بازار ارز برای دومین روز پیاپی به روند نزولی خود ادامه داد. به گفته بسیاری از فعالان، این افت قیمت به واسطه بازگشت خوش‌بینی به آینده مذاکرات در عرصه سیاست خارجی است. در کنار نوسانات جزیی در بازار ارز، قیمت انواع سکه، اگرچه افزایش مختصری داشت، اما همراستا با حرکت قیمت اونس طلا نبود. تحلیلگران معتقدند واکنش ضعیف سکه به تقویت اونس در بازارهای جهانی به دلیل کاهش نرخ دلار بوده و این مساله نرخ حباب منفی سکه را بالا برده است.
قیمت هر اونس طلای جهانی دیروز صبح، همراه با شروع نشست دو روزه فدرال رزرو آمریکا افزایش یافت. تقویت طلا در بازارهای جهانی، افزایش قیمت انواع سکه و طلای 18 عیار را در بازار داخلی موجب شد، ولی میزان این تغییرات بسیار محدود بوده است. قیمت دلار آمریکا در بازار داخلی باز هم کاهش یافت. صرافان معتقدند علت اصلی کاهش قیمت دلار ناامیدی سرمایه‌گذاران از افزایش قیمت این ارز پراهمیت است. پیش‌بینی فعالان اقتصادی مبتنی بر ادامه روند کاهشی قیمت دلار در بازار داخلی است و این امر موجب شده است که سرمایه‌گذاران برای جلوگیری از زیان بیشتر دلارهای خود را به بازار آورده و بفروشند. این افزایش عرضه موجب شد تا قیمت دلار پایین بیاید.
افزایش قیمت جهانی طلا
طلای جهانی دیروز صبح، کار خود را با افزایش قیمت شروع کرد. بر این اساس قیمت طلا برای سومین روز متوالی بالا رفت. این در حالی است که سرمایه‌گذاران بین‌المللی منتظر اعلام نتایج نشست فدرال رزرو آمریکا در خصوص محرک پولی 85 میلیارد دلاری هستند. اکثر کارشناسان اقتصادی بر این باورند که فدرال رزرو آمریکا تا سه ماه نخست سال 2014 میلادی اجرای محرک پولی را متوقف نخواهد کرد و این مساله تاثیر زیادی بر افزایش نسبی قیمت طلا در روزهای اخیر داشته است. تحلیلگران یکی از دلایل افزایش اخیر قیمت طلا را نیز، عدم انتشار اخباری مبنی بر تصمیم فدرال رزرو برای قطع یا کاهش محرک پولی عنوان می‌کنند. به تعبیری، این افراد بر این باورند که در حال حاضر بی‌خبری برای بازار طلا، خوش‌خبری است، اما پیش‌بینی‌های منفی راجع به آینده بازار طلا همچنان ادامه دارد. تحلیلگران «اف ایکس استریت» می‌گویند که قیمت طلا در صورت ادامه روند نزولی ممکن است به کمتر از 1065 دلار برسد. اگر قیمت طلا بتواند سطح مقاومتی 1210 دلاری را بشکند قیمت این فلز زرد به زودی به کمتر از 1179 دلار و سپس به 1172 دلار در هر اونس خواهد رسید. از سوی دیگر، سطح مقاومت بالایی قیمت طلا 1268 دلار در هر اونس است و اگر این سطح شکسته شود، قیمت طلا میتواند به بیش از 1293 دلار افزایش یابد. تازه‌ترین نظرسنجی بلومبرگ از کارشناسان اقتصادی نیز نشان می‌دهد که میانگین قیمت هر اونس طلا طی سال آینده به 1216 دلار خواهد رسید. به‌علاوه برخی از کارشناسان اقتصادی معتقدند به‌علت اینکه طلا در هفته‌های اخیر در مجموع مسیری نزولی را طی کرده، میزان نوسانات قیمتی این کالا بسیار زیاد شده است. این امر باعث شده تا فعالان اقتصادی بیشتر به سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت در بازار فلز زرد رنگ بپردازند. سرمایه‌گذاری‌های کوتاه مدت میزان نوسانات طلا را بیشتر هم کرده است و در عدم اطمینان و بی‌ثباتی حاکم بر بازار فلز گرانبها نقش عمده‌ای را ایفا کرده است. به هر روی در نهایت علت افت قیمت طلا در ماه‌های اخیر کاهش تقاضای فیزیکی برای این فلز عنوان می‌شود و مسایلی مانند نگرانی و ناامیدی تاثیر خود را به صورت غیر‌مستقیم و از طریق تغییر در میزان تقاضا بر بازار می‌گذارند. تقاضای فیزیکی طلا نیز تابع اوضاع روانی حاکم بر بازار است. از مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر بازار طلا می‌توان به سیاست‌های پولی بانک مرکزی آمریکا اشاره کرد.
فدرال رزرو سالانه 8 نشست برگزار می‌کند. در این نشست‌ها سیاست‌های کلی بانک مشخص می‌شود. آخرین نشست فدرال رزرو در سال 2013 دیروز شروع شد و امروز نتایج آن منتشر می‌شود. سرمایه‌گذاران منتظرند تا روشن شدن سیاست‌های بانک مرکزی آمریکا برای سال 2014 تکلیف بازار طلا را تا حدی روشن کند. کارشناسان اقتصادی معتقدند که اگر سران بانک مرکزی ایالات متحده تصمیم به کاهش محرک پولی در سه ماه نخست سال آینده و پس از آن افزایش نرخ بهره بگیرند، فلز زرد رنگ با کاهش قیمت شدیدی روبه‌رو خواهد شد.
