درحالی که در هفته های اخیر نرخ ارز در بازار آزاد به اوج خود رسیده معاون ارزی بانک مرکزی با تأیید وجود بازار سه گانه ارزی از پرداخت 33 میلیارد دلار ارز طی هشت ماه گذشته برای واردات خبر داد و گفت: برای تامین تقاضای کاذب باید خزانه را خالی کنیم.
سیدکاظم سید علی در ارتباط با وضعیت فعلی بازار ارز و برنامه بانک مرکزی برای جلوگیری از افزایش قیمت دلار در این بخش، اظهار داشت: آنچه برای بانک مرکزی مهم بوده تأمین نیاز واقعی بازار است.
وی افزود: نیاز بازار در حقیقت نیاز تجار، کارخانجات، ارز مسافری و سایر نیازهای واقعی که در تمام کشورهای دنیا ارز آنها باید تأمین شود، است.
معاون ارزی بانک مرکزی با اشاره به وجود نیازهای دیگر در کنار نیازهای واقعی مذکور، تصریح کرد: از سوی دیگر سالانه به صورت متوسط 15 الی 16 میلیارد دلار کالای قاچاق وارد کشور می شود و این نیاز یا باید از طریق بانک مرکزی و یا بازار آزاد و صرافی‌ها تأمین شود.
* تأمین نیاز ارز قاچاق در برنامه بانک مرکزی نیست
به گفته سید علی، نیاز ارزی غیر واقعی برای صادرات یا واردات کالاها بر قیمت ارز در بازار تأثیر منفی می‌گذارد.
این مقام مسئول در بازار ارز کشور ادامه داد: در برخی مواقع نیز تقاضای ارز در بازار منجر به خروج سرمایه از کشور خواهد شد از همین رو این سوال پیش می آید که آیا بانک مرکزی مکلف و موظف به تأمین تمام این ارزهاست؟!
معاون ارزی بانک مرکزی در همین ارتباط به تأثیر سرمایه‌گذاری در بخش ارز بر نوسانات این بازار اشاره و تصریح کرد: زمانی که چند بخش اقتصادی در رکود قرار می‌گیرند بازار سکه و ارز بعنوان محفل سرمایه‌گذاری مطرح می‌شوند و احتمال جذب ریال در این بخش‌ها افزایش می‌یابد.
*بانک مرکزی برای واردات خودروهای خارجی هم ارز داده است
سیدعلی با تأکید براینکه بانک مرکزی از ابتدای سال تاکنون 33 میلیارد دلار برای واردات کشور ارز پرداخت کرده گفت: حتی بانک مرکزی ارز مورد نیاز برای خرید خودروهای خارجی را هم تأمین کرده است.
وی افزود: بانک مرکزی کل نیاز ارزی کشور را حتی در چارچوب خطوط ریفاینانس و یوزانس تأمین می کند از همین رو مشکلی برای پرداخت ارز برای نیاز واقعی مردم وجود ندارد.
معاون ارزی بانک مرکزی ضمن بیان اینکه ارز مورد نیاز مردم هم‌اکنون تأمین می‌شود، تصریح کرد: البته برخی مواقع این ارزها با هجوم وارد بازار می‌شود و قیمت ارز تحت تأثیر قرار می گیرد.
*مسئولیت بانک مرکزی در بازار ارز مرزبندی شد
سید علی تأکید کرد: زمانی که تلاطمی در قیمت‌های واردات ایجاد شود بانک مرکزی مسئولیت مستقیم در این بخش دارد اما در افزایش یا کاهش نرخ ارز سایر بخش‌های اقتصادی باید کمک کنند تا نرخ ارز متعادل باشد و بعنوان سرمایه‌گذاری و خروج سرمایه به ارز حمله نکنند.
وی در همین ارتباط به انتظاراتی از بانک مرکزی برای مکانیزم کنترل بازار ارز و قیمت در این بخش اشاره کرد و ادامه داد: البته تأمین تمام این نیازهای ارزی برای بانک مرکزی وجود دارد ولی این اقدام به معنای تخلیه ارز کشور است.
سید علی با اشاره به راهکارهای موجود بانک مرکزی برای کنترل بازار ارز تصریح کرد: بانک مرکزی یا باید تمامی نیازهای ارزی موجود را برای کنترل بازار تأمین و یا ذخایر ارزی خود را تخلیه کند اما هم‌اکنون بینابین این امر سیاست‌گذاری می‌کند.
