وینیل کلرید - Vinyl chloride یک ترکیب کلر دار آلی است که با فرمول شیمیایی C۲H۳Cl و جرم مولی ۶۲٫۴۹۸ g/mol می‌باشد .
وینیل کلراید را مونومر وینیل کلراید نیز می نامند. وینیل کلراید ترکیبی بی رنگ و مهم در صنعت است زیرا پلیمر PVC را از آن تهیه می کنند. در دما و فشار محیط ، وینیل کلراید گازی با بو و طعم شیرین است.
نام تجاری: وی سی ام(VCM)
سایر اسامی: کلرواتن ( Chloroethene) , کلرواتیلن (Chloroethylene)
تاریخچه:
اسامی دیگر: وینیل کلراید برای اولین بار در سال 1835 بوسیله جاستوس وان لیبیگ Justus von Liebig و شاگردش هنری ویکتور رگنالت Henri Victor Regnault تولید شد. آنها وینیل کلراید را از واکنش اتیلن دی کلراید با محلول هیدرواکسیدپتاسیم در اتانول بدست آوردند. در سال 1912 فرنز Frans ، شیمیدان آلمانی اختراعی را تحت عنوان چگونگی تهیه وینیل کلراید از استیلن و کلرید هیدروژن با استفاده از کلرید مرکوریک به عنوان کاتالیست ، ثبت نمود.
روشهای تولید:
مراحل تولید وینیل کلراید عبارتند از: کلریناسیون مستقیم Direct Chlorination تولید وینیل کلراید از اتیلن دی کلراید EDC شامل چند مرحله واکنش.
CH2=CH2 + Cl2 -------> ClCH2CH2Cl
این واکنش انتخاب پذیری بالایی را دارد. کراکینگ حرارتی Thermal Ctacking هنگامی که EDC تا 500C در 15-30atm حرارت داده می شود مولکول های آن به وینیل کلراید و اندرید اسید کلریدریک شکسته می شوند.
ClCH2CH2Cl --------> CH2=CHCl + HCl
این واکنش به شدت گرماگیر است و در یک هیتر حرارتی انجام می شود. اکسی کلریناسیون Oxychlorination در واحد های جدید تولیدی VCM از اسید کلرید ریک تولیدی باقی مانده برای تولید وینیل کلراید استفاده می شود. برای این کار اتیلن ، اکسیژن و کلرید هیدروژن را در حضور کاتالیزر کلرید مس 2 واکنش می دهند.
CH2=CH2 + 2 HCl + ½ O2------> ClCH2CH2Cl + H2O.
کاربرد:
وینیل کلراید یک ماده واسط و خوراک راکتور پلیمریزاسیون است در این راکتور وینیل کلراید مونومر تبدیل به PVC می شود. تا سال 1974 وینیل کلراید در افشانه ها جهت پایش مواد استفاده می شد. همچنین از این ماده به مدت کوتاهی به عنوان ماده بیهوشی استفاده می شد.