بازار داخلی
دلار آمریکا در بازار داخلی دیروز باز هم کار خود را با کاهش قیمت شروع کرد. صرافان علت عمده این امر را افزایش عرضه دلار در بازار داخلی و همراهی بانک مرکزی با روند کاهشی این ارز عنوان می‌کنند. آنها می‌گویند از آنجا که مردم امیدی به افزایش قیمت دلار ندارند و افت قیمت این ارز پر اهمیت در بلندمدت برای آنها بدیهی شده است، دلارهای خود را به بازار می‌آورند تا از زیان بیشتر جلوگیری کنند. در این میان سرمایه‌گذاران بازار ارز به ارزهای متنوعی روی آورده‌اند که از جمله آنها می‌توان به کرون سوئد اشاره کرد. به هر روی بازار و فعالان اقتصادی در مورد افت تدریجی قیمت دلار به اطمینان نسبی دست یافته‌اند و این امر افزایش عرضه و افت قیمت دلار را موجب شده است.
در ماه‌های اخیر مهم‌ترین عاملی که قیمت دلار در بازار داخلی را تحت تاثیر قرار می‌داد، روند مذاکرات ایران با کشورهای 1+5 بوده است. روند مثبت مذاکرات در هفته‌های اخیر قیمت دلار را به میزان قابل توجهی پایین آورده بود. در پایان هفته گذشته، توقفی که در مذاکرات رخ داد باعث شد قیمت دلار قدری بالا رود، ولی کاهش مجدد قیمت این ارز نشان داد که بازار در کل نسبت به روند مذاکرات خوش‌بین است. موضع اخیر اتحادیه اروپا به اعتقاد کارشناسان در ادامه روند تدریجی کاهش قیمت دلار یا حداقل جلوگیری از افزایش آن کمک موثری خواهد بود. اتحادیه اروپا اعلام کرده است، در صورتی که ایران به تعهدات خود در چارچوب توافق اتمی ژنو عمل کند، برخی از تحریم‌ها علیه ایران را به حالت تعلیق در خواهد آورد. مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا «کا‌ترین اشتون» نیز گفته است: «مذاکرات هیات‌های کار‌شناسی ایران و گروه 1+5 که در وین اتریش، مقر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در جریان بود و متوقف شده است، از سر گرفته خواهد شد.» اشتون روند مذاکرات را بسیار حساس توصیف کرد و گفت: «مسلم است که همواره گفته‌ایم مهم است ما از انجام اقداماتی که این روند را به تاخیر بیندازد، خودداری کنیم.» در مقابل موضع‌گیری اتحادیه اروپا، آمریکا و متحدانش متعهد شدند که طی یک روند 6 ماهه بخشی از تحریم‌های فعلی را معلق کنند و تحریم تازه‌ای علیه ایران وضع نکنند تا با ادامه گفت‌وگوها راهی برای گسترش ابعاد توافق پیدا شود. واکنش‌های اتحادیه اروپا کارشناسان را به این باور رسانده که در هفته‌های آینده قیمت دلار افزایش پیدا نکند و احتمالا روند کاهشی را که پیش گرفته بود ادامه دهد. به اعتقاد آنها این اظهارات در تقویت امیدواری بازار به آینده مذاکرات بسیار موثر بوده‌اند و به استقرار ثبات در بازار داخلی کمک می‌کند.
از دیگر عواملی که میتواند بر روند بازار ارز داخلی تاثیر بگذارد باید به ورود ارز به کشور اشاره کرد. عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی از وصول 20 میلیارد دلار از درآمدهای نفتی سال گذشته و امسال طی 7ماهه نخست امسال خبر داد و گفت: ایران طی این هفت ماه روزانه 935 هزار بشکه نفت با قیمت متوسط 103 دلار فروخت. کارشناسان اقتصادی معتقدند ورود این دارایی‌ها به کشور کمک زیادی به کاهش قیمت دلار و ارزهای دیگر در بازار داخلی است.
دیروز کاهش قیمت دلار تنها رویداد جالب توجه در بازار تهران نبود. در روز سه‌شنبه هفته جاری، قیمت انواع سکه و طلای 18 عیار در واکنش به افزایش قیمت طلای جهانی زیاد شد، اما تغییرات نرخ سکه بسیار محدود بوده است. برخی کارشناسان معتقدند برای اینکه سکه از حباب خالی شود، باید افزایش قیمت طلای جهانی را به صورتی شدیدتر منعکس کند، اما عکس این اتفاق رخ داده است. این امر باعث افزایش اختلاف بین قیمت تمام شده و قیمت بازاری سکه می شود و خطر قاچاق طلا به بیرون از مرزهای ایران را افزایش می‌دهد. از آنجا که طلا در داخل کشور به نسبت قیمت طلای جهانی ارزان‌تر است، فروش طلای ایران در خارج از کشور میتواند، تجارت سودآوری باشد.
نوسانات و عدم اطمینان‌های حاکم بر بازار طلا این روزها مسوولان را بر آن داشته تا احتیاط بیشتری در بازار طلا به خرج دهند. مدیر کل استاندارد تهران با اعلام اجباری بودن استاندارد مصنوعات طلا، از ابطال چندین کد شناسایی سازندگان طلای غیر فعال در آذر ماه خبر داد و از مردم خواست تا مصنوعات طلایی را با نشان استاندارد و کد شناسایی معتبر خریداری کنند. «مسلم بیات» در این خصوص گفت: «طبق مقررات سازمان ملی استاندارد ایران، تولید، نگهداری، خرید و فروش طلا فاقد پروانه کاربرد علامت استاندارد یا کد شناسایی معتبر، غیر مجاز و غیرقانونی است.» احتیاط‌هایی از این دست در جلوگیری از مبادلات غیرقانونی طلا که میتواند وضعیت بازار این فلز گرانبها را آشفته‌تر کند، کمک موثری خواهد بود.
روزنامه دنیای اقتصاد