور اجرا شود تا با توسعه کشت دانه‌های روغنی و تحقق برنامه هفتم بتوان از خروج ارز از کشور جلوگیری کرد.
باشگاه خبرنگاران