معاون ارزی بانک مرکزی خاطرنشان کرد: در عین حال که بانک مرکزی بازار ارز را کنترل می‌کند حساسیت و تمرکز خود را بر واردات کشور قرار داده است.
* دلیل چرخش 90 درجه سیاست‌های بانک مرکزی
خبرنگار گفت: تا پیش از این هر بار که بازار ارز ملتهب می شد بانک مرکزی و به خصوص رئیس کل این بانک به بیان برنامه های ارزی این بانک برای کنترل بازار و شکست قیمت‌های می پرداخت که البته برای اجرای این سیاست هم افزایش عرضه را انتخاب می کرد چراکه سیاست افزایش قیمت ارز رسمی برای کاهش اختلاف دلار رسمی و آزاد یکبار تجربه شد و جواب نداد؛ اما صحبت‌های شما در این مصاحبه حکایت دیگری را مطرح می‌کند مبنی براینکه از این پس بانک مرکزی دیگر تعهدی در قبال بازار ارز در بخش آزاد نخواهد شد.
وی در پاسخ به بیان نوسانات ارزی در سال‌های گذشته اشاره و تصریح کرد: از بعد از انقلاب تا کنون 9 سال یکسان سازی نرخ ارز موفق بوده اما 20 سال ارز 2 الی 3 نرخی در کشور وجود داشته است، اما در این بخش مهم اداره کشور است.
سید علی با تأکید براینکه 100 درصد ارز 2 الی 3 نرخی در کشور هدف نیست درباره وجود ارز چند نرخی در بازار فعلی ارز گفت: همواره سه نرخ در بازار مبنی بر نرخ ارز مرجع، بازار فرعی و بازار آزاد وجود داشته که هم‌اکنون نیز همین نرخ ها در بازار وجود دارد.
معاون ارزی بانک مرکزی افزود: از اول مهرماه سال گذشته تا کنون نرخ بازار فرعی و مرجع و آزاد وجود داشته و هیچ چیزی در این بخش‌ها تغییر نکرده است؛ اختلاف نرخ بازار فرعی البته پیش از این کم بود که به تازگی افزایش یافته است.
* هدف بانک مرکزی در بازار ارز؛ پیشبرد اقتصاد در دستور کار
وی درباره برنامه بانک مرکزی برای کاهش اختلاف ارز رسمی و آزاد در بازار گفت: بانک مرکزی تمام سعی خود را می کند تا این اختلاف در بازار کاهش یابد از همین رو برای تحقق این هدف از هر دو مسیر یعنی با کاهش نرخ بازار آزاد به سمت پایین و نگاه به اینکه با چه نرخ ارزی سال آینده بودجه نوشته می شود، سیاست‌گذاری‌ها اعمال خواهد شد.
خبرنگار در قسمت دیگری این گفت‌وگو از معاون ارزی بانک مرکزی پرسید با احتساب سخنان مذکور این برداشت را می توان داشت که از این پس بانک مرکزی دیگر به نیازهای کاذب بازار ارز توجه ندارد و فقط نیازهای واقعی را در دستور کار قرار می دهد؟
وی در همین ارتباط تأکید کرد: بانک مرکزی به تمام نیازها پاسخ می دهد و به دنبال کنترل قیمت در بازار ارز است.
معاون ارزی در پاسخ به این پرسش که در هفته های آتی قیمت ارز کاهش خواهد یافت یا خیر، گفت: افزایش یا کاهش قیمت ارز منطقی نیست چراکه هدف بانک مرکزی پیشبرد اقتصاد است.
* و اما تأمین ارز فعالان بازرگانی و تجار
این مقام مسئول در بانک مرکزی در بخش دیگری از این گفت‌وگو درباره بخشنامه اخیر این بانک مبنی بر تأمین ارز فعالان بخش صادراتی و تجار از طریق شبکه بانکی و میزان اجرای این بخشنامه اظهار داشت: وام‌های ارزی مربوط به اعتبار خریدار و فروشنده از طریق بانک توسعه صادرات و سایر بانکها تأمین می شود اما باید فعالان این بخش تقاضای دریافت وام صادراتی خود را به سیستم بانکی بدهند.
سیدعلی تصریح کرد: بعنوان مثال اگر کسی بخواهد در خارج از کشور پروژه ای را اجرا کند می تواند از سیستم بانکی وام دریافت کند.
وی افزود: نیازهای ارزی صادرکنندگان برای وام و غیره با توجه به بخشنامه‌های مربوطه بانک مرکزی به سیستم بانکی می‌تواند از طریق بانکها تأمین شود.
خبرگزاری فارس